Finanse publiczne. Komentarz

Sławomir Presnarowicz, Marta Kuklo, Anna Ostrowska, Joanna M. Salachna, Urszula Zawadzka-Pąk, Marcin Tyniewicki, Grażyna Michalczuk, Joanna Małgorzata Salachna, Piotr Woltanowski, Ewa Lotko

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8358-250-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2024

Liczba stron:

1218

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Presnarowicz, Sławomir; Kuklo, Marta; Ostrowska, Anna; Salachna, Joanna M.; Zawadzka-Pąk, Urszula; Tyniewicki, Marcin; Michalczuk, Grażyna; Salachna, Joanna Małgorzata; Woltanowski, Piotr; Lotko, Ewa. Finanse publiczne. Komentarz. Red. . : Wolters Kluwer Polska SA, 2024, 1218 s. ISBN 978-83-8358-250-4

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Presnarowicz, S.

A1 Kuklo, M.

A1 Ostrowska, A.

A1 Salachna, J.M.

A1 Zawadzka-Pąk, U.

A1 Tyniewicki, M.

A1 Michalczuk, G.

A1 Salachna, J.M.

A1 Woltanowski, P.

A1 Lotko, E.

T1 Finanse publiczne. Komentarz

PB Wolters Kluwer Polska SA

YR 2024

SN 978-83-8358-250-4

Bibliografia BibTex:

@Book{ 303483, author = "Presnarowicz, Sławomir and Kuklo, Marta and Ostrowska, Anna and Salachna, Joanna M. and Zawadzka-Pąk, Urszula and Tyniewicki, Marcin and Michalczuk, Grażyna and Salachna, Joanna Małgorzata and Woltanowski, Piotr and Lotko, Ewa", editor = "", title = "Finanse publiczne. Komentarz", publisher = "Wolters Kluwer Polska SA", year = "2024", address = "", isbn = "978-83-8358-250-4" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Presnarowicz, Sławomir

AU - Kuklo, Marta

AU - Ostrowska, Anna

AU - Salachna, Joanna M.

AU - Zawadzka-Pąk, Urszula

AU - Tyniewicki, Marcin

AU - Michalczuk, Grażyna

AU - Salachna, Joanna Małgorzata

AU - Woltanowski, Piotr

AU - Lotko, Ewa

ED -

TI - Finanse publiczne. Komentarz

PB - Wolters Kluwer Polska SA

CY -

PY - 2024

SN - 978-83-8358-250-4

ER -

Netografia (standard APA):

Presnarowicz, Sławomir; Kuklo, Marta; Ostrowska, Anna; Salachna, Joanna M.; Zawadzka-Pąk, Urszula; Tyniewicki, Marcin; Michalczuk, Grażyna; Salachna, Joanna Małgorzata; Woltanowski, Piotr; Lotko, Ewa. Finanse publiczne. Komentarz [baza danych online] : Wolters Kluwer Polska SA, 2024 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/finanse-publiczne-komentarz-slawomir-presnarowicz-marta-303483.

finanse publiczne, finanse samorządu terytorialnego, Finanse i finansowanie partii politycznych

Komentarz zawiera przejrzystą i wyczerpującą analizę przepisów ustawy o finansach publicznych, a także uwzględnia bogatą literaturę przedmiotu oraz orzecznictwo. W celu przystępnego omówienia problematycznych zagadnień, autorzy posługują się tabel...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8358-250-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2024

Liczba stron:

