Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
I.Pojęcie,istotaiznaczeniezjawiskafinansyzacji
Zinnegopunktuwidzeniafinansyzacjajestpojęciemteoretycznym,wwiększym
stopniuocharakterzeasocjacyjnymniżdenotacyjnym,zwykorzystaniemktórego
łatwiejnaszkicowaćkompleksowezmianyekonomiczneispołeczneniżująćpre-
cyzyjniepojedynczązmianęwzakresiepolitykiczyteżpraktyki12.Polscyautorzy
przekonują,żefinansyzacjajestprzezczęśćuczestnikówdyskusjinaukowejro-
zumianabardzoszeroko(jakowykraczającapozaramygospodarki),przezwielu
szeroko(jakobezpośredniodotyczącagospodarki),przezinnychwąsko(jakodo-
tyczącawyłączniesektorafinansowegolubbędącakonkretnymprocesemobejmu-
jącymczęśćgospodarki)13.Finansyzacjajestobecniebardzoplastycznąkoncepcją
zbudowanązmnogichkwestionowanychnarracji,awobiegufunkcjonujecałysze-
regjejdeskryptywnychopisów-definicji14.Wopiniiniektórychautorówmożliwa
jestidentyfikacja17różnychznaczeńterminufinansyzacja15.Najogólniejdefinicje
finansyzacjipodzielićmożnanadwiekategorie:teocharakterzeszerokimoraz
ocharakterzewąskim.
DlaNatashyvanderZwanpojęciefinansyzacjiwykorzystywaneodpoczątku
lat90.ubiegłegowiekuoraznapoczątkuXXIw.przezbadaczyzróżnychdyscy-
plinnaukowych,poczynającodnaukpolitycznychprzezsocjologięiantropologię
nageografiiiekonomiikończąc,opisujewgruncierzeczyprzejściegospodarki
odkapitalizmuprzemysłowegodokapitalizmufinansowego.Finansyzacjajest
wedługcytowanejautorkirezultatemstrukturalnejtransformacjiwspółczesnego
kapitalizmuiupolitycznieniafinansów.Sferafinansowaprzestałabyćbowiemob-
szaremneutralnejalokacjikapitału,astałasięodzwierciedleniemprzynależno-
ściklasowej,mechanizmemkontrolilubwręczwyrazemracjonalnościzwiązanej
zkapitalizmemXXw.16WpodobnymtoniewypowiadasięCostasLapavitsas,dla
któregofinansyzacjawyrażasystemowątransformacjędojrzałychgospodarekka-
pitalistycznychztrzemapowiązanymizesobązjawiskami.Popierwsze,dużekor-
poracjewmniejszymstopniuopierająsięnafinansowaniuzestronybanków,ajed-
nocześnieposiadłyzdolnościfunkcjonowaniajakinstytucjefinansowe.Podrugie,
bankiprzesunęłyciężarswojejaktywnościwkierunkudziałalnościnaotwar-
tychrynkachfinansowychipośredniczeniawtransakcjachfinansowychbędą-
cychudziałemgospodarstwdomowych.Potrzecie,gospodarstwadomowestały
sięmocniejzaangażowanewoperacjefinansowe17.Podobnieistotęfinansyzacji
12
A.Styhre,TheFinancializationoftheFirm.ManagerialandSocialImplications,Edward
ElgarPublishing,Cheltenham,UK2015,s.58.
13
Por.:A.Fierla(red.),Finansjeryzacjagospodarki…,s.15.
14
S.French,A.Leyshon,T.Wainwright,FinancializingSpace,SpacingFinancialization,
„ProgressinHumanGeography”2011,Vol.36(6),s.800.
15
R.Lee,G.Clark,J.Pollard,A.Leyshon,TheRemitofFinancialGeography–Beforeand
AftertheCrisis,„JournalofEconomicGeography”2009,Vol.9,s.728.
16
N.vanderZwan,MakingSenseofFinancialization,„Socio-EconomicReview”2014,
Vol.12,s.99-102.
17
C.Lapavitsas,TheorizingFinancialization,„Work,EmploymentandSociety”2011,
No.25(4),s.611.
