Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.10.NEOLIBERALIZMINOWYKONSERWATYZMFISKALNY
krajówzachodnichpopadławstagnację,wyrażającąsięminimalnąstopąwzrostugos-
podarczego,wzrostembezrobocia,wysokąinflacjąitp.Tradycyjnemetodyinterwen-
cjonizmupaństwowegonieprzynosiłyjużoczekiwanychrezultatów.Naogółprzyj-
mujesię,żewlatach70.XXw.zaszłygłębokiezmianystrukturalnewgospodarkach
przodującychkrajównaskutekdwóchhszokównaftowych”.
Wtymmiejscupominęjednakanalizęprzyczyntrudnościgospodarekwysoko
rozwiniętychkrajów.Dlanaszychdalszychrozważańistotnejest,żetrudnościgos-
podarczekrajówkapitalistycznychstałysiępodstawąatakunateoriękeynesowską
icałydorobekneokeynesizmu.Szczególnymobiektemkrytykistałosiępaństwoisto-
sowaneprzeznieinstrumentypolitykifiskalnej
62
.Krytycyoskarżylipaństwo,żeprzez
interwencjonizmnaruszafilozofięmechanizmurynkowego,podważaprawarządzące
rynkiem,dewastujezasobygospodarkiitd.Ataktennieoznaczałnaturalnierezygna-
cjizoddziaływanianagospodarkęwogóle,ciężartegooddziaływaniaprzeniósłsię
jednakzinstrumentówfiskalnychnainstrumentymonetarne.Ponieważpaństwozo-
stałooskarżoneowywoływanieinflacjiprzezkreowaniedeficytubudżetowegooraz
powiększaniedługupublicznego,monetaryścizakluczowąkwestięuznaliregulację
podażypieniądza,główniezapomocąinstrumentówpośrednich,takichjakstopypro-
centowe,kursywalutowe,stopyobowiązkowychrezerwitp.
Niebędęrozwijaćtegowątku,poprzestanęnawypunktowaniugłównychzałożeń
nowegokonserwatyzmufiskalnego.Należądonich:
•
Bezwzględniezrównoważonybudżetitowokresierokufiskalnego,anie–jak
proponowałaszkołaneokeynesowska–wokresiecyklukoniunkturalnego.
•
ZdecydowaneograniczenieskaliredystrybucjiPKBprzezsystemfinansów
publicznych,gdyżpowodujetotzw.efektwypychaniaprywatnychzasobów
gospodarczychpozaobiegstrictegospodarczy,awięcnieprodukcyjneichwy-
korzystanie.
•
Konsekwencjąpowyższegojestpowrótdokoncepcjijaknajmniejszegobud-
żetupaństwaprzezcięciawwydatkachnietylkogospodarczych,lecztakże
socjalnych.
•
Skutkiemtegobędziezmniejszenieciężarówpodatkowych,cooznaczapowrót
dokoncepcjijaknajniższychpodatków.
•
Zkoleizmniejszeniepodatkówzbliżypolitykępodatkowądoparadygmatu
konserwatyzmufiskalnego–podatkuneutralnegowzględemgospodarki.
•
Wszystkietedziałaniapowinnydoprowadzićdoradykalnegozmniejszenia
długupublicznego,którywedługnowegokonserwatyzmufiskalnegostałsię
uosobieniemwszelkiegozławwymiarzeekonomicznymietycznym(obciąże-
nieprzyszłychpokoleńdługamiobecnejgeneracji).
62Interesującyprzeglądpoglądówekonomistównapolitykęfinansowąpaństwamożnaznaleźć
w:E.Domańska,Wokółinterwencjipaństwawgospodarkę,WNPWN,Warszawa1992.
83