Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zmuszonebyłydoprzyjęciaregułgrykapitału,którymaswobodęwyborumiejsca
lokalizacji.Ograniczonazostałademokratycznakontrolanaddecyzjamigospodarczymi.
Siłaponadnarodowychkorporacjiwymuszaniekorzystnespołeczniezmianyorganizacji
produkcjiipracyorazregulacjedotycząceśrodowiskanaturalnego.
Państwazostałyuzależnioneodzewnętrznegokapitałuspekulacyjnego,aich
gospodarkiiwalutynarażonezostałynagwałtownezachwiania.Obywatelekrajów
poddaniterapiiMFWdoświadczylispadkupoczuciabezpieczeństwasocjalnego,
częstowykluczeniaspołecznego,atakżerozwarstwieniamajątkowego.Dodatkowo
nagłychmasowychzwolnień,rozpaduwięzispołecznychirodzinnych,utratybez-
pieczeństwaiperspektywrozwoju,powiększeniasięrozmiarówprzestępczości.
GłównezastrzeżeniaStiglitzadoMFW4:
1.Jednadrogadlawszystkich,polegananieuwzględnianiulokalnychwarunków,
specyficznychproblemówimożliwościposzczególnychkrajów.
2.Zmuszaniekrajówrozwijającychsiędoignorowaniacelówinnychniżzrów-
noważonybudżetiinflacja,naprzykładignorowanieproblemówbezrobocia.
3.Reformyniepowinnybyćwprowadzanenazasadzieterapiiszokowejlecz
stopniowo,takbyniezniszczyćpotencjałurozwojowegokraju.
Globalizacja,jakiejsiędotądbroni–piszeStiglitz–wydajesięczęstozastępować
staredyktaturynarodowychelitnowymidyktaturamimiędzynarodowychfinansów.Glo-
balizacjaoznaczautratęwpływunawarunkideterminująceekonomicznykontekstżycia
ludzi.Rządynarodowetracącześćwładzynarzeczskomplikowanejmiędzynarodowej
struktury,składającejsięztrzechgłównychelementów:urzędnikówmiędzynarodowych
instytucjifinansowych,międzynarodowegokapitałuspekulacyjnegoorazkoncernówmię-
dzynarodowych.Rynekirządpowinnywspółdziałaćwprocesierozwojudanegokraju5.
OilespecjalnościąMFWjestmentalnośćkolonialna,toWTO,wedługStigliza,
charakteryzujesięhipokryzją.LiberalizacjahandluwramachWTOdoprowadziła
dootwarciarynkówkrajówrozwijającychsięnaproduktykrajówrozwiniętych,ale
krajebogateutrzymująnadalprotekcjonistycznapolitykęwtychdziedzinachgos-
podarki,wktórychkrajebiednemogłybyznimirealniekonkurować,naprzykładna
rynkużywnościisurowców.Wkonsekwencjipowiększasiędystanspomiędzyświatem
bogactwainędzy.Bogactwo200najbogatszychludzinaświeciejestrównemajątkowi
2miliardówludzinajbiedniejszych.Z500największychfirmnaświecieok.440
przypadanaUSA,Japonię,Europę.Efektemrozwojunegatywnychaspektówgloba-
lizacjijestniechęćdomiędzynarodowychinstytucjifinansowych,transnarodowych
korporacji,zagranicznychtowarówiludziżyjącychdostatnio.80%mieszkańców
świataniemaszansnaskorzystaniezpozytywnychskutkówglobalizacji.
Obywatelekrajówbogatychsącorazbardziejświadominiesprawiedliwościglo-
balnegoładugospodarczego.Dokonałasięteżzmianawretorycemiędzynarodowych
instytucjigospodarczych.WBankuświatowymprzeprowadzonokilkareform,które
przemieniąsłowaiprogramywpraktykę,zaczętosłuchaćbiednychizwracaćuwagę
naichspecyficzneproblemy.
4Ibidem,s.29–31.
5Ibidem,s.210–213.
28
