Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
zczasami,wktórychpowstaje,jestona,ujmującrzeczinaczej,odpowiedzią
napytania,którestawiabieżąca,dziejącasiępolityka.Filozofjesttakże
tylkoczłowiekiem,awięcjestrównieżdzieckiemswoichczasów.Platona
iArystotelesarozważaniaonajlepszymustrojupowstaćmogływgłowach
obywateliAtenschyłkowej,zdegenerowanej,klasycznejdemokracji.Roz-
ważaniaHobbesaoegoistycznejnaturzeludzkiejzrozumiałe,jeśli
pamiętamy,byłAnglikiem,któregocałeżycieupłynęłowkrajutarganym
ustawicznymikonfliktamireligijnymiipolitycznymi,czywręczmniej
lubbardziejjawnąwojnądomową.JednakżeaniPlaton,aniHobbeszapy-
tującoto,copolityczne,niepytalioto,czymtelubinnezdarzenia,co
uzasadniałotakielubinnedziałania,lubdziałaniateuzasadniaćbędzie;oni
pytaliosens,awięcocoś,coniejestdzisiajtakie,jutrozaśmożebyćinne.
KiedywięcKleon,jedenzdemagogów,przemawiającdoZgromadzenia
podczaswojnypeloponeskiejpowiedział:„Najgorzejjednakbędzie,jeślinie
będziemysięmocnotrzymaćtego,cośmyrazuchwalili,ijeślinie
zrozumiemy,żepaństwomająceprawatrochęgorsze,aleniewzruszone,
jestsilniejszeodpaństwamającegodoskonałeprawa,którychniestosuje;
żebrakwykształceniapołączonyzsiłącharakteruwiększypożytekpaństwu
przynosiniżwiedzabezcharakteruiżeprościludzienajczęściejlepiej
rządząswymipaństwaminiżuczeni”
2
,tobyłonpolitykiemimyślicielem
politycznymzarazem,leczniefilozofem.ByłnimnatomiastSokrates,
wskazującywswychrozmowachnasłabośćdemokracji,którejpodstawą
niejestkrytycznyrozum,leczkonwencja.Byspojrzećnatenproblemprzez
bliższenamiwczasie,iprzestrzenipodwórko:myślicielem,alenie
filozofempolitycznymbyłRomanDmowski,natomiastdodziedzinyfilozofii
politycznejnależyzaliczyćteorięcywilizacjiFeliksaKonecznego,zktórej
czerpiąinspiracjęniektórzydzisiejsikontynuatorzytradycjiendeckiej.
Przyjrzyjmysięterazrelacjommiędzyfilozofiąpolitycznąanauką
opolityce(politologią).Naderczęstoodróżniasiętedwiedziedziny
wiedzy,wskazującnato,żefilozofia(aleteżteoria)politycznajestteorią
normatywną,podczasgdynaukaopolitycejestteoriąempiryczną.
Przedstawicieletejdrugiejdumniz„naukowego”statususwejteorii
podkreślają,żewdodatkutam,gdziefilozofiapolityki
3
niejestteorią
2
Tukidydes,Wojnapeloponeska,tłum.K.Kumaniecki,Warszawa1957,ks.II,38.
3
Używamytuzamienniepojęćfilozofiapolitycznaifilozofiapolityki,choćniektórzy
autorzyskłonniimiędzynimikłaśćdystynkcję.Przynajmniejnapotrzebytegopodręcznika
8
niewydajesięonanamprzydatna.