1218

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Rozdział1
Rozdział1
Rozdział1
Rozdział2
Rozdział2
Rozdział2
Rozdział3
Rozdział3
Rozdział3
Rozdział4
Rozdział4
Rozdział4
Rozdział5
Rozdział5
Rozdział5
Rozdział6
Skorowidz rzeczowy55
Wykaz skrótów67
Przedmowa79
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych81
Zasady finansów publicznych83
Art. 1. [Zakres regulacji]85
Przepisy ogólne85
1. Zakres regulacji ustawowej. Miejsce ustawy o finansach publicznych w systemie źródeł prawa finansowego86
2. Charakter i rola przepisu87
Art. 2. [Definicje legalne]88
1. Uwagi ogólne89
2. Definicje dotyczące podmiotów89
2.1. Podmioty ze struktury SFP89
2.2. Organizacje pozarządowe93
3. Pozostałe definicje93
3.1. Układ zadaniowy93
3.2. Odrębne ustawy, środki europejskie oraz scenariusz makroekonomiczny97
Art. 3. [Normatywne pojęcie finansów publicznych]98
1. Definicja finansów publicznych, jej rozumienie i znaczenie99
2. Charakter (w tym „niekompletność”) definicji. Konieczność uwzględniania regulacji dotyczących podmiotów100
1. Przedmiot wyłączenia101
Art. 3a. [Wyłączenie obowiązku uzyskania opinii prawnej Prokuratorii Generalnej]101
2. Cel wyłączenia102
1. Uwagi ogólne. Przedmiot regulacji i jej charakter103
2. Jednostki SFP103
Art. 4. [Zakres podmiotowy stosowania ustawy]103
3. Inne podmioty niż jednostki SFP104
4. Związki metropolitalne oraz związki gmin i powiatów106
Art. 5. [Środki publiczne. Daniny i inne dochody publiczne. Przychody publiczne. Bezzwrotne środki zagraniczne]107
Środki publiczne, nadwyżka i deficyt sektora finansów publicznych107
1. Definiowanie środków publicznych – ujęcie teoretycznoprawne109
2. Definicja środków publicznych w ustawie o finansach publicznych na tle regulacji konstytucyjnych111
3. Status „publiczności” środków publicznych (nabycie, utrata statusu) – zasady, wyjątki oraz ich wpływ na stosowanie reżimu ustawy o finansach publicznych113
4. Rodzaje środków publicznych115
5. Klasyfikacja środków publicznych ze względu na podmioty i formy publicznej gospodarki finansowej118
5.1. Budżetowe środki publiczne (środki finansowe budżetu publicznego: centralnego lub samorządowego)118
5.2. Dochody oraz przychody budżetu – kryterium rozróżnienia121
5.3. Środki publiczne pozabudżetowych form SFP (pozabudżetowe środki publiczne)122
1. Zakres regulacji123
Art. 6. [Przeznaczenie środków publicznych. Kategorie rozchodów publicznych]123
2. Pojęcie wydatków124
3. Pojęcie rozchodów124
1. Charakter regulacji i jej znaczenie125
Art. 7. [Nadwyżka i deficyt sektora finansów publicznych]125
2. Metodologia obliczania wyniku finansowego SFP. Dane w przedmiocie deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych126
1. Zakres regulacji127
2. Formy jednostek SFP127
Art. 8. [Tworzenie jednostek sektora finansów publicznych]127
Jednostki sektora finansów publicznych127
3. Ustawowa forma jednostek SFP – dwa znaczenia (forma przewidziana ustawą o finansach publicznych oraz tworzenie na podstawie odrębnej ustawy)128
Art. 9. [Podmioty tworzące sektor finansów publicznych]129
1. Istota i cele SFP – uzasadnienie funkcjonowania130
2. Sektor finansów publicznych a sektor publiczny oraz sektor instytucji rządowych i samorządowych (general government sector)131
3. Jednostki sektora finansów publicznych – znaczenie pojęcia i status prawny134
3.1. „Jednostka SFP” – wieloznaczność terminu134
3.2. Skarb Państwa a sektor finansów publicznych135
3.3. Wyłączenia z zakresu SFP i proces debudżetyzacji finansów publicznych136
4. Gospodarka finansowa jednostek SFP i metody jej prowadzenia138
4.1. Klasyczny podział metod prowadzenia gospodarki finansowej w SFP138
4.1.1. Dualizm metod prowadzenia publicznej gospodarki finansowej138
4.1.2. Niedoskonałości podziału metod budżetowania na brutto i netto141
4.2. Propozycja nowej typologii metod prowadzenia publicznej gospodarki finansowej142
5. Katalog jednostek SFP143
Art. 10. [Stosowanie zasad gospodarki finansowej do niektórych jednostek sektora finansów publicznych]161
Podstawy prawne prowadzenia gospodarki finansowej przez jednostki SFP161
1. Istota jednostki budżetowej i jej znaczenie w realizacji zadań publicznych163
1.1. Ogólne znaczenie jednostek budżetowych w funkcjonowaniu administracji publicznej163
Art. 11. [Pojęcie, statut i plan finansowy jednostki budżetowej]163
1.2. Jednostki budżetowe świadczące obsługę administracyjną organów władzy publicznej164
1.3. Jednostki budżetowe realizujące zadania publiczne (świadczące usługi publiczne) powierzone166
2. Status prawny169
3. Gospodarka finansowa jednostek budżetowych i ich plany finansowe171
Art. 11a. [Wydzielony rachunek dochodów w oświatowych jednostkach budżetowych]176
1. Wyodrębniony rachunek dochodów jednostek oświatowych jako wyjątek w gospodarce finansowej jednostek budżetowych177
2. Przesłanki utworzenia wyodrębnionego rachunku177
3. Środki finansowe na wyodrębnionym rachunku a budżet państwa178
4. Wyodrębniony rachunek jednostek oświatowych a dyscyplina finansów publicznych179
Art. 12. [Utworzenie, łączenie i likwidacja jednostek budżetowych]179
1. Forma prawna tworzenia jednostek budżetowych i ichkategoryzacja180
2. Nadawanie statutu jednostkom budżetowym i wyposażanie w mienie181
3. Likwidacja i łączenie jednostek budżetowych oraz ich skutki183
Art. 13. [Jednostka budżetowa realizująca zadania na rzecz administracji rządowej]184
Szczególny charakter jednostek budżetowych tworzonych przez Prezesa Rady Ministrów184
Art. 14. [Samorządowe zakłady budżetowe jako jednostki wykonujące zadania własne samorządu terytorialnego]185
Zakres funkcjonowania samorządowych zakładów budżetowych186
Art. 15. [Gospodarka finansowa samorządowych zakładów budżetowych]187
1. Odpłatne wykonywanie zadań przez samorządowy zakład budżetowy188
2. Plan finansowy samorządowego zakładu budżetowego189
3. Dotacje dla samorządowych zakładów budżetowych190
4. Nadwyżka środków obrotowych192
1. Tworzenie samorządowego zakładu budżetowego193
Art. 16. [Tworzenie, łączenie i likwidacja samorządowych zakładów budżetowych]193
2. Przekształcanie, łączenie oraz likwidacja samorządowego zakładu budżetowego194
Art. 17. [Delegacja do określenia sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych]195
1. Sposób wykonania delegacji ustawowej196
2. Wykonanie delegacji z art. 17 ust. 2 u.f.p196
1. Powołanie agencji wykonawczych197
Art. 18. [Definicja agencji wykonawczej]197
2. Istota agencji wykonawczych198
3. Podstawy prawne agencji wykonawczych funkcjonujących w 2023 r200
1. Wprowadzenie201
2. Statut agencji wykonawczych201
Art. 19. [Podstawy prawne działania agencji wykonawczej]201
3. Delegacja ustawowa202
1. Wprowadzenie203
2. Gospodarka finansowa agencji wykonawczej na przykładzie Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego203
Art. 20. [Podstawy prawne prowadzenia gospodarki finansowej agencji wykonawczej]203
Art. 21. [Roczny plan finansowy agencji wykonawczej]205
1. Wprowadzenie206
2. Plany finansowe agencji wykonawczych w ujęciu memoriałowym i kasowym206
3. Opracowanie i zmiana planów finansowych agencji207
4. Dotacje udzielane z budżetu państwa209
5. Zaciąganie przez agencje wykonawcze zobowiązań wieloletnich212
6. Delegacja ustawowa212
Art. 22. [Rozliczenie nadwyżki środków finansowych agencji wykonawczej]212
Rozliczenie nadwyżki środków finansowych agencji wykonawczej213
Art. 23. [Instytucja gospodarki budżetowej; pojęcie, utworzenie i rejestracja]215
1. Istota instytucji gospodarki budżetowej216
2. Tworzenie instytucji gospodarki budżetowej218
3. Zadania, jakie można powierzyć instytucjom gospodarki budżetowej. Problem samofinansowania się instytucji218
4. Możliwość przekształcenia instytutu badawczego w instytucję gospodarki budżetowej. Inne ustawowe wskazania do tworzenia instytucji gospodarki budżetowej227
5. Obecnie funkcjonujące instytucje gospodarki budżetowej. Zjawisko odchodzenia od tej formy prowadzenia gospodarki finansowej227
Art. 24. [Gospodarka finansowa instytucji gospodarki budżetowej]229
1. Plan finansowy jako podstawa działalności finansowej instytucji gospodarki budżetowej230
2. Zmiany w planie finansowym instytucji podczas roku budżetowego230
3. Lokaty wolnych środków230
4. Praktyka dotowania instytucji gospodarki budżetowej231
Art. 25. [Mienie, należności i zobowiązania likwidowanej instytucji gospodarki budżetowej]232
Art. 26. [Statut i regulamin organizacyjny instytucji gospodarki budżetowej]233
Mienie, należności i zobowiązania likwidowanej instytucji gospodarki budżetowej233
1. Statut instytucji gospodarki budżetowej234
2. Regulamin organizacyjny234
Art. 27. [Dyrektor instytucji gospodarki budżetowej]234
1. Obowiązki dyrektora instytucji gospodarki budżetowej235
2. Tryb przygotowywania rocznego planu finansowego instytucji gospodarki budżetowej235
1. Pojęcie mienia instytucji gospodarki budżetowej236
Art. 28. [Gospodarka finansowa instytucji gospodarki budżetowej]236
2. Podstawowe zasady gospodarowania mieniem instytucji gospodarki budżetowej237
3. Zasada zarządzania mieniem w sposób zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki238
4. Zasada zachowania należytej staranności238
5. Zasada samodzielności gospodarowania mieniem239
6. Zasada efektywności wykorzystania mienia239
7. Fundusz instytucji gospodarki budżetowej239
8. Fundusz zapasowy instytucji gospodarki budżetowej240
Art. 29. [Gospodarka finansowa państwowego funduszu celowego]240
