Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawyprocesówżyciowych
A
B
C
D
E
Rys.1.46.Tkankiwzmacniające:kolenchyma(A-kątowa,B-płatowa,C-lukowa)orazsklerenchyma(D-włókna,
E-komórkikamienne)
korkakamiennegoczyłupinachpesteklub
nasion.
Tkankiprzewodzące(waskularne)
Wyjścieroślinnalądnieuniezależniłoroś-
linodwody-wciążstanowionapodsta-
wowyzwiązekchemicznyniezbędnydo
życia.Lądowytrybżyciawymusiłjednak
wykształceniesprawnegosystemupobiera-
niaitransportuwodydowszystkichczę-
ściroślin.Przejścienaautotroficznysystem
odżywianiawymagałrównieżwykształcenia
drógtransportuasymilatów.Roślinywytwo-
rzyływięcswoistątkankę-tkankęprzewo-
dzącą,odpowiedzialnązatransport.Tkan-
kaprzewodzącajesttkankąniejednorodną,
składającąsięzłyka(floem)orazdrewna
(ksylem),którewystępująwspólniewpo-
staciwiązekłykodrzewnych(rys.1.47).
Uroślinjednorocznych(np.traw)izielnych
powstanietkankiprzewodzącejjestwyni-
kiemwzrostupierwotnego(rys.1.47A).
Uroślinwieloletnich(szczególniedrzew)
nowedrewnoiłykoprodukowanesąco-
roczniewnastępstwiepodziałówkambium
(rys.1.47B),główniewłodydzeikorze-
niu.Dochodziwtensposóbdozwiększa-
niaobwoduidrewnieniatkanekpołożonych
wcentrum(patrzrys.1.40),cowzmacnia
organyroślinosiowych.
Drewno
Drewno(ksylem)jestpodstawowątkanką
przewodzącąwodęisolemineralnezkorze-
niadoorganównadziemnych.Zasadniczą
częśćtejtkankitworząwydłużonemartwe
komórkiosilniezdrewniałychścianach-na-
czynia(uroślinokrytozalążkowych)icewki
(uroślinnago-iokrytozalążkowych),sta-
nowiąceelementyprzewodzące.Cewki
(rys.1.47D)toprzylegającedosiebiesil-
niewydłużonekomórkiozaostrzonych
końcach.Transportwodyprzezcewkiod-
bywasięprzezlicznierozsianenaścianach
podłużnychjamkilejkowate.Naczynia
natomiasttokomórkimająceczęścio-
wobądźcałkowiciezredukowaneściany
poprzeczne(członyrurnaczyniowych)
(rys.1.47E).Członyułożoneszeregowo,
jedennadrugim,tworząswoistegorodzaju
ruryciągnącesięprzezcałąroślinę.Człon
rurnaczyniowych,podobniejakkażdako-
mórka,bezpośredniopopodzialestruktu-
ralnieprzypominamłodąkomórkęmię-
kiszową.Wmiaręoddalaniasięodstrefy
podziałowejwnaczyniachzachodząwyraź-
nezmianymorfologicznewkierunkupeł-
nieniafunkcjiprzewodzenia.Jużwstre-
fiewzrostuwcharakterystycznysposób
zaczynasięodkładaćścianawtórna,two-
rzącwewnętrznepierścienieczyspirale.
Wstarszychpartiachtkanekstałychścia-
napokrywacałąpowierzchniękomórki
zwyjątkiemjamek.Procestenzachodzi
stopniowo.Wzależnościodgatunkuipo-
łożeniawewnątrzdrewnawyróżniasię
5typównaczyń:pierścienioweispiralne
(tzw.protoksylem-drewnomłodsze)
(rys.1.47H-J)orazdrabinkowe,siatkowa-
teijamkowate(tzw.metaksylem-drewno
starsze)(rys.1.47KiL).Wrazzwytworze-
niemścianyprotoplastzamiera,komórki
49
