Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Przesłankiznaczeniaideiabsolutu...n13
człowieku,filozofiazazwyczajokazywałazainteresowaniepełniądanegonam
świata.
Intencjąmoichrozważańniejestjednakukazywaniespecyfikifilozofiinatle
innychformmyślenia.Pragnęraczejzwrócićuwagęnakonsekwencjepłynące
zfaktu,iżdotądnieoderwałasięonawpełniodtego,cojąpoprzedzało.
Wjakiejśmierze–jakometafizyka–podtrzymywałaonakategorieteologiczne,
dziękiprzekuciuwyobrażeńteologicznychnakategorierozumu
8
.Jedenzuzna-
nychhistorykówfilozofii–GiovanniReale–twierdziwswejHistoriifilozofii
starożytnej,iżwsamychpoczątkachfilozofii„zasadaarche,czyliphysiswszyst-
kiego,wodaczybezkresskupiająwsobietecechycharakterystyczne,które
Homeritradycjauznawałyzaistotneprerogatywybogów”
9
.Piszeon,iżtym,co
przygotowałopowstaniefilozofii,byłoujęcieżyciawewnętrznegoiżyciawe
wspólnociejakowydarzeńzwiązanychzbogami.Zrozumiałyjestzatemfakt
wielkiegooddziaływaniamyślipierwszychfilozofów
10
.
PowszechnieznanaprzypowieśćogościachodwiedzającychHeraklita
iodpowiedzi,jakiejimudzielił,widzącichzawiedzioneminy(brzmiałaona:tu
takżeobecnisąbogowie),świadczy,iżfilozofiawswychpoczątkachniemiała
statusuwąskoteoretycznego.Zasada,októrejmówilipresokratycy,miałabo-
wiemcharakternieskończony,byłarozumnaimądra
11
,atymsamympoznawczy
zniąkontaktnabierałcharakterusakralnego.Ztegopowoduużywanynawet
bywatermin„teologianaturalna”(związanyztym,żebóstwaposzukująoni
wświecie),mającyoddawaćspecyfikęmyśleniapierwszychfilozofów
12
.Filozofia
byłazatemwsposóbszczególnypowiązanazcałokształtemludzkiegożycia.
Poznawanierzeczywistościbyłozarazemwchodzeniemzniąwszczególny
związek.
Wjakimśstopniuodpowiadatocharakterystykommyśleniaarchaicznego.Już
HusserlwKryzysie...zauważył,iżwiedzaspekulatywnazpoczątkustawiałasobie
zacelsłużenieczłowiekowiwjegożyciowychproblemach.Pisałon,żeczłowiek
pierwotnyegzystowałwhoryzonciezwiązkuzsiłamisakralnymiizwracałsiędo
nichopomoczapomocąswoichzabiegówiofiar.Odwspółczesnychantro-
pologówkultury(mamtunamyślinaprzykładLe
´vy-Bruhla)wiemy,iżczłowiek
pierwotnyantropomorfizowałbytydostępnewjegodoświadczeniach,widząc
8
Por.T.W.Adorno,AtenyiAuschwitz(fragmentzT.W.Adorno,Metaphysik.BegriffundProbleme),
przeł.P.Graczyk,ÐKronosfl,3/2012,s.5.
9
G.Reale,Historiafilozofiistarożytnej,przeł.E.I.Zieliński,t.1,Lublin1994,s.83.
10
GillesDeleuzeiFØlixGuattaripisząotymnastępująco:ÐMożliwe,żepierwsifilozofowie(...)
oddziaływalijeszczeniczymkapłanilubnawetkrólowiefl,G.Deleuze,F
.Guattari,Cotojestfilozofia?,
przeł.P.Pieniążek,Gdańsk2000,s.52_53.
11
Por.tamże,s.186.
12
Por.W.Jaeger,Teologiawczesnychfilozofówgreckich,przeł.J.Wocial,Kraków2007,s.47.