1. Przyczyny tworzenia funduszy celowych241
2. Definicja i istota państwowego funduszu celowego241
3. Brak osobowości prawnej państwowych funduszy celowych243
4. Wymóg co do źródeł przychodów246
5. Wyraźne określenie w ustawie formy prawnej funduszu celowego247
6. Roczny plan finansowy jako podstawa gospodarki finansowej państwowego funduszu celowego247
1. Definicje państwowej oraz samorządowej osoby prawnej249
Art. 30. [Utworzenie i gospodarka finansowa państwowych i samorządowych osób prawnych]249
2. Zakres podmiotowy państwowych i samorządowych osób prawnych250
3. Gospodarka finansowa państwowych i samorządowych osób prawnych251
Art. 31. [Plan finansowy państwowych i samorządowych osób prawnych]252
Szczegółowość planu finansowego państwowych i samorządowych osób prawnych253
Art. 32. [Obowiązek sporządzania planów finansowych w układzie zadaniowym]254
Plany finansowe w układzie zadaniowym254
1. Istota zasady jawności finansów publicznych255
Art. 33. [Zasada jawności gospodarowania środkami publicznymi]255
Jawnoś? i?przejrzysto?? finans?w publicznych ć i przejrzystość finansów publicznych255
2. Wyłączenia odnoszące się do zasady jawności finansówpublicznych256
Art. 34. [Formy jawności gospodarowania środkami publicznymi]258
1. Uwagi ogólne do zasady gospodarowania środkami publicznymi (zasada jawności finansów publicznych)259
2. Zagadnienia szczegółowe odnoszące się do zasady gospodarowania środkami publicznymi (zasada jawności finansów publicznych)259
3. Realizacja zasady jawności gospodarowania środkami publicznymi (zasada jawności finansów publicznych) w odniesieniu do budżetu j.s.t260
Art. 34a. [Rejestr umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych]261
1. Uwagi ogólne o obowiązku prowadzenia przez Ministra Finansów rejestru umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych oraz daty jego wejścia w życie262
2. Zasady odnoszące się do obowiązku prowadzenia przez Ministra Finansów rejestru umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych263
Art. 34b. [Kara za naruszenie obowiązku prowadzenia, aktualizacji, udostępnienia lub wprowadzania danych do rejestru umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych]264
Odpowiedzialność karna odnosząca się do rejestru umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych oraz data wejścia w życie przepisu264
1. Uwagi ogólne do wyłączenia jawności ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa265
Art. 34c. [Wyłączenie stosowania przepisów o rejestrze umów do umów zawartych przez placówki zagraniczne]265
Art. 35. [Wyłączenie jawności ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa]265
Wyłączenie przepisów o rejestrze umów zawartych przez placówki zagraniczne265
2. Orzecznictwo sądowe odnoszące się do wyłączenia jawności ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa266
Art. 35a. [Obowiązek informowania o finansowaniu lub dofinansowaniu realizowanego zadania z budżetu państwa lub państwowego funduszu celowego]267
1. Uwagi ogólne do obowiązków nałożonych na podmioty realizujące zadania finansowane lub dofinansowane z budżetu państwa lub z państwowych funduszy celowych268
2. Rodzaje zadań odnoszących się do obowiązków nałożonych na podmioty realizujące zadania finansowane lub dofinansowane z budżetu państwa lub z państwowych funduszy celowych268
Art. 35b. [Działania informacyjne w przypadku zadań dofinansowanych z budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych oraz współfinansowanych ze środków unijnych]268
Przedmiot regulacji268
Art. 35c. [Kontrola wykonywania obowiązku informowania o finansowaniu lub dofinansowaniu realizowanego zadania z budżetu państwa lub państwowego funduszu celowego]269
Art. 35d. [Delegacja ustawowa]269
Przedmiot regulacji269
1. Uwagi ogólne do delegacji ustawowej dla Rady Ministrów270
2. Wybrane pojęcia szczegółowe do delegacji ustawowej dla Rady Ministrów270
1. Uwagi ogólne do obowiązków informacyjnych wybranych podmiotów271
Art. 36. [Obowiązki informacyjne związane z realizacją zasady jawności publicznej gospodarki finansowej]271
2. Ustawowa delegacja dla Ministra Finansów272
1. Uwagi ogólne do upubliczniania niektórych danych dotyczących samorządowej gospodarki finansowej273
Art. 37. [Upublicznianie niektórych danych dotyczących samorządowej gospodarki finansowej]273
2. Zagadnienia szczegółowe odnoszące się do upubliczniania niektórych danych dotyczących samorządowej gospodarki finansowej274
3. Orzecznictwo sądów administracyjnych odnoszące się do upubliczniania niektórych danych dotyczących samorządowej gospodarki finansowej275
Art. 38. [Ogłaszanie danych o zadłużeniu]276
Art. 38a. [Ogłaszanie danych o zadłużeniu]277
Istota regulacji277
Art. 38b. [Ogłaszanie danych o wyniku nominalnym oraz łącznej dynamice wartości produktu krajowego brutto]278
Istota regulacji278
1. Istota i znaczenie klasyfikacji budżetowej279
Art. 38c. (uchylony)279
Art. 39. [Klasyfikowanie dochodów publicznych, wydatków publicznych i przychodów]279
2. Struktura klasyfikacji budżetowej281
2.1. Klasyfikacja budżetowa a PKD281
2.2. Działy klasyfikacji budżetowej281
2.3. Rozdziały klasyfikacji budżetowej282
2.4. Paragrafy klasyfikacji budżetowej283
2.5. Klasyfikacja paragrafów przychodów oraz rozchodów288
3. Szczegółowa klasyfikacja wydatków do zadań z zakresu bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego288
Art. 40. [Rachunkowość jednostek sektora finansów publicznych]289
1. Ogólne zasady rachunkowości jednostek SFP290
2. Szczególne zasady rachunkowości dla jednostek SFP292
3. Zasady rachunkowości oraz plany kont dla budżetów j.s.t., jednostek budżetowych oraz samorządowych zakładów budżetowych294
4. Zasady rachunkowości oraz plany kont dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego299
5. Zasady rachunkowości i planów kont dla organów podatkowych podległych ministrowi właściwemu do sprawfinansów publicznych300
6. Sporządzanie sprawozdań finansowych302
Art. 41. [Sprawozdania jednostek sektora finansów publicznych]303
1. Istota sprawozdawczości budżetowej304
2. Rodzaje sprawozdań budżetowych305
3. Jednostki zobowiązane do sporządzania i przekazywania sprawozdań budżetowych305
4. Sposoby sporządzania i przekazywania sprawozdań budżetowych306
5. Sprawozdawczość budżetowa w układzie zadaniowym308
6. Sprawozdawczość w zakresie operacji finansowych309
7. Sprawozdawczość budżetowa a naruszenie dyscypliny finansów publicznych312
Art. 42. [Zasada legalności i niefunduszowania]314
Zasady gospodarowania środkami publicznymi314
1. Zasady gospodarowania środkami publicznymi jako część zasad finansów publicznych315
2. Ustawowa podstawa gromadzenia środków publicznych317
3. Zasada niefunduszowania (jedności materialnej) budżetu318
4. Wyjątki od zasady niefunduszowania319
5. Obowiązek ustalania i dochodzenia należności pieniężnych325
1. Istota zasady powszechnego dostępu do realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych327
Art. 43. [Zasada powszechności dostępu do realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych]327
2. Ograniczenia zasady wyłącznie w drodze ustawy328
1. Zasady dokonywania wydatków publicznych329
Art. 44. [Zasady dokonywania wydatków ze środków publicznych]329
2. Dokonywanie wydatków przez jednostki SFP na podstawie budżetu i planu finansowego330
3. Dokonywanie wydatków publicznych zgodnie z przepisami dotyczącymi dokonywania poszczególnych rodzajów wydatków (zasada legalizmu)331
4. Standardy dokonywania wydatków publicznych333
Art. 45. [Zakaz tworzenia fundacji ze środków publicznych]334
Art. 46. [Zasada zaciągania zobowiązań ze środków publicznych]334
Zakaz tworzenia fundacji ze środków publicznych334
1. Zakres podmiotowy komentowanego przepisu335
2. Pojęcie zobowiązania i jego zaciągnięcie336
3. Zobowiązania o charakterze dłużnym (zobowiązania zwrotne)337
4. Zaciąganie zobowiązań a naruszenie dyscypliny finansów publicznych339
Art. 47. [Oferta wykonania zadania zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji]340
1. Istota i cel regulacji341
2. Obowiązek przedstawienia oferty wykonania zadania publicznego341
Art. 48. [Lokowanie wolnych środków]342
1. Przedmiot regulacji343
2. Formy lokowania „wolnych środków” przez jednostki SFP344
3. Lokowanie wolnych środków a finansowanie potrzeb pożyczkowych i zarządzanie długiem SP347
oraz obligacji]347
2. Przejmowanie akcji, udziałów oraz obligacji przez ministra właściwego do spraw aktywów państwowych348
oraz obligacji348
Art. 50. [Wymóg określenia w projektach: skutków finansowych, źródeł sfinansowania oraz limitów wydatków]349
1. Istota i ogólny cel regulacji351
2. Zakres podmiotowy oraz geneza komentowanej regulacji352
3. Skutki finansowe ustaw wpływających na finanse jednostek samorządu terytorialnego354
Art. 50a. [Publikacja wytycznych zapewniających stosowanie jednolitych wskaźników makroekonomicznych]355
Wytyczne Ministra Finansów zapewniające stosowanie jednolitych wskaźników makroekonomicznych355
1. Zasada nieroszczeniowego charakteru prawnego budżetu państwa, budżetów j.s.t. oraz planów finansowych jednostek SFP356
Art. 51. [Roszczenia i zobowiązania wynikające z budżetu państwa]356
2. Nieroszczeniowy charakter wydatków na subwencje i dotacje358
1. Prognostyczny charakter dochodów i dyrektywny charakter wydatków360
Art. 52. [Prognostyczny charakter dochodów i przychodów. Nieprzekraczalny limit wydatków i rozchodów]360
