Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Finansyzacja-istotapojęcia
25
Wliteraturzejestprezentowanyrównieżpogląd,żeintelektualnypoczątekroz-
ważańnatematfinansyzacjimożnaodnaleźćwpracachpublikowanychwczasopi-
śmie„MontlyReview”,nałamachktóregom.in.tacyautorzyjakoHarryMagdoff,
PaulSweezywskazywalinazjawiskoswoistejucieczkikapitałudosferyfinansowej,
gdynadwyżkikapitałunapotykałynabarieręwpostaciograniczonychmożliwości
inwestycyjnychwsferzeprodukcyjnej.Nałamachcytowanegoczasopismawyraża-
norównieżopinię,żeprzyszłyrozwójkapitalizmuwiązałsiębędziezrosnącąsferą
finansową,ajednocześniesferaprodukcjinadalbędzienapotykałatrudnościwaku-
mulacjizwiązanezpresjąwynikającązkoniecznościreinwestowanianadwyżek7.
Wliteraturzedowodzisię,żetowłaśnieHarryMagdoffiPaulSweezybyliprawdzi-
wymipionierami,jeślichodziorozpoznanietrenduzwiązanegozpojawieniemsię
fenomenuwpostacizjawiskafinansyzacji8.
Mimoupływulatodmomentu,gdyzwrot„finansyzacja”zostałwprowadzony
dokanonupojęćekonomicznych,jakdotądniewypracowanopowszechnieakcep-
towanejdefinicji,określającejprecyzyjnyzakresznaczeniowytegopojęcia.Zarów-
noposzczególnedefinicjefinansyzacjifunkcjonującewliteraturzeprzedmiotu,jak
isamsposóbichempirycznejoperacjonalizacjiistotniesięodsiebieróżnią9.Ronald
Dorezdajesięprzekonywać,iżtermin„finansyzacja”-podobniejak„globalizacja”
-jestwygodnymterminemdlaopisuszeregumniejlubbardziejodrębnychzmian
strukturalnychwgospodarkachkrajówuprzemysłowionych10.Wpodobnymtonie
wydajesięformułowaćswojeopinieManuelAalbers,zgadzającsiędopewnego
stopniazkrytykąkierowanąwstosunkudopojęciafinansyzacji.Wedługniegofi-
nansyzacjamożebyćuznanazabardzonieprecyzyjniezdefiniowanytermin,który
odnosisiędowieluprocesów,strukturipraktykorazwynikówrozpatrywanych
wróżnejskaliorazwróżnychokresach.Cowięcej,pojęcietojestczasemtrakto-
wanejakoexplanandum(zjawiskobędąceprzedmiotemwyjaśniania),innymna-
tomiastrazemjakoexplanans(czynnik,którywyjaśnia),bywająrównieżtakiesy-
tuacje,kiedybrakjasności,jakąfunkcjępojęcietopełni.Wtymkontekścietermin
„finansyzacja”nieróżnisięodtakichpojęćjak„globalizacja”i„neoliberalizm”,
którewpodobnysposóbzyskałyszybkopopularnośćwświecienaukiorazme-
diach,arównocześniekrytykowanebyłyzuwaginabrakprecyzjiiogólnikowość11.
7
8
9
10
11
przedsiębiorstw,„PraceNaukoweUniwerystetuEkonomicznegoweWrocławiu”2016,
nr436,s.271;M.Sawyer,WhatisFinancialization?,„InternationalJournalofPolitical
Economy:AJournalofTranslations”2014,No.42(4),s.1.
C.Lapavitsas,J.Powell,FinancialisationVaried:AComparativeAnalysisofAdvanced
Economies,„CambridgeJournalofRegions,EconomyandSociety”2013,No.6,s.361.
J.Foster,TheFinancializationofCapitalism,„MonthlyReview”2017,No.58(1),s.2.
L.Davis,FinancializationandInvestment:ASurveyoftheEmpiricalLiterature,„Journal
ofEconomicSurveys”2017,No.31(5),s.1336.
R.Dore,FinancializationoftheGlobalEconomy,„IndustrialandCorporateChange”
2008,Vol.17,s.1097.
M.Aalbers,CorporateFinancialization,[w:]D.Richardson,N.Castree,M.Goodchild,
A.Kobayashi,W.Liu,R.Marston(eds.),InternationalEncyclopediaofGeography,John
Wiley&SonsLtd.,Oxford2017,s.2.
