Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NowykształtfnansówlokalnychczynowyustrójsamorząduterytorialnegowPolsce?…
chodziowiększośćparlamentarną.Tenczynnikjestzeswejnaturynieprzewi-
dywalnyidotrzymywaniepewnychniezwerbalizowanychoczekiwań,np.że
dochodydaninoweniezostanąuszczuplonedziałaniamilegislacyjnymicen-
trum,wymagawielkiejkulturypolitycznej,októrąnaraziewPolscetrudno
(wystarczywspomniećzmianypodatkudochodowegoodosóbfzycznychiich
skutkidlabudżetówlokalnychpo2010r.).
Klęskęponiosłatakżeideastandaryzacjikosztówwykonywaniazadańpub-
licznych.Trudnozresztąpowiedzieć,czytakastandaryzacjabezzmianykon-
cepcjisamegosamorządujestpotrzebna.Wefekciejakoantidotumnatewszyst-
kieniespełnioneoczekiwaniawprowadzonosystemkorekcyjno-wyrównawczy,
fałszywienazywanyczęściąsubwencjiogólnej.Niebyłonprzewidziany
wart.167KonstytucjiRP
.Dodatkowonazywanietegosystemusystememzasila-
niasubwencjiogólnejwsposóboczywistyzantagonizowałosamorządywstop-
niuwiększym,niżwymagategoredystrybucjapozioma,rozumianajakoewen-
tualny,przejściowyimarginalnykorektorsystemu.
Upodobnieniewpłatjednychsamorządówdopodatku,zaśnazwaniewy-
płatnarzeczdrugichsubwencjąspowodowało,tepierwszemająświadomość
utratyprzysługującychimkonstytucyjniedochodówwłasnych,którezgroma-
dziływłasnymdziałaniem,atedrugiepozostająwprzeświadczeniu,żeita
częśćsubwencjijestimnależna,takjakpozostałaczęśćsubwencji,iżesłużądo
niejtakiesameprawapodmiotoweorazroszczeniepublicznoprawne.Byćmoże
właśnietenelementkonstrukcjijestnajbardziejdestrukcyjnywcałymsystemie.
Zakładanezatemceleosiągniętowsposóbdośćpołowiczny.Stabilnośćpraw-
nasystemudochodówmacharakterwzględny,zaśichelastycznośćwzwiązku
zezmieniającąsięsytuacjągospodarcząniejestdostateczna.Oczywiściemożna
powiedzieć,żestabilnośćprawnasystemujestwartościąwyższąniżjegoela-
styczność,gdyżelastycznośćwmniejszymstopniuchroniideęsamorządowości
lokalnej,służącraczejdekoncentracji,aniedecentralizacjiustroju.Niemniejjest
bardzoważna,zwłaszczawokresiekryzysowym.Dlategonależysięzastano-
wić,wjakisposóbzapewnićpewnegorodzajuelastyczność(wyrównywanie)
dochodówsamorząducelemuniknięcianadmiernychdysproporcji.
Wydajesię,żewłaśniewtymzakresiewpewiensposóbnależywrócićdoidei
solidaryzmusamorządowego,choćjejrealizacjawistniejącymsystemiepraw-
nymjestbardzoutrudniona.Ruchyoddolnepokazujątakże,żeideatzw.solida-
ryzmumiędzygminnegojestwdzisiejszychczasachtrudnadozrealizowania
imałopopularna.Mogłabyonamiećznaczenietylkowówczas,gdybychodziło
okwestiekonfrontacjimiędzycentrumasamorządami.Tymczasemideataka
wymagaofarwpostacitworzeniafunduszywyrównawczychczywspólnych
przedsięwzięćinwestycyjnychniezwiązanychstrictezinteresemdanejgminy.
Warunkikoniecznetowpisaniesolidaryzmusamorządowegowistniejący
ijużukształtowanyładkonstytucyjny(czylibezjegozmian),oparciezarządza-
niaśrodkamifnansowyminatencelnazasadziereprezentacjiinegocjacjiwe-
wnątrzsamorządowej,czylipowrótdokoncepcjisamorządowegofunduszuwy-
równawczego,którybyłbytworzonyześrodkówkorekcyjno-wyrównawczych
(copowinnoskłonićustawodawcędoprzekazaniazarządzaniatymfunduszem
reprezentacjisamorządów).
25