2. Charakter przychodów i kosztów jednostek gospodarki przybudżetowej (gospodarki budżetowej „netto”)363
Art. 53. [Odpowiedzialność kierownika za całość gospodarki finansowej jednostki. Powierzenie obowiązków w zakresie gospodarki finansowej pracownikom jednostki]363
1. Odpowiedzialność kierownika jednostki SFP za całość jej gospodarki finansowej364
2. Skuteczne powierzenie pracownikowi jednostki obowiązków w zakresie gospodarki finansowej365
3. Powierzenie obowiązków pracownikowi a odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych366
4. Odpowiedzialność kierownika jednostki obsługującej368
Art. 54. [Główny księgowy jednostki sektora finansów publicznych]368
1. Status i wymagania stawiane głównemu księgowemujednostki SFP370
2. Obowiązki i uprawnienia głównego księgowego jednostki SFP371
3. Odpowiedzialność głównego księgowego za naruszenie dyscypliny finansów publicznych373
4. Odpowiedzialność kierownika i głównego księgowego jednostki obsługującej376
Art. 54a. [Ugoda w sprawie spornej należności cywilnoprawnej]376
1. Znaczenie i cel wprowadzenia regulacji377
2. Przedmiot ugody, stosowanie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego378
3. Warunki zawarcia ugody i ich kontekstowe/systemowe odczytywanie379
3.1. Uwagi wprowadzające379
3.2. Przedmiotowy zakres zastosowania380
3.3. Podmiotowy zakres zastosowania381
3.4. Moment dokonania oceny skutków potencjalnej (projektowanej) ugody. Przypadki, w których wymagana jest opinia Prokuratorii Generalnej381
4. Ocena skutków zawarcia ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej382
4.1. Uwagi wprowadzające382
4.2. Schemat oceny/analizy skutków zawarcia ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej – wersja podstawowa (wyjściowa)383
4.3. Schemat z uwzględnieniem elementów zarządzania organizacją (podmiotem)385
5. Zawarcie ugody a odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Zakres ewentualnego zastosowania art. 54a przez podmioty niezaliczane do SFP385
Art. 55. [Umarzanie, odraczanie i rozkładanie na raty należności cywilnoprawnych]387
1. Pojęcia ogólne oraz określenie organów administracji rządowej, państwowych jednostek budżetowych i państwowych funduszy celowych388
2. Pojęcia „należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny” oraz „niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym&rdquo388
1. Pojęcia ogólne389
2. Umorzenia w ramach tzw. uznania cywilnoprawnego389
Art. 56. [Przesłanki umorzenia w całości należności cywilnoprawnych]389
3. Przesłanki udzielania ulgi w spłacie należności390
3.1. Przesłanka związana ze śmiercią osoby fizycznej i pozostałe warunki390
3.2. Przesłanka wykreślenia osoby prawnej z właściwego rejestru tych podmiotów i inne warunki391
3.3. Przesłanka związana z uzasadnionym przypuszczeniem o bezskuteczności egzekucji392
3.4. Przesłanka likwidacji jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej393
3.5. Przesłanka interesu publicznego393
4. Ulgi w spłacie należności w orzecznictwie sądówadministracyjnych395
5. Przesłanka dodatkowa zastosowania ulgi w spłacie należności cywilnoprawnych przy wielości podmiotów zobowiązanych396
1. Uwagi ogólne397
2. Przesłanki stosowania ulg w spłacie należności cywilnoprawnych wyłącznie na wniosek397
Art. 57. [Ulgi uzasadnione ważnym interesem dłużnika, interesem publicznym, względami społecznymi lub gospodarczymi]397
3. Stosowanie ulg w spłacie należności cywilnoprawnych w orzecznictwie sądów administracyjnych398
Art. 57a. [Umorzenie należności zasądzonych na rzecz Skarbu Państwa w postępowaniu związanym z naruszeniem Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności]399
Zasady umarzania należności zasądzonych na rzecz Skarbu Państwa w postępowaniu związanym z naruszeniem Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności400
Art. 58. [Właściwość organów uprawnionych do umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłat należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym]401
1. Pojęcia ogólne402
2. Stosowanie ulg w spłacie należności cywilnoprawnych oraz jego formy403
Art. 59. [Delegacja do określenia zasad, sposoby i trybu udzielania ulg w spłacie należności cywilnoprawnych]404
1. Pojęcia ogólne405
2. Możliwości j.s.t. do podjęcia uchwały w sprawie stosowania ulg z urzędu406
3. Warunki do udzielania ulg w spłacie należności cywilnoprawnych406
1. Pojęcia ogólne407
4. Formy stosowania ulg w spłacie należności cywilnoprawnych407
Art. 59a. [Niedochodzenie małych kwotowo należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających jednostce samorządu terytorialnego]407
2. Wyłączenia w zakresie niedochodzenia małych kwotowo należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających j.s.t408
Art. 60. [Środki publiczne stanowiące niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym]408
1. Pojęcia ogólne409
2. Przedmiot regulacji i jego uzasadnienie409
3. Środki publiczne jako niepodatkowe należności podatkowe w orzecznictwie sądów administracyjnych410
Art. 61. [Właściwość organów w sprawach niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym]411
1. Przedmiot regulacji prawnej413
2. Odpowiednie stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego do spraw nieuregulowanych w komentowanym przepisie414
Art. 62. [Potrącenie zobowiązań z tytułu niepodatkowych należności budżetowych]415
1. Pojęcia ogólne oraz przedmiot regulacji prawnej416
2. Warunki umożliwiające potrącenia416
3. Podstawa zastosowania instytucji potrącenia417
4. Tryb postępowania przy potrąceniu418
Art. 63. [Potrącenie zobowiązań z tytułu niepodatkowych należności budżetowych w stosunku do gminy, powiatu i województwa]418
1. Pojęcia ogólne i przedmiot regulacji prawnej419
2. Zawężony krąg tytułów do potrącenia419
3. Zasady obowiązujące przy potrąceniu419
Art. 64. [Umarzanie, odraczanie i rozkładanie na raty niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym]419
1. Pojęcia ogólne i przedmiot regulacji prawnej420
budżetowych421
3. Stosowanie ulg w spłacie niepodatkowych należności budżetowych – zobowiązanym „prowadzącym działalność gospodarczą&rdquo422
3.1. Stosowanie ulg w spłacie należności niestanowiących pomocy publicznej423
3.2. Stosowanie ulg w spłacie należności stanowiących pomoc de minimis424
3.3. Udzielanie ulg w spłacie należności stanowiących pomoc publiczną udzielaną na określone cele425
3.4. Udzielanie ulg w spłacie należności w orzecznictwie sądów administracyjnych426
1. Pojęcia ogólne427
Art. 65. [Odpowiedzialność solidarna za zobowiązania z tytułu niepodatkowych należności budżetowych]427
2. Odpowiedzialność solidarna określona w Kodeksie cywilnym428
1. Pojęcia ogólne429
2. Najważniejsze zasady prowadzenia egzekucji administracyjnej429
Art. 66. [Egzekucja niepodatkowych należności budżetowych]429
Art. 66a. [Przedawnienie zobowiązania do zwrotu środków]430
1. Pojęcia ogólne i przedmiot regulacji prawnej431
2. Zasady (terminy) przedawnień do zwrotu środków finansowych z UE oraz orzecznictwo sądów administracyjnych432
1. Pojęcia ogólne i przedmiot regulacji prawnej433
2. Zakres podmiotowy oraz termin przedawnienia433
Art. 66b. [Odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania do zwrotu środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich – termin wydania decyzji, przedawnienie]433
1. Pojęcia ogólne oraz zakres regulacji prawnych434
Art. 67. [Stosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego i Ordynacji podatkowej w sprawach niepodatkowych należności budżetowych]434
2. Zakres przedmiotowy komentowanego unormowania435
2.1. Niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym435
2.2. Administracyjne kary pieniężne436
1. Definicja kontroli zarządczej jako równoważna pojęciu zarządzania jednostką SFP437
Art. 68. [Pojęcie i cele kontroli zarządczej]437
Kontrola zarządcza oraz koordynacja kontroli zarządczej w jednostkach sektora finansów publicznych437
2. Cele oraz elementy kontroli zarządczej439
2.1. Cele podstawowe i szczegółowe439
2.2. Obligatoryjne elementy kontroli zarządczej440
Art. 69. [Organy zapewniające funkcjonowanie kontroli zarządczej]440
1. Obowiązki zarządzających. Poziomy zarządzania (kontroli zarządczej)441
2. Adekwatność, skuteczność i efektywność kontroli zarządczej oraz zapewnienie jej funkcjonowania (ujęcie przedmiotowe obowiązków podmiotów zarządzających)443
3. Standardy systemu zarządzania w SFP (kontroli zarządczej)445
3.1. Uwagi wprowadzające445
3.2. Elementy kontroli zarządczej445
4. Szczegółowe wytyczne w zakresie kontroli zarządczej450
4.1. Wytyczne w zakresie samooceny kontroli zarządczej450
4.2. Wytyczne w zakresie planowania i zarządzania ryzykiem453
5. Organizacja kontroli zarządczej a odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych454
Art. 70. [Plan działalności w ramach kontroli zarządczej i sprawozdanie z jego wykonania. Oświadczenie o stanie kontroli zarządczej]456
1. Zakres regulacji457
2. Unormowania szczegółowe w przedmiocie planów działalności oraz sprawozdań457
Art. 71. [Koordynacja kontroli zarządczej]458
1. Kompetencje Ministra Finansów – konkretyzacja ogólnie określonego obowiązku459
2. Charakter regulacji. Realizacja zadań przez MF459
Państwowy dług publiczny461
1. Ustalenia terminologiczne w zakresie deficytu i długu publicznego463
Art. 72. [Tytuły zobowiązań sektora finansów publicznych tworzących państwowy dług publiczny (tzw. tytuły dłużne)]463
Przepisy ogólne463
