Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.WyjątkowośćpozycjiHeglawdziejachfilozofiin19
dotychczasowegochrześcijaństwa,jakidotychczasowejmyślifilozoficznej.Nie
traktujeonsferyskończonościjakowykluczonejzabsolutu,leczjakowpełni
weńwłączoną.Jegosystemobjawiacoś,codotądbyłoniepojmowalne.Ukazuje
naprzykładbytowysensaktywnościfilozofa,któryoileprzyjmujeperspektywę
zaproponowanąprzezHegla,będziemógł–interpretującjegosłowawduchu
chrześcijańskim–swąjaźniąwspółtworzyćjaźńBoga
32
,couwolnigood
zgubnego–wmniemaniuzarównoHegla,jakichrześcijaństwa–przekonania
osamoistnejrealnościświata(przekonanietowiążeHegelzeświadomością
niewolniczą
33
).
NiejestzatemniczymzaskakującymścisłełączeniefilozofiiHeglazmyślą
chrześcijańską.ŚwiatosławFlorianNowickikojarzynaprzykładjegoideezza-
wartymwNowymTestamenciepostulatemzmianymyślenia
34
.Wsposóbcałko-
wiciesłusznyzauważaon,iżczłowiekowibardzotrudnorozpoznaćwsobie
„stwórcęświata,którypoprzezstworzenierealizujesamegosiebie”
35
idecyduje
sięonnawetnaporównaniewiedzyabsolutnejzeświadomością„oświeconego”
wmyśliWschodu.Nieidącjednaktakdaleko,pewnejest,iżuHeglaczłowiek–
oilemyśliifilozofuje–stajesięistotnymmomentemruchuzachodzącego
wabsolucie.Naszaosobowośćiodczuwanepotrzebyniesązatemczymśnaj-
ważniejszym,gdyżsferataniewyznaczanaszejistoty.
JaktrafniezauważajednazbadaczekpoglądówHegla,„podmiotowość
subiektywnatotylkomomentczłowieczeństwa”
36
.Czytamywprzywoływanej
pracy,żeHegelstawiaswymodbiorcomwysokiewymaganiaiwzwiązkuztym
jestmyślicielemelitarnym,któryoczekuje,byśmywpełnidoświadczalisiebie
37
.
Hegelnaswójsposóbwpełnipodtrzymujechrześcijańskąideęgodnościczło-
wieka,któryjestistotąjedynieskończonąiograniczoną.Jakomyśląceifilozo-
fująceistotymożemymiećjednakudziałwdrodzedosiebiesamegoabsolutu.
Duchabsolutnynieistniejeprzecieżpozaczłowiekiem,choć„jegopełnedo-
świadczeniedokonujesięnapoziomie,naktórymindywidualnyduchludzkinie
jestumysłemskończonym,zamkniętymwosobistychmyślach,uczuciach,
interesachiograniczeniach”
38
.Dlategozaleceniempłynącymzjegofilozofiijest
to,byśmysięskupilinapracyrozumuukierunkowanejnapoznanieabsolutuna
tyle,nailejesttomożliwedlaistotskończonych,jakimijesteśmy.Itaidea
okazujesięwięcpewnymdookreśleniemchrześcijańskiegozaleceniaskupienia
32
Por.M.Żelazny,Heglowskafilozofiaducha,Warszawa2000,s.180.
33
Por.tamże,s.324.
34
Por.Ś.F
.Nowicki,Heglowskafilozoficznaścieżka...,s.15.
35
Tamże,s.16.
36
K.Guczalska,Tragizminadzieja.ParadoksHegla,ÐPrincipiafl,LI_LII/2009,s.234.
37
38
Por.tamże,s.235.
Tamże,s.234.
