Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Filozofiaprzyrody,filozofianaturalna
ifilozofiaeksperymentu
RobertaBoyle’a
RobertBoylebyłjednąznajważniejszychpostaciwielkiejrewolucjinaukowej
XVIIwieku,współtwórcąpierwszegotowarzystwanaukowegoKrólewskie-
goTowarzystwaLondyńskiegodlaDoskonaleniaWiedzyPrzyrodniczej(Royal
Society).MożnawobecniegoużyćokreśleniaDczłowiekorenesansowymumy-
ślezbarokowąskłonnościądoteocentryzmu”.Szczegółyjegobiografiido-
brzeznane,ajegoosiągnięcianaukowestanowiąpokaźnączęśćfundamentu
nowożytnegoprzyrodoznawstwa.Jakojedenzpierwszychprowadziłrozwa-
żaniazzakresufilozofiieksperymentu,którezaowocowaływypracowaniem
metodologicznychpodstaweksperymentalizmu.NazywanyjestDojcemchemii
analitycznej”,gdyżwniósłznaczącywkładwrozwójstosowanychwniejme-
todeksperymentalnych.JegorozprawaScepticalChymistz1661rokustanowi
symbolicznyDsłupHerkulesa”,zaktórymrozpocząłsięproceskształtowania
nietylkonowożytnejchemii,aletakżelaboratoryjnejpraktykibadawczej.
1.1.Naturaczyprzyroda?
Odzaraniarefleksjinadotaczającymświatempodejmowanopróbystworzenia
systemufilozoficzno-przyrodniczego,którywyjaśniałbyiwiązałobserwowane
zjawiska27.Budującfilozoficznekonceptualizacjetego,conasotacza,filozo-
27WedługMichałaHelleraprzednewtonowskiesystemyfilozofiiprzyrodypełniłyfunkcję
Dprzednauk”wtymsensie,żestanowiłyetapprzygotowawczydopowstanianaukprzyrodniczych.
Byłymetodologicznąmieszaninąprzeświadczeńmetafizycznychwyprowadzonychzespekula-
tywnychrozważańnadprzyrodąitwierdzeńopartychnaanalizachdanychdoświadczenia(zob.
M.Heller,Czyistniejeautentycznafilozofiaprzyrody?,DStudiaPhilosophiaeChristianae”1987,
23,1,s.7).SystemstworzonyprzezBoyle’ajednakbyłkonstrukcjąwznaczniewiększymstopniu
zbudowanąwnawiązaniudowiedzyprzyrodoznawczejniżprzednewtonowskiefilozofieprzyro-
19