Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawowepojęciageriatriiigerontologii
5
Pierwszyczłonwyrazugerontologia–geron–pogreckuznaczystary,starzec.
Zgodnieztymgerontologiajesttonaukazajmującasiębadaniemiopisemprocesu
starzeniasięorazstarości.Przedmiotemzainteresowaniagerontologówsątakróżne
zagadnieniajakcharakterystykaprocesustarzeniasięnapoziomiekomórkowym
czybadanieprawrządzącychstarzeniemsięspołeczeństw.Naukatamożerównież
obejmowaćnp.architekturęwaspekcieprzystosowaniaobiektówdoichużytkowania
przezosobystarsze.
Jednymzelementówgerontologiijestrównieżgeriatria,czylidziałmedycyny
poświęconychorymosobomstarszym,zajmującysięprofilaktykąileczeniemcho-
róbwystępującychupacjentówwstarszymwieku.Wgeriatriiszczególnieważnesą
metodyleczenianiefarmakologicznegozewzględunabrakdziałańniepożądanych,
wtymnp.fizjoterapiageriatryczna.Jestbowiemoczywiste,żeuchorychnp.zchorobą
zwyrodnieniowąwleczeniudolegliwościbólowychrehabilitacjętraktowaćnależy
jakometodęleczeniazwyboru.Pozwalabowiemczęstonaznacznezmniejszenie
daweklubczęstonawetzaprzestaniestosowanialeków,którychdziałaniaubocznesą
jednymztypowychproblemówgeriatrycznych(tzw.jatrogennyzespółgeriatryczny).
Celemwszelkichdziałańpodejmowanychwgeriatriijestmaksymalizowanie
sprawnościfunkcjonalnejosóbstarszych.Sprawnośćfunkcjonalnaoznaczasamo-
dzielnośćiniezależność,określawięcwsposóbpośrednizapotrzebowaniestarszych
chorychnapomocwcodziennymfunkcjonowaniuzestronyrodziny/opiekunów.
Zmniejszenietegozapotrzebowaniaprzekładasięnazmniejszeniekosztówopieki.
Niesprawnośćwstarościjestwypadkowąprocesustarzeniasięorazwystępują-
cychchorób.Zmianywynikającezprocesustarzeniasięsąnieodwracalne,abędące
konsekwencjąchoróbpowinnybyćleczone.Geriatriazajmujesięzatemposzuki-
waniemodwracalnychproblemówzdrowotnychiichrozwiązywaniem.Przykładem
możebyćpacjentzzaawansowanąchorobązwyrodnieniowąstawów,uktóregoze
względunawspomnianepowyżejograniczenieruchomościstawówkolanowych
występujenietrzymaniemoczu–ograniczeniemobilnościchoregopowoduje,żenie
jestonwstaniedotrzećdoubikacjinaczas(tzw.funkcjonalnenietrzymaniemoczu,
czyliwystępującezpowoduzmianzlokalizowanychpozaukłademmoczowym).
Nietrzymaniemoczuzkoleiprowadzidoizolacjiisamotnościzpowoduobawy
przednieakceptacjąnieprzyjemnegozapachu.Izolacjamożezresztąutychchorych
wynikaćzograniczeniamobilnościprzyznacznymzaawansowaniuzmianstawowych.
Wdrożeniewłaściwegoprogramufizjoterapiimożeznacznieusprawnićpacjenta(ryc.
1.1).Powinnoteżzdecydowaniepoprawićjegojakośćżycia.
Starzeniesięjesttoprocesnieodwracalnychzmiannarządowych,którydotyczy
wszystkichorganizmówżywych.Jesttoprocesfizjologiczny,będącyostatnimeta-
pemontogenezy.Niepowodujezmianzauważalnychzdnianadzień;sąonejednak
wyraźnewdłuższymokresie.
Starzeniesiędefiniujesięjakopostępującewrazzwiekiemograniczanierezerwy
czynnościowejnarządów,któreutrudniautrzymaniehomeostazy.Rezerwaczyn-
nościowajesttomożliwośćdostosowaniafunkcjinarządudoaktualnychpotrzeb,