2. Pojęcie długu publicznego469
3. Podmiotowa struktura długu publicznego471
4. Zakres przedmiotowy długu publicznego472
1. Uwagi wprowadzające475
2. Metodologia obliczania państwowego długu publicznego475
2.1. Wartość nominalna państwowego długu publicznego475
Art. 73. [Obliczanie państwowego długu publicznego, długu Skarbu Państwa, wartości zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji]475
2.2. Wartość nominalna gwarancji i poręczeń477
2.3. Wartość nominalna zobowiązań wyrażonych w walutach obcych478
3. Metodologia obliczania długu publicznego w Unii Europejskiej i w Polsce478
Art. 74. [Kontrola Ministra Finansów w zakresie państwowego długu publicznego]481
1. Limit ustawowy a konstytucyjna reguła zadłużenia482
2. Formy kontroli sprawowanej przez Ministra Finansów483
1. Charakter strategii zarządzania długiem Skarbu Państwa oraz oddziaływania na państwowy dług publiczny484
Art. 75. [Czteroletnia strategia zarządzania długiem Skarbu Państwa oraz oddziaływania na państwowy dług publiczny]484
2. Treść strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych486
3. Strategia a ustawa budżetowa488
Art. 76. [Pojęcie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa]489
Finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa489
Istota regulacji – znaczenie potrzeb pożyczkowych489
1. Istota zaciągania długu SP491
Art. 77. [Uprawnienia Ministra Finansów związane z finansowaniem potrzeb pożyczkowych budżetu państwa oraz z zarządzaniem długiem Skarbu Państwa]491
2. Rola Ministra Finansów492
3. Zarządzanie długiem Skarbu Państwa493
3.1. Istota zarządzania długiem493
3.2. Operacje dotyczące zarządzania długiem SP493
3.3. Instrumenty pochodne w procesie zarządzania długiem SP494
1. Przedmiot regulacji496
Art. 77a. [Finansowanie potrzeb pożyczkowych przez bezpośrednie przekazanie przez kredytodawcę (pożyczkodawcę) środków do dostawcy sprzętu lub uzbrojenia bez udziału rachunków budżetu państwa]496
2. Charakter środków z operacji typu eksportowego a konstrukcja budżetu państwa497
3. Ewidencja przychodu i wydatku a kasowa metoda wykonywania budżetu państwa498
1. Przedmiot regulacji499
2. Zarządzanie dlugiem publicznym a czynności prawne i faktyczne499
Art. 78. [Sposoby wykonywania zadań wynikających z zarządzania długiem Skarbu Państwa]499
3. Zarządzanie wolnymi środkami budżetu państwa500
4. Zarządzanie aktywami i pasywami finansowymi501
Art. 78a. [Upoważnienie Ministra Finansów do przyjmowania wolnych środków w depozyt]501
1. Uwagi ogólne502
2. Przyjmowanie w depozyt wolnych środków502
Art. 78b. [Warunki depozytu u Ministra Finansów]502
Warunki depozytu składanego u Ministra Finansów503
Art. 78c. [Czas depozytu i jego zwrot]504
Obligatoryjne lokowanie wolnych środków w formie depozytu u Ministra Finansów504
Art. 78d. [Przejęcie w zarządzanie wolnych środków państwowych funduszy celowych]505
Zarządzanie wolnymi środkami państwowych funduszy celowych przez Ministra Finansów505
Art. 78e. [Oprocentowanie środków przyjętych w depozyt lub zarządzanie]506
Ustalanie oprocentowania wolnych środków przekazanych w depozyt lub zarządzanie506
Art. 78f. [Zlecenie Bankowi Gospodarstwa Krajowego dokonywania wszelkich czynności prawnych i faktycznych związanych z przyjmowaniem wolnych środków w depozyt lub zarządzanie oraz ich zwrotem]507
Bank Gospodarstwa Krajowego jako podmiot wykonujący czynności związane z przyjmowaniem wolnych środków w depozyt lub zarządzanie507
Art. 78g. [Delegacja do określenia szczegółowych warunków przekazywania i przyjmowania wolnych środków w depozyt lub zarządzanie]508
Szczegółowe zasady przyjmowania wolnych środków w depozyt lub zarządzanie508
Art. 78h. [Dokonywanie operacji finansowych skarbowymi papierami wartościowymi]509
Obrót określonymi rodzajami skarbowych papierówwartościowych509
1. Uwagi ogólne510
2. Umarzanie skarbowych papierów wartościowych w kontekście operacji zarządzania długiem510
Art. 79. [Umarzanie skarbowych papierów wartościowych]510
Art. 80. [Zaciąganie pożyczek i kredytów przez Skarb Państwa]510
1. Istota i zakres regulacji511
1. Przedmiot regulacji – pożyczki na wsparcie bilansu płatniczego511
2. Upoważnienie Ministra Finansów511
Art. 81. [Zaciąganie oraz udzielanie pożyczek i kredytów w celu wsparcia bilansu płatniczego]511
2. Charakter pożyczek i kredytów w związku ze wsparciem bilansu płatniczego512
Art. 82. [Limity pożyczek i kredytów]513
Charakter limitów zobowiązań z tytułu kredytów i pożyczek513
Art. 83. [Dokonywanie lokat bankowych i innych operacji finansowych przez Ministra Finansów]514
Zakładanie lokat i przeprowadzanie innych operacji finansowych przez Ministra Finansów514
Art. 83a. [Rachunki depozytowe Ministra Finansów. Zarządzanie środkami na rachunkach depozytowych i oprocentowanie tych środków]515
1. Istota i przedmiot regulacji516
1. Uzasadnienie wyłączenia stosowania określonych regulacji w kontekście zarządzania długiem publicznym518
2. Szczegółowe zasady zarządzania środkami zgromadzonymi na rachunkach depozytowych Ministra Finansów518
Art. 84. [Wyłączenie stosowania przepisów o zamówieniach publicznych oraz przepisów o grach hazardowych do operacji związanych bezpośrednio z zarządzaniem państwowym długiem publicznym]518
2. Grupy przepisów wyłączających519
Art. 85. [Obowiązki informacyjne Narodowego Banku Polskiego]520
Uzasadnienie regulacji520
Art. 86. [Procedury ostrożnościowe i sanacyjne]521
Procedury ostrożnościowe i sanacyjne521
1. Uwagi wprowadzające523
2. Procedury ostrożnościowe i sanacyjne524
3. Terminy wszczynania procedur526
Art. 86a. [Wyłączenie procedur ostrożnościowych i sanacyjnychw roku 2013]527
Uzasadnienie wprowadzonych zmian527
1. Charakter programu sanacyjnego529
Art. 87. [Elementy programu sanacyjnego]529
2. Treść programu sanacyjnego530
3. Znaczenie prawne programu sanacyjnego530
Art. 88. [Wyłączenia procedur ostrożnościowych i sanacyjnych]531
Zakres wyłączeń stosowania procedur sanacyjnych a stany nadzwyczajne531
1. Charakter długu jednostki samorządu terytorialnego533
Art. 89. [Cele zaciągania kredytów i pożyczek oraz emitowania papierów wartościowych przez j.s.t.]533
Ogólne zasady zaciągania zobowiązań przez inne niż Skarb Państwa jednostki sektora finansów publicznych533
2. Cele zaciągania zobowiązań finansowych przez jednostki samorządu terytorialnego535
2.1. Finansowanie przejściowego deficytu budżetowego535
2.2. Finansowanie planowanego deficytu budżetowego536
2.3. Spłata wcześniej zaciągniętych zobowiązań536
2.4. Wyprzedzające finansowanie działań finansowanych ze środków pochodzących z budżetu UE537
2.5. Wyprzedzające finansowanie działań finansowanych ze środków pochodzących z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych537
3. Konstruowanie limitów zobowiązań538
Art. 90. [Pożyczki w państwowych funduszach celowych oraz w państwowych i samorządowych osobach prawnych]538
Cel i podstawa zaciągania pożyczek538
Art. 91. [Limit zobowiązań określony w uchwale budżetowej. Opinia RIO o możliwości spłaty kredytu lub pożyczki lub wykupu papierów wartościowych]539
1. Charakter limitów zobowiązań zaciąganych przez j.s.t540
2. Obowiązek uzyskania opinii RIO540
3. Wyjątki od opiniowania spłaty zobowiązań przez j.s.t542
Art. 91a. [Przyjmowanie wolnych środków w depozyt]543
Depozyt wolnych środków w j.s.t543
Art. 92. [Koszty obsługi zobowiązań finansowych jako kolejne ograniczenia zaciągania zobowiązań]544
Przedmiot regulacji544
1. Przedmiot regulacji545
Art. 93. [Zakaz zaciągania zobowiązań, których wartość nominalna należna do zapłaty w dniu wymagalności, wyrażona w złotych, nie została ustalona w dniu zawierania transakcji]545
2. Wyjątki od zasady zakazu zaciągania zobowiązań wynikającego z art. 93 ust. 1 u.f.p546
Art. 94. [Poręczenia i gwarancje udzielane przez j.s.t.]547
Warunki udzielenia poręczeń i gwarancji547
1. Istota skarbowych papierów wartościowych549
Art. 95. [Skarbowe papiery wartościowe: definicja, limity, emitenci, zakres odpowiedzialności]549
Zasady i tryb emisji skarbowych papierów wartościowych549
2. Cele emisji skarbowych papierów wartościowych551
3. Rola Ministra Finansów w emisji skarbowych papierów wartościowych551
Art. 96. [Papiery wartościowe według pierwotnego terminu wykupu]552
Art. 97. [Delegacja do określenia warunków emitowania skarbowych papierów wartościowych]552
Klasyfikacja skarbowych papierów wartościowych ze względu na termin zapadalności552
Upoważnienia ustawowe do wydania rozporządzeń w sprawie skarbowych papierów wartościowych553
Art. 98. [List emisyjny. Delegacja do określenia szczegółowych warunków emisji skarbowych papierów wartościowych]554
Charakter i znaczenie listu emisyjnego555
Art. 99. [Definicja bonu skarbowego]556
Charakterystyka bonów skarbowych556
1. Ogólne cechy obligacji skarbowej557
Art. 100. [Definicja obligacji skarbowej]557
2. Rodzaje obligacji skarbowych558
2.1. Różnorodność kryteriów podziału obligacji558
2.2. Obligacje detaliczne558
2.3. Obligacje oferowane na rynek hurtowy559
2.4. Obligacje oferowane na rynki zagraniczne560
2.5. Obligacje uprawniające do określonych świadczeń niepieniężnych560
Art. 101. [Definicja skarbowego papieru oszczędnościowego]560
Art. 102. [Skarbowe papiery wartościowe; odpłatność, emisja, rejestracja]561
Charakterystyka skarbowego papieru oszczędnościowego561
Przedmiot regulacji562
Wieloletni Plan Finansowy Państwa i ustawa budżetowa563
1. Uwagi wprowadzające565
