Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ2.PRZEGLĄDWAŻNIEJSZYCHTEORIIFINANSÓWPUBLICZNYCH
Nowykonserwatyzmfiskalnywrazzmonetarystycznympodejściemdogospodar-
kitonietylkokoncepcjeczystoteoretyczne.Zaleceniawynikająceztychkoncepcji
zdużądeterminacjązaczęłystosowaćwlatach80.XXw.rządyniektórychkrajów,
m.in.WielkiejBrytaniiiStanówZjednoczonych.Jednakzarównoprzedsięwzięciano-
wejkonserwatywnejpolitykifiskalnej,jakistosowanienarzędzipolitykimonetarnej
nieprzyniosłyspodziewanychrezultatów.
Wlatach80.i90.ubiegłegowiekuwStanachZjednoczonychuznano,żepotrudnej
dlagospodarkiamerykańskiejdekadzielat70.zakłóceniawfunkcjonowaniugospodar-
kirynkowejzostałyopanowane.Oznaczaćtotakżemogłozwycięstwokonserwatywne-
goimonetarystycznegopodejściadogospodarkinadpodejściemneokeynesowskim.
OkresowitemunadanonazwęWielkiejModeracji(GreatModeration),aprzejawiałsię
onm.in.zmniejszeniemopołowękwartalnychwahańwprodukcjiorazzmniejszeniem
odwietrzeciezmiennościcen(inflacji).Wroku2004,awięcjeszczeprzedkryzysem,
B.S.Bernanke–ówczesnyGubernatorwSystemieRezerwyFederalnejUSA,podał
wwątpliwośćczynnikistabilizującegospodarkęamerykańskąleżącewpolitycemo-
netarnejifiskalnej,wskazującnaczynnikiocharakterzestrukturalnym,zwłaszczana
skutkideregulacjirynkówfinansowych,stworzeniewarunkówdoswobodnegoprze-
pływukapitału,któremogłysprzyjaćstabilizowaniugospodarki
63
.To,comiałonastą-
pićwgospodarceamerykańskiejzakilkalat(2007–2008),podważyłozarównosens
prowadzonejpolitykimonetarnej(niskiestopyprocentowe,nieskutecznynadzórnad
sektorembankowym),jakigroźnąwskutkachderegulacjęrynkówfinansowych.Do
zasadniczychwątpliwościskłaniateżocenapolitykifiskalnej,którejjednymzsymp-
tomówbyłoobniżaniepodatków.JednymzkryteriówocenyokresuGreatModeration
ijejowocu,czylideregulacji,możebyćkształtowaniesiędeficytubudżetowegooraz
długupublicznegoUSA.Zjawiskateprzedstawiająrysunki2.5i2.6.
Zrysunku2.5wynika,żepoobjęciuwładzyprzezPartięRepublikańskązR.Rea-
ganemjakoPrezydentemUSA,deficytbudżetufederalnegozacząłwzrastać.Niespraw-
dziłasięfundamentalnakoncepcjakonserwatystów,żeobniżkipodatkówspowodują
wzrostprodukcjiiaktywnościgospodarczej,awkonsekwencji–wzrostdochodów
publicznych.Rysunek2.5tegoniepotwierdza.PrezydentowiReaganowinietylkonie
udałosięzrównoważyćbudżetufederalnego,leczprzeciwnie–nastąpiłjegokilkukrotny
wzrost.Oilew1980r.deficytbudżetufederalnegowynosił73,8mlddolarów,otyle
wpołowierządówadministracjiReaganadeficytprzekroczył220mlddolarów.Oprócz
obniżkipodatkównawysokiedeficytybudżetufederalnegoniewątpliwywpływmiał
szybkiwzrostwydatkównacelewojskowe(hgwiezdnewojny”).Rekordowedeficyty
budżetowewystąpiłyzakolejnegoPrezydentaPartiiRepublikańskiejG.H.W
.Busha,
którytakżedokonałobniżkipodatków.Wroku1992deficytbudżetufederalnego
63TheGreatModeration,RemarksbyGovernorBenS.Bernanke.AtthemeetingsoftheEasternEcono-
micAssociation,Washington,DCFebruary20,2004,FederalReserveBoard,http://www.federalreserve.gov/
boarddocs/speeches/2004/20040220/.
84
