Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wprowadzenie
elastycznośćposzczególnychformoszczędzania,dającąmożliwośćłatwegoprze-
noszeniaśrodków,prostejzmianyformyinwestowania,dopasowaniawpłatdo
możliwościfinansowychitp.(Korenik2003:11–17).
Poziomwiedzyikulturyfinansowej,atakżezaufaniedoinstytucjioferującychpro-
duktyoszczędnościowetorównieważnedeterminantydecyzjigospodarstwdomowych
ooszczędzaniuiinwestowaniu.Badaniaporównawczestrukturyipoziomuoszczędności
wkrajachEuropyŚrodkowo-Wschodniejiwkrajach„starej”UniiEuropejskiejwskazu-
naspadkowątendencjęstopyoszczędnościgospodarstwdomowych,takżewPolsce
(Wójcik2010b:69–78).Wydajesiętowskazywaćnarosnąceznaczenieedukacjiibudowy
atmosferyzaufaniajakoczynnikówkształtującychoszczędnościiichalokację.
Zmianypostawwobecoszczędzaniaijegocelów,rozwarstwieniegospodarstwdo-
mowychpodwzględempoziomuzamożnościorazrozbudzoneaspiracjekonsumpcyjne
pogłębiająwszechobecnezjawiskokonsumpcjonizmuiskłaniajądodecyzjiopozyskiwa-
niuśrodkówobcychnaszybkiezrealizowanieplanówkonsumpcyjnychiinwestycyjnych.
Możnamówićoswoistejmodziena„życienakredyt”.
Zaciąganiekredytujestnaturalnąmetodąpozyskiwaniapieniądzanarynku,uży-
tecznązwłaszczawpoczątkowychetapachfunkcjonowaniagospodarstwadomowego
iprzyjegozakładaniu.Gospodarstwadomowemogązaciągaćkredytyipożyczkiwróż-
nychinstytucjachbankowychipozabankowych,atakżeodosóbprywatnych.Podstawą
formalnegozadłużaniasięjestumowazawieranamiędzykredytobiorcąapodmiotem
dostarczającymśrodkówfinansowych.WPolscewstrukturzezadłużeniagospodarstw
domowychdominująhipotecznekredytybankowe,drugąwkolejnościgrupąkredyty
ipożyczkikonsumenckie.Całkowitezadłużenieztytułuzaciągniętychkredytówban-
kowychwciąguostatnichsiedmiulatwzrosłoniemalpięciokrotnie.Niepokojącejest
jednakto,żecorazwiększaliczbagospodarstwdomowychmadługiprzewyższająceich
rocznedochody.WedługdanychKRDwzrastakwotadługówprzeterminowanych(zczego
61%stanowiądługiwobecbanków,a25%toniezapłaconepodatkiicła).Ogólnakwota
przeterminowanegozadłużeniaprzyrastaznacznieszybciejniżliczbaosóbzadłużonych.
Możnawięczaryzykowaćtwierdzenie,żedecyzjedotyczącezewnętrznychźródeł
finansowaniapodejmowaneracjonalnie,wgranicachmożliwościobsługizadłużenia,
zuwzględnieniemperspektywicznegomyśleniaoprzyszłości,anieosiągnięciaszybkiego
zadowoleniazkonsumpcji,zpełnąświadomościąryzyka,aniepodwpływemimpulsu,
normalnymelementemdecyzjifinansowychgospodarstwdomowych,korzystnych
takżezpunktuwidzeniacałejgospodarki.Zagrożeniedlafinansówosobistychstwarza
brakodpowiedzialnościpoobustronachstosunkukredytowego:nieodpowiedzialne,
impulsywne,pozbawionegruntownejwiedzynatematwarunkówumowyzaciąganie
kredytóworaznieodpowiedzialneichudzielanie,wykorzystywanieskutkówgłębokiej
asymetriiinformacjimiędzypracownikamiinstytucjifinansowychaichklientami.
Podejmowaniedecyzjidotyczącychzarządzaniaryzykiemmadwojakiaspektfinanso-
wy:popierwsze,wymagadecyzjioutworzeniurezerwystanowiącejźródłofinansowania
skutkówryzykawewłasnymzakresiebądźprzeznaczeniajejnazakupusługi(instrumentu
finansowego)służącejzarządzaniuryzykiem,podrugiepodjęciadecyzjizwiązanych
zwyboremtakichrodzajówryzyka,któregospodarstwodomowedecydujesięzatrzymać