Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ2.PRZEGLĄDWAŻNIEJSZYCHTEORIIFINANSÓWPUBLICZNYCH
wielezaleceńfiskalnych,aniekiedywręczformalnenakazy(np.Paktfiskalny,który
omówięwdalszejczęściksiążkidlakrajówczłonkowskich).
Kryzysfinansowynadałteżnowyimpulsdebacienaukowejnatematmożliwych
środkówpolitykifinansowej,którepowinnybyćzastosowaneprzezrządy.Niebędzie
przesadnestwierdzenie,żekryzysfinansowyspowodował,żetzw.ekonomiagłównego
nurtu(main-streameconomics),doktórejnajczęściejzaliczasięszkołęneoklasyczną,
keynesizm,monetaryzm,niekiedyzaśteorięracjonalnychoczekiwań,teorięrealnego
cyklukoniunkturalnego,znalazłasięrównieżwkryzysie,tyleżewintelektualnym
68
.
Niezależniewięcodprzyjętejdefinicjiekonomiigłównegonurtumożnastwierdzić,
żestanęłaonanarozdrożukoncepcyjnym
69
,pojawiłsięwówczasspóroparadygmat
70
.
Abyzrozumieć,dlaczegotaksięstało,trzebapowrócićdowcześniejszychrozważań.
TeoriaKeynesaijegoepigonóworazwyprowadzananapodstawiedorobkuteorii
neokeynesowskiejdoktrynainterwencjonizmupaństwowegowzawodnymechanizm
rynkowytraciłanaznaczeniuwlatach70.XXw.Zpowodów,którebyłyomówione
wcześniej,wnastępnychdekadachmożnazauważyćpowrótdoneoklasycznejeko-
nomiiipowiązanychzniąnurtów,zwłaszczamonetaryzmu.Wujęciudoktrynalnym
znajdowałotowyrazwreaganomice,thatcheryzmie,którychelementembyłyzalecenia
prywatyzacjigospodarki,obniżaniapodatkówiwydatkówpublicznych,ograniczanie
fiskalnychnarzędzipolitykigospodarczejpaństwanarzecznarzędzimonetarnych
(ekonomiamonetarna).Największa,jaksądzę,zmianajakościowadotyczyłaprze-
niesieniadorobkuneoklasycznejekonomiiwzakresieprawafunkcjonowaniarynku
towarówiusługnarynkifinansowe.Zewnętrznymtegowyrazembyładeregulacja
rynkówfinansowych,czylizniesieniezakazuinwestowania(spekulacji)tradycyjnym
bankomdepozytowo-kredytowymnagiełdziepapierówwartościowychoraznarynku
instrumentówpochodnych
71
.Lapidarnierzeczujmując:sektorfinansowyirynkifinan-
sowewmyśldoktrynyneoliberalnejmogądziałaćefektywnie,jeżelidziałalnośćregu-
lacyjnainadzorczapaństwabędzieograniczonadominimum.Zperspektywy2016r.
możnastwierdzić,żedoktrynaneoliberalna,przynajmniejwodniesieniedorynków
finansowych,poniosłaklęskę.Problemjednakwtym,żerynkifinansoweniedziałają
wpróżni;gospodarkastanowisystemnaczyńpołączonych,atooznaczało,żekryzys
68Pojęcieekonomiigłównegonurtujestnieostre:por.D.Dequech,Neoclassical,Mainstream,Orthodox,
andHeterodoxEconomics,hJournalofPostKeynesianEconomics”2007,vol.30(2),s.279–302.
69P
.Krugman,Dlaczegoekonomiściniczegoniezrozumieli?,hTheNewYorkTimes”,wrzesień2009,
za:hGazetaWyborcza”31.10–1/11.2009,s.17.
70A.Wojtyna,Współczesnaekonomia-kontynuacjaczyposzukiwanienowegoparadygmatu?,hEkono-
mista”2008,nr1.
71DeregulacjarynkówfinansowychwUSArozpoczęłasięw1980r.podwpływemlobbybankowego
imiałapełzającycharakter.ZanajważniejszyetapwtymprocesiemożnauznaćdecyzjęKongresuUSA,
któryuchwalił12listopada1999r.ustawęGramm-Leach-Bliley(GLBA).Ustawataostatecznieuchyliła
ustawęGlass-Steagallzakazującąłączeniabankowościdepozytowo-kredytowej(tradycyjnej)zbankowo-
ściąinwestycyjną.Doprowadziłotodokryzysufinansowego2007–2008.Więcejnatentemat:S.Giliani,
HowDeregulationFueledtheFinancialCrisis,http://www.marketoracle.co.uk/Article8210.html(10.05.2015).
88
