Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrzysztofŚleziński:Filozofowieokryzysiekultury
23
nionychniepokojemilękiem.Banalizacjaprzemocy,jakiejjesteśmy
świadkami,rozpasanienamiętnościoraznieobecnośćetykiwpoli-
tycewostatecznościprowadzidoniszczenialudzkiejosobowości.
Ponadtotempodokonującejsięnanaszychoczachrewolucjitech-
nologicznejpozbawianaszeumysłymożliwościdotrzymaniajej
kroku.Wtejsytuacjipozostajenamrolawidzów,którzyoczekują
odhistoriijedynietego,bytrwała22.FrancuskapolitologwPowrocie
barbarzyństwawXXIwiekuopisujetakżeto,wjakisposóbbarba-
rzyństwoczynuibarbarzyństworozumuwzajemniesiępodsycają.
Obecniemamyokazjęobserwować,jakoptymistyczneoczekiwa-
nienanaukowo-technicznynzłotywiek”ludzkościzakończyłosię
niepowodzeniem.OptymistycznewizjeprzyszłościMarksaiComte’a
wXXwiekuzostałybrutalniewcielonewżyciepierwszegoprzez
pojawieniesiętotalitaryzmów,adrugiegoprzezsformułowanie
tzw.twierdzeńlimitacyjnych(m.in.przezGödla,Posta,Turinga
iLöwenheima-Skolema).Rozczarowaniepraktycznymizastosowa-
niaminauki,atakżepogłębiającąsięprzepaściąmiędzynaukami
humanistycznymiaprzyrodniczymisprzyjatęsknociezautraconą
arkadiąsłonecznegodzieciństwaludzkości,jestreakcjąnadewasta-
cjęśrodowiskanaturalnego,wzrostanonimowościkontaktówmię-
dzyludzkichiwykorzystywaniezdobyczynaukidonieetycznych
działań.
Rozdarciemiędzykulturąhumanistycznąanaukamiprzyrodni-
czymizostałodogłębnieomówionewksiążceCharlesaPercy’ego
SnowazatytułowanejTheTwoCultures23.RozwinięciemyśliSnowa
stanowipracaJózefaŻycińskiegopodtytułemTrzyKultury,wktó-
rejjestmowaozjawiskurozdzieleniasięnaukprzyrodniczych,hu-
manistycznychimyślichrześcijańskiej24.Życiński,poszukującśrod-
kówułatwiającychintegracjęodseparowanychprądówmyślowych,
próbujewykorzystaćdotegocelufilozoficznąperspektywęmyśli
AlfredaNorthaWhiteheadaijegokontynuatorów:CharlesaHart-
shorne’aiSchubertaM.Ogdena.Wwhiteheadowskiejsynteziefilo-
22Ibidem,s.13—31.
23C.P.SNOW:TheTwoCulturesandtheScientificRevolution.(TheRedeLecture
1959),NewYork1961.
24J.ŻYCIŃSKI:Trzykultury.Poznań1990.