Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Studiazhistoriifilozofii
ty,ponieważjeślijestpomyślana,tobrakjejwtejfazie(samegomy-
ślenia)jeszczerealnegoistnienia.Innymisłowy,niewiadomo,czy
onarealnieistnieje,czyteżnie.Abytakąwiedzęuzyskać,należy
przejśćodsąduanalitycznegodosądusyntetycznego,atu—zazna-
czaKant—pojawiasięmożliwośćpoznaniatakiegoprzedmiotu
apriori,aleteżaposteriori.
RatioAnselmi
UnumargumentumAnzelmazCanterbury,popularnieznanyjako
ontologicznydowódnaistnienieBoga(nazwętęwprowadziłJ.Clau-
berg,arozpowszechniłKant),jestjednąznajsłynniejszychwhistorii
filozofiipróbudowodnieniaistnieniaBoga.Anzelmposzukiwałjedne-
goargumentudotyczącegoBożegoistnienia,któryprzewyższałby
wszystkieinne,izarazemargumentu,któryprzeprowadzałbyczysto
rozumowedowodzenieopartewyłącznienatwardychprawachlogiki.
Tegotypuprojektsamnazywałpróbąracjonalizacjiwiary,toznaczy
próbąznalezieniaodpowiedniegopowiązaniadoświadczeniawiary
zrozumem.
Fazapierwsza
1.Punktwyjścia:prymatwiarynadrozumem.
a.Anzelmzaznacza,żewierzypoto,abyzrozumieć,rozumiezaś
poto,abywierzyć.Wpierwjednaktrzebauwierzyć,ponieważ
iwtowierzy,żejaknieuwierzy,toniezrozumie22.
b.AnzelmzwracasiędoBoga,abywswejłasceoświeciłjego
umysłidałmuzrozumienieBożegoistnienia(zarazemistoty):
flAwięcPanie,któryudzielaszzrozumieniawierze,dajnatyle,
naileuważaszzastosowne,żebymzrozumiał,żejesteś,jak
wtowierzymy,ijesteśtym,wktóregowierzymy”23.
22flNontento,Domine,penetrarealtitudinemtuam,quianullatenuscomparoilli
intellectummeum;seddesideroaliquatenusintelligereveritatemtuam,quamcredit
etamatcormeum.Nequeenimquaerointelligereutcredam,sedcredoutintelli-
gam.Namethoccredo:quia»nisicredidero,nonintelligam«[Is7,9]”.SanctiAnsel-
miProslogion...,s.108.
23flErgoDomine,quidasfideiintellectum,damihi,ut,quantumscisexpedire,
intelligam,quiaessicutcredimus,ethocesquodcredimus”.Ibidem,s.109.Podaję