Art. 103. [Okresowość Wieloletniego Planu Finansowego Państwa]565
Wieloletni Plan Finansowy Państwa565
2. Zakres czasowy Wieloletniego Planu Finansowego Państwa566
1. Program Konwergencji567
Art. 103a. (uchylony)567
Art. 104. [Elementy Wieloletniego Planu Finansowego Państwa]567
2. Cele wraz z miernikami stopnia ich realizacji, w układzie obejmującym główne funkcje państwa569
Art. 105. [Wpływ Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na ustawy budżetowe]569
Wpływ Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na ustawy budżetowe570
1. Tryb przygotowywania i uchwalania WPFP571
Art. 106. [Tryb uchwalenia Wieloletniego Planu Finansowego Państwa i jego ogłoszenie]571
2. Forma prawna WPFP572
Art. 107. (uchylony)572
Art. 108. [Sprawozdanie ministrów z realizacji Wieloletniego Planu Finansowego Państwa]573
Sprawozdanie ministrów z realizacji Wieloletniego Planu Finansowego Państwa573
1. Treść ustawy budżetowej574
Art. 109. [Ustawa budżetowa]574
Ustawa budżetowa574
2. Pojęcie roku budżetowego575
3. Zakaz zawierania w ustawie budżetowej przepisów zmieniających inne ustawy576
Art. 110. [Elementy budżetu państwa]576
1. Definicja budżetu państwa577
2. Elementy składowe budżetu578
Art. 111. [Katalog dochodów budżetu państwa]579
1. Podatkowe i niepodatkowe dochody budżetu państwa580
2. Dochody budżetowe z podatków i opłat581
Art. 112. [Przeznaczenie wydatków publicznych]583
Art. 112a. (uchylony)584
Art. 112a1. [Mechanizm dostosowania fiskalnego]584
Przeznaczenie wydatków budżetu państwa584
Art. 112aa. [Stabilizująca reguła wydatkowa]586
1. Ratio legis regulacji591
2. Zakres podmiotowy stabilizującej reguły wydatkowej593
3. Treść stabilizującej reguły wydatkowej594
Art. 112b–112c. (uchylone)597
Art. 112d. [Wyłączenia zastosowania stabilizującej reguły wydatkowej]597
1. Ratio legis regulacji599
2. Przesłanki zastosowania tzw. klauzuli wyjścia600
3. Istota tzw. klauzuli wyjścia601
Art. 112e. [Wyłączenie wydatkowej reguły dyscyplinującej w roku 2013]601
Wyłączenie stosowania wydatkowej reguły dyscyplinującejw 2013 r601
1. Istota deficytu i nadwyżki budżetu państwa602
Art. 113. [Pojęcia deficytu i nadwyżki deficytu budżetu państwa. Źródła finansowania deficytu budżetowego]602
2. Źródła pokrycia deficytu budżetu państwa603
Art. 114. [Klasyfikacja budżetu państwa. Części budżetowe]604
1. Istota części budżetowych605
2. Dysponenci części budżetowych606
1. Definicja pożyczki i kredytu607
2. Kredyty zagraniczne607
Art. 115. [Pożyczki i kredyty udzielane z budżetu państwa]607
3. Kredyty i pożyczki w ustawie budżetowej na 2023 r608
Art. 116. [Szczegółowość podziału dochodów oraz wydatkówbudżetu państwa]608
1. Zakres regulacji609
2. Klasyfikacja dochodów budżetowych609
1. Ratio legis budżetu środków europejskich614
Art. 117. [Budżet środków europejskich]614
2. Charakter i zakres BŚE615
2.1. BŚE jako publiczny plan finansowy615
2.2. Dwustronność BŚE – jego dochody i wydatki617
2.3. BŚE a refundacja620
3. Charakter prawny BŚE i jego relacje z budżetem państwa620
1. Saldo budżetu środków europejskich623
Art. 118. [Deficyt i nadwyżka budżetu środków europejskich]623
2. Odrębny charakter salda BŚE624
1. Zasada szczegółowości w BŚE625
2. Klasyfikowanie dochodów w BŚE625
Art. 119. [Szczegółowość podziału dochodów i wydatków budżetu środków europejskich]625
3. Klasyfikowanie wydatków w BŚE626
Art. 120. [Rezerwa celowa w budżecie środków europejskich]627
Art. 121. [Programy finansowane z udziałem środków europejskich w ustawie budżetowej]627
Szczególna rezerwa celowa w BŚE627
Art. 122. [Treść załączników do ustawy budżetowej]628
Sposób ujmowania programów finansowanych z udziałem środków europejskich w ustawie budżetowej628
Zakres regulacji629
Art. 123. [Treść planów finansowych niektórych jednostek organizacyjnych sektora finansów publicznych]630
1. Zakres regulacji631
2. Plany finansowe agencji wykonawczych631
3. Plany finansowe państwowych funduszy celowych632
4. Plany finansowe instytucji gospodarki budżetowej oraz państwowychosób prawnych, o których mowa w art. 9 pkt 14 u.f.p633
Art. 124. [Systematyka wydatków budżetu państwa]634
Przeznaczenie wydatków budżetu państwa634
Rodzaje klasyfikacji wydatków635
1. Środki (wydatki) budżetu państwa na rzecz budżetu UE – ich charakter i podstawy prawne636
1.1. Istota pojęcia „środki własne UE&rdquo636
1.2. Podstawy prawne ustalania i przekazywania środków własnych UE636
Art. 125. [Ujęcie środków własnych UE w ustawie budżetowej]636
2. Charakterystyka dochodów budżetu UE – systemu zasobów własnych637
2.1. Ograniczoność systemu zasobów własnych637
2.2. Rodzaje środków przekazywanych do budżetu UE639
3. Ustalanie wysokości wydatków z tytułu środków własnych UE641
1. Definicja dotacji i jej znaczenie642
Art. 126. [Definicja dotacji]642
2. Celowość i rozliczalność środków dotacyjnych645
1. Uwagi wprowadzające648
Art. 127. [Definicja dotacji celowych]648
2. Dotacje celowe dla jednostek samorządu terytorialnego650
3. Dotacje celowe na zadania z zakresu mecenatu państwa nad kulturą651
4. Dotacje celowe na zadania zlecone organizacjom pozarządowym651
5. Dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji651
6. Dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych652
7. Dotacje celowe na realizację programów i projektów UE652
8. Dotacje celowe (zasilenia, wpłaty) z budżetu państwa nieprzewidziane w ustawie o finansach publicznych653
Art. 128. [Podstawa prawna udzielania dotacji celowych. Limit kwotowy dotacji]653
1. 80% limit wysokości dotacji na zadania własne j.s.t. i jego konstytucyjność654
2. Limity ustanawiane w odrębnych ustawach655
1. Zasada adekwatności656
Art. 129. [Określenie dotacji celowych na zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone odrębnymi ustawami jednostkom samorządu terytorialnego]656
2. Zasada adekwatności a prawo dochodzenia dotacji na drodze sądowej657
Art. 130. [Dotacje przedmiotowe]658
1. Definicja dotacji przedmiotowej659
2. Podstawa prawna udzielania dotacji przedmiotowych659
1. Definicja dotacji podmiotowej661
2. Dotacje podmiotowe w orzecznictwie661
Art. 131. [Dotacje podmiotowe]661
Art. 132. [Dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji]662
1. Uwagi wprowadzające663
2. Inwestycje państwowych jednostek budżetowych663
3. Dotacje inwestycyjne dla jednostek niezaliczanych do SFP664
4. Dotacje inwestycyjne dla organizacji pozarządowych664
5. Dotacje inwestycyjne w ramach umów o partnerstwie publiczno-prywatnym664
Art. 133. [Limit kwoty dotacji celowych dla jednostek niezaliczanych do sektora finansów publicznych]666
Limit wysokości dotacji inwestycyjnej dla jednostki niezaliczanejdo SFP666
Art. 133a. [Ocena stopnia realizacji założonych celów dotowanych inwestycji]667
Istota i ocena regulacji667
Art. 133b. [Niewiążąca opinia ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego w przedmiocie sposobu realizacji inwestycji]668
Niewiążąca opinia ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego w przedmiocie sposobu realizacji inwestycji w formule PPP668
Art. 133c. [Wniosek o wydanie niewiążącej opinii]669
Wniosek o wydanie niewiążącej opinii670
Art. 133d. [Wydanie niewiążącej opinii]671
Zakres i termin wydania niewiążącej opinii671
Art. 133e. [Zasady ujawniania treści wydanej niewiążącej opinii]672
Zasady ujawniania treści wydanej niewiążącej opinii672
Art. 134. [Delegacja do określenia szczegółowego sposobu i trybu finansowania inwestycji z budżetu państwa]673
Delegacja do określenia szczegółowego sposobu i trybu finansowania inwestycji z budżetu państwa673
Art. 135. [Zgoda na zakup lub budowę nieruchomości]674
Geneza regulacji. Zgoda na zakup lub budowę nieruchomości674
Art. 136. [Programy wieloletnie]675
1. Ewolucja regulacji programów wieloletnich676
2. Istota programów wieloletnich676
1. Uwagi wprowadzające677
3. Programy wieloletnie a strategie rozwoju677
Art. 137. [Delegacja do określenia sposobu finansowania zadań realizowanych w ramach międzynarodowej współpracy z zakresu bezpieczeństwa państwa]677
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z 3.12.2010 r678
Art. 138. [Założenia projektu budżetu państwa. Materiały do projektu ustawy budżetowej]679
Tryb opracowywania i uchwalania budżetu państwa679
1. Założenia projektu budżetu680
2. Materiały do projektu ustawy budżetowej682
1. Opracowanie projektu ustawy budżetowej683
3. Istota noty budżetowej683
Art. 139. [Przygotowanie projektu ustawy budżetowej]683
2. Autonomia budżetowa wybranych organów i jednostek684
Art. 140. [Rezerwa ogólna i rezerwy celowe]684
1. Istota rezerw budżetowych685
2. Rezerwa ogólna685
3. Rezerwy celowe686
4. Limity rezerw w ustawie budżetowej686
Art. 141. [Uchwalenie i przedłożenie projektu ustawy budżetowej]687
Uchwalenie i przedłożenie projektu ustawy budżetowej687
Art. 142. [Uchwalenie i przedłożenie projektu ustawy budżetowej]688
1. Zakres regulacji690
2. Uzasadnienie do projektu ustawy budżetowej na 2023 r690
3. Planowanie w układzie zadaniowym691
4. Odrębności w zakresie treści uzasadnienia w przypadku wyłączenia stosowania stabilizującej reguły wydatkowej692
Art. 143. [Termin opracowania i przekazania projektów planówfinansowych]692
Art. 144. [Projekt ustawy o prowizorium budżetowym]693
Projekty planów finansowych693
1. Prowizorium budżetowe w świetle regulacji konstytucyjnej694
2. Prowizorium budżetowe w świetle regulacji ustawowej695
