Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Studiazhistoriifilozofii
wskazujejedyniepozycjępodmiotulubwłaściwości.Stwierdzićwięc,
żecośistnieje,tojedynieuznaćontycznystanprzedmiotu,nicnowe-
godojegotreściniedodając.Kantzwracauwagę,żewsensielogicz-
nymistnieniejestłącznikiem(copula)międzypodmiotemiorzeczni-
kiem(przypisywanymimuwłaściwościami)wsądzieijakotakienie
pełniżadnejfunkcjidopełniającejtreśćpojęciapodmiotu.Istnienie
jakoSeinjedyniewprowadzafluznanie”czegoś—Position,pozycję
wistnieniu,ajakologicznyłącznikbudujeformalnąstrukturę
powiązaniapodmiotuzorzecznikiem(właściwościami,pewnątre-
ścią)19.Kantpodkreśla,żenaprzykładwyrażenieflBógistnieje”
wskazujenienadodaniedopodmiotu-Bogajakiejśnowejkoniecznej
dlaNiegowłaściwości,któradopełniałabyJegoistotę,leczjestjedy-
niestwierdzeniempozycji-usytuowaniapodmiotuwzględempojęcia
owegopodmiotu,jakiemawypowiadającyówsąd:flJest(istnieje)Bóg
(jakiś)”.WsądzieafirmatywnymflBógistnieje”wyrażonajestpozy-
tywnaocenauznaniaistnieniatakiegopodmiotu,wsensiezaśposia-
danejtreścipojęcieBogapomyślaneiuznanezarealne(pozamyślą)
niezmieniasięipozostajetakiesamo.Kantpisze:flBiorącpodmiot
(Bóg)zewszystkimiJegoorzecznikami(doktórychnależyrównież
wszechmoc)itwierdząc:Bógjestlubjest(istnieje)jakiśBóg,niedo-
dajężadnegoorzecznikadopojęciaBoga,leczjedynieuznajępodmiot
ujętysamwsobiezewszystkimijegoorzecznikami,toznaczyprzed-
miotwodniesieniudomojegopojęcia.Obydwamuszązarazemza-
wieraćtosamo.Adopojęcia,którewyrażawyłączniemożliwość
ztegopowodu,żemyślęotymprzedmiociejakoobezwzględnieda-
19Przypróbiewyjaśnienia,czymjestistnienie(Sein),Kantwprowadzajeszcze
jedentermin.Piszemianowicie,żejestonotylkousytuowaniembytowym,uznaniem
pewnejrzeczy.Woryginaleczytamy:flEs[Sein—J.S.]blossdiePositioneinesDin-
ges,odergewisserBestimmungenaussichselbst”.(KrVA598,B626).Ingarden
przekładatozdanienastępująco(Ingarden,s.477):flJestonojedynieuznaniem
wistnieniu(Position)pewnejrzeczylubpewnychwłasnościsamychwsobie”.Mamy
więcistnienie,którejestfluznaniemwistnieniu”,cotrochęzaciemniasens.Niemiec-
kiterminPositionwyrażaistnienieczegoś,alewznaczeniuusytuowania,pozycji,
ugruntowaniawsobiesamym.DobrzeujmujetoBorn,tłumacząc:flCerniturillud
duntaxatinpositionereicuiuspiam,certarumuedeterminationumperseipsarum”.
Born,s.415.Zdecydowanielepiejzdanieto(jakicałyfragmentdotyczącyistnie-
nia)przełożyłJ.Rolewski:flByt(Sein)niejestoczywiścieżadnymrealnymorzeczni-
kiem(realesPredikät),tzn.pojęciemczegoś,comożedołączyćsiędopojęciapewnej
rzeczy.Jestonjedyniepozycją(Position)pewnejrzeczylubpewnychwłasnościsa-
mychwsobie”.J.Rolewski:KantiHeidegger:spórometafizykę.W:Kantame-
tafizyka.Red.N.Leśniewski,J.Rolewski.Toruń2010,s.194.Wjego
rozumieniuPosition—flpozycja”wyrażadobrzeKantowskąintuicjęujęciaistnie-
nia-bytu.Jestonowyrażeniemusytuowaniaczegoś,odniesienia,iwtymznaczeniu
niemożenicdodawaćdorzeczy-przedmiotu.
