Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
rOzDzIAŁ1Wstępdofizjologii
jaknaprzykładmałaliczbabadanych,niereprezentatywna
dlawiększejpopulacji.Winnymwypadkubrakzgodno-
ścimożewynikaćzdrobnych,leczpotencjalnieistotnych
różnicwsposobiezaprojektowaniaocenianychbadań.
Jednymzesposobównarozwiązanieproblemu
sprzecznychwynikówjestprzeprowadzeniemetaana-
lizydanych{meta–nawyższympoziomie}.Metaanaliza
zbierawszystkiedanezpodobnychbadańiużywawysu-
blimowanychmetodstatystycznych,abywydobyćznich
istotnetrendylubobserwacje.Naprzykładprzeprowa-
dzonowielebadańmającychocenić,czyglukozamina
ichondroityna–dwasuplementydiety–mogąpomóc
chorymzezwyrodnieniowąchorobąstawów.Pojedyn-
czebadaniaobejmowałyjednakmałąliczbęosób(<50),
aponadtowkażdymzastosowanoinnedawkowanie.
Metaanalizaużywającametodstatystycznychjestjednym
zesposobównaporównaniewynikówwszystkichtych
badań6.
Trudnościwprowadzeniueksperymentówna
ludziachsąjednymzpowodów,dlaktórychbadaczedo
stworzeniawielumodelównaukowychużywajązwie-
rząt.Odlatsiedemdziesiątychubiegłegowiekubadania
wdziedziniefizjologiiznaczącowzbogaciłyekspery-
mentynazwierzętachdziękizastosowaniunowych
technikopracowanychprzezbiologówigenetyków
molekularnych.Zchwilągdyzrozumieliśmypodstawy
6Zob.naprzykład:S.Wandeletal.Effectsofglucosamine,chon-
droitin,orplaceboinpatientswithosteoarthritisofhiporknee:
networkmeta-analysis.BrMedJ341:c4675–c4676,2010.
sygnalizacjichemicznejikomunikacjiwewnątrzorga-
nizmu,wielezagadkowychdotądprocesówstałosię
jasnymi.Dziękitemudziśwcorazwiększymzakresie
stajesięmożliwezwalczaniewieluchoróbprzezusuwa-
nieichprzyczyn,anietylkoprzezstosowaniezwykłego
leczeniaobjawowego.
Medycynacorazbardziejkierujesięwstronę
terapiiopartychnainterwencjachnapoziomiemole-
kularnym.Klasycznymtegoprzykłademjestleczenie
mukowiscydozy,dziedzicznejchoroby,wktórejśluzówka
płuciprzewodupokarmowegojestnadmierniepogru-
biona.Przezwielelatpacjenciztymschorzeniemnie
mieliwieluopcjiterapeutycznych,awiększośćznich
umieraławmłodymwieku.Badaniawdziedzinienauk
podstawowych,dotyczącemechanizmówtransportu
soliiwodyprzezbłonękomórkową,dostarczyływiedzy
opodłożumukowiscydozy:obecnościnieprawidłowego
białkawbłoniepewnychkomórek.Gdygenetycymole-
kularniodnaleźligenkodującyowebiałko,szansanajego
naprawęuchorychcierpiącychnamukowiscydozęstała
sięrealna.Jednakbezbadańpodstawowychnadprawi-
dłowymfunkcjonowaniemkomórekitkanektoleczenie
nigdyniemiałobyszansypowstać.
Wtrakcieczytanianiniejszegopodręcznikaiuczenia
sięotym,coobecniewiemyofunkcjonowaniuludzkiego
ciała,pamiętaj,żewielezprzedstawionychtukoncepcji
–odzwierciedlającychnasząaktualnąwiedzę–możesię
kiedyśzmienić.Wfizjologiiwielepytańwciążoczekuje
napojawieniesiębadaczy,którzybędąpotrafiliudzielić
nanieodpowiedzi.
BIEŻĄCYPrOBLEMKONKLUZJA
Wcowierzyć?
Jednązumiejętności,jakiepowinninabyćwszyscy
studenciuczącysięfizjologii,jestzdolnośćdo
znalezieniapotrzebnychinformacjiwliteraturze
naukowej.Wdzisiejszymświecieliteraturanau-
kowadostępnajestzarównonapapierze,wpostaci
książekorazczasopism,jakiwinternecie.Jednak
nawetwsytuacji,gdynaksiążcewidniejenieodległa
datapublikacji,możeonaniebyćjużnajbardziej
aktualnymźródłeminformacji.
Wielustudentówzaczynaproceszdobywania
wiedzynadanytematodposzukiwaniainformacji
winternecie.Bądźostrożny!Każdymożezałożyć
Pytanie
stronęinternetowąiopublikowaćinformacjewsieci.
Niepodlegająoneprocesowikontroliporównywal-
nemuzrecenzjąwczasopiśmie,aczytelnikmusisam
zadecydowaćoichrzetelności.Stronyinternetowe
prowadzoneprzezuznaneuniwersytetyiorganizacje
unon-profit”zazwyczajstanowiąwartościoweźródło
wiedzy,natomiastnaprzykładartykułyowitaminach
widniejącenastronachsklepówzeuzdrowążywno-
ścią”powinieneśczytaćzdużądoząsceptycyzmu,
chybażecytująonedanezopublikowanych
recenzowanychprac.
Odpowiedźikomentarz
P1:Jakichhasełmógłużyć
Jimmywwyszukiwarce,
abyotrzymaćmniej
wyników?
Użyciewiększejliczbysłówjestnajlepszymsposobemnazawężenielisty
wyników.NaprzykładJimmymógłwpisaćwwyszukiwarkę:terapiainsulinowa
cukrzycy.Wtedyotrzymałby9,3mlnwyników.Doprecyzowanietypucukrzycy
występującejujegomamyrównieżmogłopomóc.Nahasłoterapiainsulinowa
cukrzycytypu2ukazałobysięjuż7,2mlnrezultatów.Tojednakwciążdużo
strondoprzejrzenia!