Art. 145. [Prowadzenie gospodarki finansowej na podstawie projektu ustawy]695
1. Prowadzenie gospodarki finansowej na podstawie projektu ustawy i ubiegłorocznej ustawy696
2. Zasada dyskontynuacji prac parlamentarnych w zakresie projektu ustawy budżetowej697
1. Wykonywanie ustawy budżetowej701
Art. 146. [Plany finansowe jednostek podległych dysponentom części budżetowych]701
Wykonywanie ustawy budżetowej701
2. Procedura dostosowywania treści planów finansowych jednostek podległych702
3. Trójszczeblowa struktura dysponentów budżetowych704
Art. 147. [Harmonogram realizacji wydatków]706
1. Istota harmonogramu707
2. Tryb sporządzania harmonogramu wykonania budżetu państwa na rok 2023708
3. Kwestia obowiązku publikacji harmonogramu709
Art. 148. [Obowiązki informacyjne dysponentów części budżetowej]709
1. Termin przekazania informacji710
2. Zakres obowiązku informacyjnego710
3. Ostateczna informacja o kwotach a plan finansowy zadań z zakresu administracji rządowej711
Art. 149. [Terminy przekazywania dotacji celowych]711
1. Dotacje celowe na realizację zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami712
2. Dotacje celowe przekazywane przez Szefa KBW713
3. Dotacje celowe przekazywane przez dyrektorów urzędów statystycznych714
4. Przekazywanie dotacji celowych w świetle art. 49 u.d.j.s.t. i art. 149 u.f.p. i konsekwencje przekazania dotacji z naruszeniem terminu i w niepełnej wysokości714
Art. 150. [Umowa dotacyjna]715
1. Ewolucja regulacji i jej zakres podmiotowy716
2. Istota i charakter prawny umowy dotacyjnej716
3. Elementy umowy dotacyjnej718
Art. 151. [Umowa dotacyjna między dysponentem części budżetowej a organizacją pozarządową]719
1. Uwagi wprowadzające720
2. Istota umowy dotacyjnej z organizacją pozarządową720
3. Odpowiedzialność organizacji pozarządowej za naruszenie dyscypliny finansów publicznych721
1. Obowiązki ewidencyjne podmiotów dotowanych722
4. Odpowiedzialność dotującego za naruszenie dyscypliny finansów publicznych722
Art. 152. [Obowiązki ewidencyjne podmiotów dotowanych. Rozliczenie i zwrot dotacji]722
2. Decyzja w sprawie zwrotu dotacji723
Art. 153. [Zapewnienia finansowania lub dofinansowania przez Ministra Finansów]724
1. Uwagi wprowadzające725
2. Procedura zapewnienia finansowania lub dofinansowania z budżetu państwa realizacji przedsięwzięcia725
3. Procedura zmiany udzielonego zapewnienia finansowania lub dofinansowania przedsięwzięcia z budżetu państwa727
Art. 154. [Tryb dzielenia rezerw celowych budżetu państwa]727
1. Rezerwy celowe w procesie wykonywania ustawy budżetowej728
2. Uprawnienia w zakresie podziału rezerw celowych730
3. Terminy podziału rezerw celowych730
4. Zmiana przeznaczenia rezerwy celowej731
Art. 155. [Dysponowanie rezerwą ogólną]731
1. Zjawisko marginalizacji znaczenia rezerwy ogólnej przed pandemią COVID-19 i stan obecny732
2. Szczegółowe rozwiązania w zakresie dysponowania rezerwą ogólną budżetu państwa – kompetencje Prezesa Rady Ministrów732
3. Szczegółowe rozwiązania w zakresie dysponowania rezerwą ogólną budżetu państwa – kompetencje Ministra Finansów733
4. Częściowe wyłączenie stosowania przepisów dotyczących rezerwy ogólnej733
1. Podział rezerwy przez wojewodów734
2. Niedostateczna regulacja podziału rezerwy przez wojewodów734
Art. 156. [Powiadomienie o podziale rezerw, których dysponentami są wojewodowie]734
Art. 157. [Środki niepodzielone przez wojewodów w ramach rezerwy]734
1. Stany nadzwyczajne735
2. Rezerwy celowe w stanach nadzwyczajnych735
Art. 158. [Dysponowanie rezerwą ogólną i rezerwami celowymi w razie wprowadzenia stanów nadzwyczajnych]735
Środki nierozdzielone przez wojewodów735
3. Inne rozwiązania uelastyczniające gospodarkę budżetową podczas trwania stanów wyjątkowych oraz w sytuacjach nadzwyczajnych736
Art. 159. [Podmiot kierujący wykonywanie budżetu państwa]737
Uprawnienia i obowiązki Rady Ministrów związane z kierowaniem wykonaniem budżetu państwa737
Art. 160. [Delegacja do określenia organów uprawnionych do dokonywania określonych rodzajów wydatków oraz wytycznych dotyczących wydatków]739
Delegacja ustawowa i treść ewentualnych rozporządzeń RM w sprawie wykonywania budżetu740
1. Wyjątek od zasady roczności741
2. Uprawnienie do wydania rozporządzenia741
3. Współpraca rozwojowa741
Art. 161. [Zobowiązania na okres dłuższy niż rok budżetowy w ramach realizacji współpracy rozwojowej na terytoriach uznanych za strefę działań wojennych]741
4. Finansowanie przygotowania i działania jednostek wojskowych poza granicami Polski742
Art. 162. [Zasady gospodarki finansowej obowiązujące w toku wykonywania budżetu państwa]743
1. Pojęcie zasad gospodarki finansowej obowiązujące w toku wykonywania budżetu państwa744
2. Zasada legalności i terminowości gromadzenia dochodów744
3. Zasada pełnej i terminowej realizacji zadań746
4. Zasada planowości746
5. Zasada celowości wydatkowania środków publicznych746
6. Zasada oszczędności wydatkowania środków publicznych747
7. Zasada efektywności wydatkowania środków publicznych748
8. Zasada wyboru najkorzystniejszej oferty przy zlecaniu zadań748
1. Powiązanie jednostek budżetowych z budżetem macierzystym749
Art. 163. [Gromadzenie przez państwowe jednostki budżetowe mające siedzibę poza granicami RP środków na wydzielonym rachunku bankowym]749
2. Dochody, które mogą być gromadzone na wydzielonym rachunku bankowym750
3. Zakres podmiotowy komentowanej regulacji751
Art. 164. [Realizowanie wydatków nieprzewidzianych]752
wprowadzające752
2. Zakres przedmiotowy – typy wydatków nieprzewidzianych753
3. Tryby realizacji wydatków nieprzewidzianych753
Art. 165. [Pierwszeństwo wydatków na obsługę długu Skarbu Państwa]754
1. Zasada pierwszeństwa wydatków na obsługę długu SkarbuPaństwa755
2. Przenoszenie wydatków na podstawie art. 165 u.f.p755
1. Instrumenty pochodne756
Art. 166. [Księgowanie środków finansowych z transakcji na instrumentach pochodnych]756
1. Przedmiot regulacji757
2. Istota komentowanego przepisu757
Art. 167. [Wpłaty środków własnych UE do jej budżetu]757
2. Środki własne UE758
1. Możliwość przekazania przez Ministra Obrony Narodowej do Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych środków na realizację zadań Funduszu759
Art. 167a. [Przekazanie dodatkowych środków do Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych]759
2. Zakres podmiotowy regulacji760
Art. 168. [Zwrot niewykorzystanych w terminie dotacji z budżetu państwa]760
1. Uwagi wprowadzające761
2. Odsetki od kwot zwracanych dotacji761
3. Wykorzystanie dotacji poprzez realizację celów762
4. Termin zwrotu niewykorzystanej dotacji a zasada roczności763
Art. 169. [Zwrot dotacji wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem oraz pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości]763
1. Istota i geneza regulacji764
2. Wykorzystanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem765
3. Dotacja pobrana nienależnie lub w nadmiernej wysokości766
4. Decyzja w sprawie zwrotu dotacji766
1. Terminy zmian kwot dotacji celowych udzielanych j.s.t. Ratio legis regulacji767
5. Odpowiedzialność karna skarbowa zawiązana z udzielaniem i wykorzystywaniem dotacji767
Art. 170. [Terminy zmiany kwot dotacji celowych]767
2. Przesłanki wyłączające obowiązek zachowywania terminów768
Art. 171. [Przeniesienia wydatków pomiędzy podziałkami klasyfikacji przez dysponentów części budżetowych]768
1. Virement – przenoszenie wydatków pomiędzy podziałkami klasyfikacji budżetowej769
2. Podmioty uprawnione do przenoszenia wydatków770
3. Procedura dokonywania przeniesień773
4. Przekroczenie uprawnień w zakresie dokonywania przeniesień774
Art. 172. [Przeniesienia planowanych dochodów i wydatków w razie zniesienia lub przekształcenia ministerstwa]774
1. Środki przeznaczone na finansowanie programów wieloletnich775
Art. 173. [Wykorzystanie środków przeznaczonych na finansowanie programów wieloletnich]775
Zakres regulacji775
1. Istota komentowanej regulacji776
2. Niewykorzystane środki776
3. Wyłączenie stosowania regulacji776
Art. 174. [Kontrola wykonania budżetu przez Ministra Finansów]776
2. Ogólna kontrola wykonywania budżetu jako zadanie Ministra Finansów777
Art. 175. [Kontrola wykonania budżetu przez dysponentów części budżetowych]778
1. Nadzór i kontrola sprawowana przez dysponentów779
2. Zakres przedmiotowy kontroli i nadzoru dysponentów części budżetowych w zakresie wykonywania ustawy budżetowej779
3. Kryteria kontroli i nadzoru sprawowanych przez dysponentów części budżetowych780
4. Instrumenty nadzoru sprawowanego przez dysponentów części budżetowych780
5. Zasady kontroli i nadzoru przy korzystaniu ze służbowych kart płatniczych781
1. Istota przeglądów wydatków (kosztów) jednostek SFP783
6. Pozostałe kluczowe kompetencje dysponentów części budżetowych związane z wykonaniem budżetu państwa783
Art. 175a. [Cele prowadzenia przeglądu wydatków; podmioty wyłączone spod przeglądu]783
2. Problemy występujące w dotychczasowej praktyce przeglądów wydatków784
3. Cele prowadzenia przeglądów wydatków786
4. Zakres podmiotowy uprawnień MF w zakresie prowadzenia przeglądów wydatków788
Art. 175b. [Plan przeglądu wydatków]788
1. Sporządzanie planu przeglądu wydatków789
2. Przeglądy prowadzone na podstawie planu przeglądu wydatków i poza planem przeglądu790
Art. 175c. [Program przeglądu wydatków]790
1. Treść programu przeglądu wydatków791
2. Procedura sporządzania programów przeglądów791
Art. 175d. [Podmioty uczestniczące w przeglądzie wydatków]791

