Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Ciałoroślinyjestzbudowanezezwiąz-
kówchemicznych,którematerialną
podstawąstrukturorganizmu.Trzypier-
wiastkichemiczne:węgiel,wodóritlen,
stanowiąokoło90%całkowitejświeżej
masyrośliny.Napozostałączęśćmasy
składająsię:azot,fosfor,potas,wapń,siar-
ka,magnez,żelazo,bor,miedź,mangan,
molibden,cynk,chloriinnepierwiast-
kiwystępującewilościachśladowych.
Głównepierwiastkiwbudowieświe-
żej(uwodnionej)masyroślinyto:tlen
(79,8%),wodór(10,1%),węgiel(9%),
innestanowią1,1%.Pierwiastkibudu-
najprzeróżniejszezwiązkichemiczne,
zarównoorganiczne,jakinieorganiczne,
przyczymnajważniejsząrolęodgrywają
białka,lipidy,cukrowceiichpochodne.
Szczególnemiejscezajmujewoda,ponie-
ważjejzawartośćwróżnychczęściach
roślinywahasięodokoło10%wsuchych
nasionachdoponad90%wsoczystych
owocach.Przeciętniewroślinieznajdu-
jesięokoło75%wody.Pełnionaważną
funkcjęstrukturalnąitworzyniezbędne
środowisko(medium),wktórymzacho-
dząreakcjemetaboliczne.
Ciałoroślinyzbudowanejestwięczsub-
stancjiorganicznychinieorganicznych
(składającychsięnasuchąmasęrośliny)
orazzwody.
1.2.Komórkaroślinna
Komórkatopodstawowajednostka
biologicznazdolnadosamodzielnego
przejawianiawszystkichcechżycia
wśrodowiskunieożywionym.
Komórkajestwięcniezbędnąjednostką
strukturalnąifunkcjonalną,bezktórej
procesyżycioweniemogązajść.Komór-
kapotrafipobieraćzwiązkichemiczneze
środowiskaiprzekształcaćjewsubstan-
cjebudującewłasnestruktury,coumożli-
14
wiajejwzrost,różnicowanieiwytwarza-
niekomórekpotomnych.
Życieorganizmuroślinnegorozpoczyna
sięodpojedynczejkomórkizwanejzy-
gotą.Całapóźniejszazłożonastruktura
ciałaroślinywywodzisięztejjednej,ma-
cierzystejkomórki.Pierwszymprocesem,
którydotegoprowadzi,jestpodziałzygo-
ty,anastępniekolejnepodziałykomórek
potomnych.Wtensposóbpowstajewie-
lokomórkowyzawiązekrośliny-zarodek,
umiejscowionywnasieniu.Rozwijający
sięzarodekrozpoczynacyklontogene-
tyczny(osobniczy)organizmuroślinnego.
Komórkajestpodstawowąjednostką
strukturalnąwszystkichżywychorga-
nizmów,chociażzachodządużeróżnice
wbudowieróżnychkomórek.Komór-
kiroślinne,opróczwielupodobieństw,
wykazujątakżeróżnicewporównaniu
zinnymikomórkamieukariotycznymi.
Przedewszystkimposiadająoneścianę
komórkową,plastydyorazdużewaku-
ole(rys.1.1).
Komórkawykazujewysokistopieńor-
ganizacjiwewnętrznej,którywdużej
mierzewynikaztego,żezawieraona
pełnąinformacjęgenetyczną,zdolnądo
samoodtwarzaniasięwprocesiereplika-
cjiDNAiwytwarzaniaróżnychrodza-
jówRNA,któreniezbędnedosyntezy
pełnegozestawubiałekstrukturalnych
ienzymatycznych.Białkawrazzlipida-
mi,cukrowcamiorazinnymizwiązkami
organicznymiinieorganicznymitworzą
skomplikowanestrukturykomórkowe,
wktórychodbywająsięróżnorodneprze-
mianymetaboliczne.Procesytewyma-
gajązarównooddzieleniaposzczególnych
reakcjimetabolicznychodotoczenia,jak
izapewnieniakontaktuiwymianyztym
otoczeniem.Dziejesiętakdziękiistnie-
niubłonkomórkowychorazelementów
subkomórkowychotoczonychbłonami
(organelle).Błonyotaczająnietylkoor-
ganelle,aletakżecałewnętrzekomórki
(plazmolema).Błonytworząwkomórce