Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
doznawałbyjakmy,leczpostrzegałbyjedynieruchspowodowany
przezprzedmiotyzewnętrzne,aprzeztoróżniłbysię
odprawdziwegoczłowieka.
(ListydoRegiusa,
przeł.J.Kopania,XI)
WodpowiedzinapytaniaksiężniczkiElżbiety
Kartezjuszpróbujewyjaśnić,wjakisposóbpojmuje
jednośćduszyiciałaoraz„jaktosiędzieje,żedusza
posiadasiłę,byporuszaćciałem”.Powiada,że
dociaławszczególnościstosujesięjedyniepojęcierozciągłości
[...],doduszyzaśstosujesięjedyniepojęciemyślenia[...];wkońcu,
doduszyiciałarazemstosujesięjedyniepojęcieichjedności,
odktóregozależypojęciesiły,którąposiadadusza,byporuszać
ciało,iciało,byoddziaływaćnaduszę,powodującjejdoznania
iuczucia.
(ListydoksiężniczkiElżbiety,
przeł.J.Kopania,I)
MiesiącpóźniejKartezjuszdopisałjeszcze:
to,coprzynależydojednościduszyiciała,pojmujemywprawdzie
zarównosamymintelektem,jakiintelektemwspomaganym
wyobraźnią,alejedyniebardzoniejasno,podczasgdy[samymi]
zmysłamibardzojasno.Dlategowłaśnieci,którzynigdynie
filozofująiposługująsięjedynieswymizmysłami,niewątpiąwcale,
żeduszaporuszaciało,aciałooddziałujenaduszę,leczuważają
ijedno,idrugiezajednąrzecz,toznaczypojmująichjedność;
albowiempojmowaćjednośćdwurzeczytopojmowaćjejakojedną
rzecz.
(jw.,II)
Zkoleiw
Zasadachfilozofii
Kartezjusz,
zapowiadającjakbyzajęciesięniebawemuczuciami,
czylinamiętnościami,któresąodmianami
świadomościspecyficznymitylkodlaludzkiego
zespoleniaduszyiciała,pisze,żeopróczdwóch
