Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
60
rOzDzIAŁ2Dynamikabłon
rYC.2.18
Fagocytoza
Fagocytozawykorzystujemikrofilamentyaktyny
orazmiozynowebiałkamotoryczne,abywchłaniać
cząstkiwdużychpęcherzykach.
Fagocyt
Lizosom
1
2
3
5
4
Fagosomzawierający
bakterięoddzielasięod
Bakteriajestzabijana
itrawionawewnątrz
pęcherzyka.
błonykomórkowej
Fagocytującakrwinkabiała
napotykabakterięwiążącą
sięzbłonąkomórkową.
Fagocytwykorzystujeswój
cytoszkielet,abywypchnąć
błonę,otoczyćbakterię
iutworzyćduży
pęcherzyk–fagosom.
iprzemieszczadocytoplazmy.
Fagosomłączysięzlizo-
somamizawierającymi
enzymytrawienne.
Bakteria
EndocytozazwiązanazreceptoremEndocytoza
związanazreceptoremzachodziwrejonachbłonykomór-
kowejzwanychdołeczkamiokrytymi[lubzagłębieniami
opłaszczonymi–przyp.tłum.],zagłębieniach,wktórych
cytoplazmatycznastronabłonywykazujedużenagroma-
dzeniebiałek.Najczęściejwystępującymbiałkiemwdo-
łeczkachokrytychjestklatryna,widocznanarYCINIE2.19.
Wpierwszymetapieprocesuzewnątrzkomórkoweligandy,
którebędądostarczonedokomórkiwiążąsięzreceptorami
błonowymi1.Kompleksreceptor-ligandmigrujewzdłuż
powierzchnikomórki,ażnapotkadołeczekokryty2.
Gdykompleksreceptor-ligandznajdziesięwdołeczku,
błonatworzywpuklenie3,którenastępnieodłączasięod
błonykomórkowej,stającsiępęcherzykiemcytoplazma-
tycznym.Cząsteczkiklatrynysąuwalnianeiponownie
wbudowywanewbłonę4.Wpęcherzykureceptorili-
gandoddzielająsięodsiebie,pozostawiającligandwe-
wnątrzendosomu5.Endosomprzechodzidolizosomu,
jeśliligandmazostaćzniszczony,lubdoaparatuGolgiego,
jeśliligandmauczestniczyćwprocesie6.
Wmiędzyczasiereceptordlaligandazwiązany
zbłonąmożezostaćwykorzystanyponowniewprocesie
zwanymrecyklingiembłonowym.Pęcherzykzrecepto-
remprzemieszczasiędobłonykomórkowej7iłączy
sięznią8.Pęcherzykbłonowyjestponowniewbudo-
wywanywbłonękomórkowąnadrodzeegzocytozy9.
Zauważ,żenarycinie2.19cytoplazmatycznapowierzch-
niabłonypodczasendocytozyirecyklingupozostaje
niezmieniona.Powierzchniazewnętrznabłonykomórko-
wejstajesięwewnętrznąstronąbłonypęcherzyka.
Dokomórkowytransportnadrodzeendocytozy
związanejzreceptoremdotyczywieluróżnychsubstancji,
włączniezhormonamibiałkowymi,czynnikamiwzrostu,
przeciwciałamiibiałkamiosoczafunkcjonującymijako
nośnikiżelazaicholesterolu.Nieprawidłowościdotyczące
związanegozreceptoremusuwaniacholesteroluzkrwi
mogąbyćprzyczynąhipercholesterolemiiorazchorób
układukrążenia(zob.Zagadnieniekliniczne–LDL:
śmiertelnalipoproteina).
KaweoleWczęściprzypadków,abyzwiększyćstężenie
receptoraiwprowadzićzwiązaneznimcząsteczkido
wnętrzakomórki,endocytozazamiastdołeczkówokry-
tychklatrynąwykorzystujeniewielkiebutelkowatewpu-
klenia,zwanekaweolami(Dmałymijaskiniami”).Kaweole
torejonybłonyztratwamilipidowymi,białkamirecepto-
rowymiiwyspecjalizowanymibiałkamibłonowymizwa-
nymikaweolinamiikawinami.Receptorywkaweolachsą
białkamizakotwiczonymiwlipidach.Wwielukomór-
kachkaweoleprzybierająpostaćmałych,wpuklonychkie-
szeninabłoniekomórkowej,couzasadniaichnazwę.
Kaweolemająkilkafunkcji:koncentrowanieiinter-
nalizacjamałychcząsteczek,pomocwprzenoszeniu
makrocząsteczekprzezśródbłonekkapilarorazuczestni-
czeniewprzekazywaniusygnałówwkomórce.Kaweolesą
prawdopodobniezaangażowanewniektóreprocesycho-
robowe,takiejakinfekcjewirusoweipasożytnicze.Dwie
postaciechorobyzwanejdystrofiąmięśniowąsązwiązane
znieprawidłowościamidotyczącymikaweolin.Naukowcy
wciążstarająsiędowiedziećwięcejnatematrolikaweoli
wfizjologiiipatofizjologii.
