Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30nWprowadzenie
zmoichkolegówtwierdzą,żekontemplacjaprawprzyrodydajeimtakąsamą
duchowąsatysfakcję,jakąinnitradycyjnieznajdująwwierzewzaangażowanego
Boga”
63
.Wskazujeto,iżnaukaniewykluczawsposóbostatecznymożliwości
absolutyzowania.JakzauważyłtojużkiedyśPaulTillich,fizycy,iobecnietylko
oni,sąwstanieużywaćsłowa„Bóg”,niewpadającwzakłopotanie.
Możnanatomiastzapytać,czyzakładanieistnieniaabsolutuniejestwyrazem
absolutyzowanianaszychpotrzebpoznawczych,wypływającegozprzekonania,iż
zadaniemfilozofiijestzastępowaniereligii.Dyskusyjnejestteż,czyfilozofia
winnazawszelkącenędążyćdoabsolutnejautonomii,gdyżbyćmożeprzeko-
nanieopotrzebietakiejautonomiijestjedyniewyrazemprzyzwyczajeńdojej
dawnychwzorcówiintelektualnejwygodyjejtwórców.
Przedstawicielefilozofiiskończonościzdająsobiesprawę,iżichdziedzinanie
posiadacharakteruautonomicznego.Oilejednakzgodnisąwuznaniutegofaktu,
otyleróżniichnastrójzwiązanyzuświadomieniemsobietejsytuacji.Przykładowo
Rorty,przyznającsiędobrakuautonomiiswejdziedziny,śmiałozaznacza,iżstaje
sięonajednymzgatunkówliterackich,peryferyjnądyscyplinąakademicką.Nie
widzionpotrzebyzdecydowanegoodgraniczaniafilozofiiodniefilozofii,wyzna-
czaniagranicdzielącychjąodnauki,sztukiczyreligiiiaprobujerównieżpostaci
filozofowaniamającecharakterprywatny,związanezjednostkowymwymiarem
istnieniainastawionenaprywatnedoskonaleniesię.Zarzucaonnawet
Habermasowi,któryrównieżjestświadom,żemyśleniefilozoficzneprzestaje
byćsamowystarczalne,iżzaznaczająctenfakt,wyrażaonpewnegorodzaju
ubolewaniezwiązanezkońcemfilozofii.
OileRortygłosiwtymwzględziestanowiskozbieżnezDerridą,otyleopinia
HabermasałączygonaprzykładzRicoeurem,którywpełniopowiadasięza
filozofiąskończoności,alejednocześniedostrzega,żeżyjemywkrytycznym
okresiefilozofii.Jestonbowiemgłębokozwiązanyztradycjądawnejfilozofii,
nawiązujedodorobkuwielkichpostacijejhistorii,wzwiązkuzczymniełatwo
jestmusięprzestawićnafilozofowaniewramachskończoności.Pisząco„żałobie
poutraciewiedzyabsolutnej”,niejestwcalepewnydalszegoistnieniafilozofii.
ZbliżonasytuacjapanujewpoglądachGadamera,którymocnozaznaczaistnienie
dystansu,jakidzielinasodklasycznychwzorcówfilozofowania,azarazem
korzystazinspiracjifilozofówodległychodfilozofiiskończoności.Zdajeonsobie
sprawę,iżpozycjafilozofaniejestjużpozycjąabsolutnąiżenieistnieją
wystarczająceprzesłankidoprzyjmowaniaistnieniarzeczywistościabsolutnej,
alesytuacjitejnietraktujeonjakowyzwoleniazdawnychzłudzeńinieupraw-
nionychnadziei,jakczyniątoRortyiDerrida.
63
Tamże,s.323.