Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1.PRAKTYCZNYWYMIARBADAŃNADFINANSAMIPUBLICZNYMI
Wartonatomiastskonstatować,żeprzykładNiemiecikontrowersjewystępującena
początkuistnieniastrefyeuropotwierdzająsłabości(luki)instytucjonalnewynikające
zniejasnookreślonychkompetencjimiędzyorganamiUniiEuropejskiejwsystemie
nadzorufiskalnegowporządkuprawnym.Sytuacjazostałazmienionadopierowraz
zprzyjęciemhsześciopaku”inastępnychkolejnoprzyjmowanychaktówprawnych(pakt
fiskalny,hdwupak”).Zagadnieniatebyłyjużczęściowoporuszanewtymrozdziale,
adokładniejzostanąprzeanalizowanewdalszejczęścipracy(rozdz.2).
WybórWielkiejBrytaniidopogłębionejanalizyprocesówdyscyplinowaniafinan-
sówpublicznychwynikałstąd,żekrajten,oczymjużbyłamowa,miałważnyatrybut,
jakimniewątpliwiejestautonomicznapolitykapieniężna.Istniejejednakwieleinnych
ważnychpowodów,dlaktórychWielkaBrytaniajestinteresującymprzypadkiemba-
dań.Krajtenstanowijednoznajwiększychcentrówfinansowychświata,cooznacza,
żeokoło20%PKBjestwytwarzanewsektorzefinansowym.Takwysokiudziałsektora
finansowegowgospodarceWielkiejBrytaniioznaczałjednak,żekrajten,podobniejak
StanyZjednoczone,byłwwielkimstopniunarażonynakryzysfinansowy.Współczesne
rynkifinansoweświatastanowiąsystemnaczyńpołączonych.Cechatapotwierdziła
sięwpełniwprzypadkuWielkiejBrytaniipodczasostatniegokryzysufinansowego,
któryzdużąsiłąuderzyłwtenkraj.LabourzystowskirządWielkiejBrytaniiG.Brow-
nazmuszonyzostałdopodjęcianaszerokąskalędziałańratunkowychwstosunkudo
banków,towarzystwubezpieczeniowychiinnychinstytucjifinansowych.Działaniate
wznacznejskaliangażowałyfinansoweśrodkipubliczne.Skutkiemtegobyłwłaściwie
krachfinansówpublicznych,skorodeficytbudżetowyzokoło2%PKBw2007roku
skoczyłdookoło5%PKBw2008r.idookoło10%PKBwlatach2009–2010.Wdwu
kolejnychlatachdeficytbudżetowyrównieżutrzymywałsięnawysokimpoziomie,
awyraźniejszyspadeknastąpiłdopierowlatach2014–2015(około5%PKB),aby
w2016rokuzejśćdopoziomuwartościreferencyjnej,czyli3%PKB.Skokowo,po-
cząwszyodroku2007wzrastałrównieżdługpublicznyWielkiejBrytaniiwstosunkudo
PKBz42%PKBw2006r.do85–86%PKBwlatach2012–2013.Tempoprzyrostu
długupublicznegoWielkiejBrytaniiwyhamowałodopierowkolejnychtrzechlatach
(2014–2016),wktórychrelacjadługupublicznegodoPKBoscylowaławokół90%.
PonadtoWielkaBrytaniajakostudiumprzypadkujestważnadlatego,żepaństwo
toprowadziłoaktywnąpolitykęwzakresiedyscyplinowania(ratowania)finansówpub-
licznych.Krajtenbyłjednymznajbardziejwyraźnychprzykładówstosowaniapolityki
cięćwwydatkachbudżetowych,chociażpaństwowykazywałoteżinicjatywępostronie
dochodowej,zmieniającstawkiVAT
.AnalizakonsolidacjifiskalnejWielkiejBrytanii
zasługujenauwagętakżedlatego,żewprawdziew2009rokunastąpiłbezwzględny
spadekprodukcji(PKB)oponad4%,alejużwlatachnastępnychWielkaBrytania
powróciłanaścieżkęwzrostugospodarczego.ChociażstopabezrobociaWielkiejBry
-
taniiwokresiekryzysuwzrosła,tojednakwrelatywnieniewielkimstopniu,jeżelipo-
równaćzinnymikrajami,takimijaknp.HiszpaniaczyWłochy,przyjednoczesnym
40