Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Źródłaipoczątkifilozofii
przedewszystkimnatychtekstach,którebyłypoświęconefilozofiinatury,
akonkretnie:naukomozasadach–archai,teologii,kosmologii,astronomii,
meteorologiiimedycynie.TekstyzebraneiwydaneprzezDielsamają
charakterdoksograficznywścisłym,awięcwąskimznaczeniutego
terminu.Używasięgojednakiwszerszymznaczeniudlaokreślenianp.
tychtekstówplatońskich,którewpolemicezsofistami,czyich
konkretnymikoncepcjami,szerokoowepoglądysofistówomawiają
10
,czy
teżtekstówArystotelesa,wktórychpoddająckrytycenaukipitagorejskie,
czyteżniespisaneplatońskienaukiozasadach–archai,filozofowenauki
przedstawia
11
.Wśródtekstówdoksograficznychsensustrictowyróżnić
jednaknależyconajmniejtrzyichgatunki.Jedenznichtotzw.przez
GrekówPoglądy(Doksai,Areskonta,łac.Placita),alboNauki(Dogmata),
wktórychomówieniepoglądówposzczególnychfilozofówpodporządko-
wanejestkonkretnymproblemom,iuporządkowanewedługpodziałów,jak
np.problemjednościczywielościświatów,ruchu,czyogląduzmysłowego.
Autorzytychtekstów,wyodrębniwszykonkretnyprobleminajważniejsze
stanowiskafilozoficzne,sprowadzająjedoopozycji,jaknp.:UPlaton
przyjmował,żejestjedenkosmos,DemokrytiEpikurnatomiastuważają,
żejestnieskończonaliczbaświatów”,czy:jednizfilozofówuważają,iż
Upodobnympoznajemypodobne”,jakEmpedokleszAkragas,inni
natomiast,żeUróżnymróżne”,jakAnaksagoras
12
.Innygatunektotzw.
traktatyOszkołachfilozoficznych(Perihaireseon),wktórychinformacje
okoncepcjachfilozoficznychsąuporządkowanewedługkryterium
przynależnościfilozofówdoszkół,jaknp.doszkołypitagorejskiej,stoickiej
czyepikurejskiej
13
,zeszczególnymuwzględnieniempoglądówzałożycieli
szkół.Iwreszciekolejnygatunektotzw.Spuścizny(Diadochai),które
przedstawiająpoglądyfilozofów,uwzględniającaspektpodobieństwa
problemówiichrozstrzygnięć,jaknp.przezwskazanie,iżAnaksymander
byłuczniemTalesa,Anaksymenes–Anaksymandraitp.,wyróżniającwten
graficznychdlarekonstrukcjifilozofiigreckiej,jakteżźródłofragmentówpismfilozoficznych,
zktórychwielezachowałosiętylkowjegoprzekazie.
10
Por.traktatyCyceronaOnaturzebogów,Oprzeznaczeniu,Opowinnościachiin.,
wktórychfilozofszerokoomawianp.epikurejskąkoncepcjębogówiboskości,czystoicką
teorięheimarmene.
11
Arystoteles,MetafizykaI,XII,XIV;takąwłaśniepostaćdoksografiisensulargoodnaj-
dujemywpismachSextusaEmpiricusa,którypolemizujączUszaleństwem”dogmatyków,
obszerniecytujeiszerokoomawiapoglądyfilozofów.
12
TakądoksografęuprawiałAetios,por.Diels,DoxographiGraeci.
13
JaktoczyniArejosDidymos,czyDiogenesLaertios.
17