Art.1

DziałI.Zasadyfnansówpublicznych

1.Zakresregulacjiustawowej.Miejsceustawyofinansach

publicznychwsystemieźródełprawafinansowego

Sformułowanieikonstrukcjakomentowanegoartykułuwskazuje,żezakreśla(ustala)on

przedmiotowyzakresregulacjiustawyoﬁnansachpublicznych.Tymczasemporównanie

zawartegownimwyliczeniazzawartościąnormatywnąustawywskazuje,żeodzwiercied-

laonojedynieogólnykatalogsprawwniejuregulowanychwujęciuprzedmiotowym.Jed-

nocześnie,niezależnieodtego,cowynikałobyzesformułowaniazakresówodnoszących

siędofunkcjonowaniajednostekSFP(pkt1-3),ustawaniezawierapełnegounormowania

zasaddziałaniawzakresiegospodarkiﬁnansowejaniteżnieodnosisiędoﬁnansowych

zasadfunkcjonowaniawszystkichrodzajówtychpodmiotów(np.publicznychinstytu-

cjikultury)1.Ponadto,wbrewtemu,cowynikazpkt4komentowanejregulacji,ustawa

oﬁnansachpublicznychzawierajedynieszczątkoweuregulowaniadotyczącekontroli

ﬁnansowej(główniekontrolibudżetowej)orazniezawierazasadkontroligospodarowania

mieniem(jednostekSFP)rozumianejjakokontrolagospodarcza2.

Niezależnieodpowyższychuwagorazmającnawzględziedeﬁnicjęﬁnansówpublicz-

nych(zob.komentarzdoart.3u.f.p.)-natlezawartościkomentowanejregulacji-

uogólniając,możnastwierdzić,żeustawaoﬁnansachpublicznychnormujenastępujące

grupyzagadnień:

-podstawowe(naczelne)zasadydotycząceprowadzeniagospodarkiﬁnansowejobo-

wiązującejednostkiSFP(wtymsprawozdawczość);

-zasadyoraztrybﬁnansowegoplanowaniawieloletniegonaszczeblupaństwaorazj.s.t.;

-zasadyprocedurybudżetowej(planowanie,uchwalanieiwykonywaniebudżetu)oraz

zasadysprawozdawczościbudżetowej-naszczeblupaństwaorazj.s.t.;

-zasadygospodarowaniaśrodkamiunijnymilubzinnychźródełzagranicznych;

-zasadyzarządzaniawjednostkachSFP(wramachtzw.kontrolizarządczej-zob.ko-

mentarzdoart.68u.f.p.,orazaudytu);

-zasadyzarządzaniadługiempublicznym.

Konwencjonalnieprzyjęłosięuważaćustawęoﬁnansachpublicznychzakodyﬁkację

ﬁnansówpublicznych.Ijakkolwiek(wsensiepraktycznym)takponiekądjest,tonagrun-

cieprawnymtwierdzenietakiejestnieuprawnione.Zacznijmyodkwestiiprzedmioto-

wych.Mającnauwadzedeﬁnicjęﬁnansówpublicznychzawartąwart.3u.f.p.(ﬁnanse

publicznetoprocesyzwiązanezgromadzeniemśrodkówpublicznychorazichrozdyspo-

nowywaniem),należyzauważyć,żeustawaoﬁnansachpublicznychwistocie(tzn.poza

ewentualnymokreśleniemzasadogólnychbądźodesłaniemdoinnychustaw)niezawiera

regulacjidotyczącychgromadzeniaśrodkówpublicznych.Teostatnieznajdująsiębowiem

1Szerzejzob.Z.Ofiarski[w:]Ustawaofinansachpublicznych.Komentarz,red.Z.Ofiarski,LEX2021,art.1;

C.Kosikowski,Ustawaofinansachpublicznych.Komentarz,Warszawa2011,art.1.

2C.Kosikowski,Ustawaofinansach…,art.1.

JoannaM.Salachna

Brak wyników

Finanse publiczne. Komentarz

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra