Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Homeostaza
13
przyjęciezotoczeniaorazprodukcjęwodymetabolicz-
nej(wkład).Stężeniainnychsubstancji,takichjaktlen,
dwutlenekwęgla,soleijonywodorowe(pH),również
utrzymywanesąprzezzachowaniemasy.Poniższerówna-
nieilustrujeprawozachowaniamasy:
Całkowitailość
pobór+produkcja–
substancjixwciele
=
wydalanie–metabolizm
naminutę,przepływmasowyglukozydoludzkiegociała
wynosi:
rOzDzIAŁ
1000mLroztworu
50gglukozy
×2mLroztworu/min=
=0,1gglukozy/min
1
Określanieprzepływumasowegomazastosowanienie
tylkowprzypadkuspożycia,produkcjiiusuwaniasub-
stancji,lecztakżeichtransportuzjednejstrefyciałado
drugiej.Zchwilądostaniasiędoorganizmucząstkistają
sięnajpierwskładnikiempłynuzewnątrzkomórkowego.
Gdzieznajdąsiępóźniej,zależyodtego,czysąwstanie
przekroczyćbarierębłonykomórkowejidostaćsiędo
komórek.
Większośćsubstancjidostajesiędoorganizmuze
środowiskazewnętrznego,jednakniektóre(takiejaknp.
dwutlenekwęgla)sąwytwarzanewewnątrzciałajako
produktymetabolizmu(ryc.1.6b).Zasadniczowoda
iskładnikiodżywczedostająsiędociałajakonapojeoraz
żywność,któresąwchłanianeprzezjelita.Tlenoraz
innegazyicząsteczkilotnesąwchłanianeprzezpłuca.
Niektórerozpuszczalnewtłuszczachsubstancjeosią-
gająśrodowiskowewnętrzneprzezpenetracjębariery
skórnej.
Abyutrzymaćbilansmasy,ciałomadwiemożliwo-
ścipozbywaniasięsubstancji.Najprostsząjestpoprostu
ichwydalenie.Wydalaniedefiniujesięjakoeliminację
cząstekzciała,zazwyczajzmoczem,kałemorazprzez
płucaiskórę.Naprzykładdwutlenekwęgla(CO
2),
powstającypodczasprzemianmetabolicznych,wydalany
jestprzezpłuca.Wieleobcychsubstancjidostającychsię
dociała,takichjaklekiczysztucznedodatkidożyw-
ności,jestwydalanychprzezwątrobęinerki.(Wszelkie
obcesubstancjewcielenazywanesąksenobiotykami,
odgr.słowaxenos–nieznajomy).
Drugimsposobemnautrzymaniebilansumasyjest
przekształceniejednejsubstancjiwinnąnadrodzeprze-
mianmetabolicznych.Dostającesiędociałaskładniki
odżywczestająsięsubstratamiszlakówmetabolicznych,
wktórychprzekształcanesąwinnecząstki.Przebudowa
BIEŻĄCYPROBLEM
Jimmyzadzwoniłdomamyzinformacją,żeznalazł
rzetelneinformacjenastronachinternetowych
KlinikiMayoiAmerykańskiegoStowarzyszenia
Diabetologicznego[AmericanDiabetesAssociation–
przyp.tłum.].Zgodniezestanowiskiemobuorganizacji
niektórzypacjenciztypem2cukrzycy,uktórych
chorobapostępuje,mogąwymagaćwłączenia
insulinydoterapii.Jednakjegomamawciążnie
byłaprzekonana,żenależyuniejrozpocząćiniekcje
insuliny.
uMojaprzyjaciółkaAhnczytałaopinielekarzy,którzy
twierdzą,żejeślizastosujeszdietęwysokobłonnikową,
niebędzieszpotrzebowałżadnegoinnegoleczenia
cukrzycy”.
uMamo,dlamnietoniebrzmiprzekonująco”.
uAletakmusibyć”,odpowiedziałamama.
uTakjestnapisanewLekarskiejBiblioteceMedycznej”
[TheDoctor’sMedicalLibrary–przyp.tłum.].
P3:OdwiedźstronęinternetowąLekarskiejBiblioteki
P4:CzymamaJimmy’egopowinnauwierzyćwto,
Medycznej(www.medical-library.net)ispróbuj
znaleźćartykułzatytułowany„Fiber”[błonnik–
przyp.tłum.],wpisującgowpolewyszukiwarkilub
posługującsięalfabetycznąlistąartykułówwpolu
„LibraryArticles”.CodrKennedy–autorartykułu–
mówiodieciewysokobłonnikowejicukrzycy?
cozobaczyłanapowyższejstronieinternetowej?
WjakisposóbJimmymożesprawdzić,ktostworzył
tęstronęijakiesąkwalifikacjetychosób?
2
6
10
13
17
21
26
oryginalnegoskładnikapokarmowegowinnyskut-
kujejednaknowymzaburzeniemwbilansiemasy
spowodowanymprzezwzroststężeniawcielenowejsub-
stancji,metabolitu.(Metabolitjestogólnymokreśleniem
nadowolnyproduktpowstaływszlakumetabolicznym).
Naukowcyużywająpojęciaprzepływmasowy
wodniesieniudoDwędrówki”substancjiprzezciało.Dla
substancjixwzórnaprzepływmasowyprzedstawiasię
następująco:
Przepływmasowy=stężeniex×objętośćprzepływu
(ilośćx/min)=(ilośćx/objętość×objętość/min)
Przepływmasowymożebyćużytydookreśleniawskaź-
nikaspożycia,wydalaniaczyprodukcjisubstancjix.
Załóżmynaprzykład,żepacjentotrzymujewlew
dożylny(i.v.)roztworuglukozyostężeniu50gglukozy
nalitrroztworu.Jeśliwlewodbywasięzprędkością2mL
