Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.11.NIEKEYNESOWSKIEPODEJŚCIEDOGOSPODARKIIFINANSÓWPUBLICZNYCH
zprywatnegosektorafinansowegoprzeniósłsięnasferęrealnągospodarki(spadek
produkcji,wzrostbezrobocia)inafinansepubliczne.
Wtejkryzysowejsytuacjiwielepaństw,łączniezeStanamiZjednoczonyminaczele,
zaczęłoponowniestosowaćśrodkitypowedladoktrynykeynesowskiej.Sprowadzałosię
tonp.doprogramówstymulującychpopytwStanachZjednoczonych,WielkiejBrytanii
iwinnychkrajachkosztemwzrostudeficytówbudżetowychidługupublicznego,przy
założeniu,żepojawisięefektmnożnikowywydatkówpublicznych.Większośćkrajów
dotkniętychkryzysemdecydowałasięnawzrostdeficytówbudżetowychidługupub-
licznego,awięcnieuciekałasię–naogół–dopodnoszeniapodatków.Chodziłooto,
abyimpulsprowzrostowybyłwzmocnionyprywatnympopytem.Temucelowisłużyła
politykaniskichstópprocentowych,któramiałasłużyćpobudzaniupopytunakredyty
bankowezestronyprzedsiębiorstworazkredytykonsumpcyjnedlagospodarstwdo-
mowych.Jeżeliocenimyskutkitakiejpolitykizperspektywy2016r.,totrzebastwier-
dzić,żewprzypadkuwielukrajówprzyniosłaonapozytywnerezultaty.Przykłademsą
StanyZjednoczone,WielkaBrytania,Niemcy,którepokryzysiepowróciłynaścieżkę
wzrostugospodarczegoiniskiegobezrobocia.Winnychkrajach,np.UniiEuropejskiej,
sytuacjajestzróżnicowana,częśćznichwyszłazkryzysu,alestopywzrostugospodar-
czegosąnaniskimpoziomie(np.Francja,Belgia,Austria),wniektórychkrajachpo
najgorszympodtymwzględem2009r.występowałyzarównododatnie,jakiujemne
stopywzrostu(np.Finlandia,Czechy,Węgry).Sąjednakkraje,wktórychprzeważają
nadalujemnestopywzrostuPKB(Grecja,Włochy,Hiszpania,Portugalia)72.
Pobudzaniegospodarkiwzrostemwydatkówprzyobniżcepodatków,ichstałości
czynieadekwatnymdopotrzebwydatkowychichwzrościespowodowało,jakjużstwier-
dziłem,rosnącedeficytybudżetoweikumulującysiędługpubliczny.Politykapobu-
dzaniagospodarkiśrodkamikeynesowskimispotkałasięzkrytykązarównonagruncie
naukowym,jakipraktycznym.Możnabyłoteżzauważyćróżneposunięciawsferze
instytucjonalnej(praktycznej),czegoprzykładembyłozaostrzeniekryteriówfiskalnych
dlakrajówczłonkowskichUE,zwłaszczastrefyeuro(Paktfiskalny),obejmowanie
poszczególnychkrajówprzezKomisjęEuropejskąprocedurąnadmiernegodeficytuo
Rządy,awłaściwiespołeczeństwawielukrajów,znalazłysięwswegorodzajuklin-
czudoktrynalnymiinstytucjonalnym.Zjednejstronystangospodarki,czylispadek
produkcjiiwysokiebezrobocie,zachęcałbydostosowaniakeynesowskichśrodków
politykifiskalnej,przyjednoczesnychograniczeniachfiskalnych–zdrugiejstrony.
Jeżelidotegododamyutratęautonomiiwpolitycemonetarnejkrajównależących
dostrefyeuro,todrogawyjściazkryzysuokazujesiętrudna.
Natletakkształtującejsięsytuacji,równoleglezzaleceniamidlapolitykiekono-
micznejpaństwaopartychnateoretycznychpodstawachekonomiipokeynesowskiej,
72Szczegółowedanemożnaznaleźćm.in.nastronachinternetowychEurostatu,http://ec.europa.eu/
eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tec00115&plugin=1(12.01.2016).
89
