Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
konującegosięwzrostugospodarczegolubprzeciwnie–osłabieniakondycjigo-
spodarki.Ponadtomogąpostępowaćpodwpływemzmiantechnicznych,intelek-
tualnychczykulturowych.Dodaćnależy,żeniestabilnośćinstytucjonalnąnieła-
twojestuprzedzić.Nieefektywnebyłobyteżpowstrzymywaniezmian
27.
DlaD.C.Northaźródłemzmianyinstytucjonalnejsązmianycenrelatyw-
nychlubpreferencji,stądzmianainstytucjonalnajesttraktowanabardziejjako
skutekniżprzyczynagłębszychprzekształceń.Zmianacenspowodujezmiany
zachowańiukierunkowujeichracjonalność,kreującnowenormypostępowa-
nia
28.WedługW.Nealesazmianainstytucjonalnadokonujesiępodwpływem
„aktorów”(graczy),którzykierująsięwłasnyminteresem,azmianajednejin-
stytucjimożewpłynąćnazmianęinnychinstytucji
29.Stanowitorezultatsyste-
mowegopodejściadoinstytucji.
Mającnauwadzezmiany,jakimpodlegaporządekinstytucjonalnynależy
pamiętać,żekonkretnenormyiformyichnarzucaniazawierająelementy,które
mogąbyćracjonalnieprzewidywaneprzezprawników,kontrahentów,przedsię-
biorców.Takjakprzedmiotregulacjijestznanywcześniej,takteżmożnaprze-
widziećnapodstawiedoświadczeniaiobserwacjireakcjęjednostek,aprzy-
najmniejwiększościznich.Wzwiązkuztymmożnasformułowaćgeneralne
zasady,zgodniezktórymiszczegółoweinstytucje(formalne)mogąbyćtworzo-
ne,aspołeczeństwomożejepobudzaćlubosłabiaćpoprzezodpowiedniekorzy-
stanieznich.Oczywiście,niemożnazapomniećokosztachtransakcyjnych,nie-
pełnejinformacji,atakżeograniczonejracjonalności,któretownaturalny
sposóbograniczająmożliwośćplanowania,atakżekonstruowaniainstytucji
(formalnych),określanejakoinstitutionalengineering
30.Stanowitododatkowe
uzasadnieniedlakoniecznościutrzymywaniaelastycznościiotwartościinstytu-
cji,cotworzymożliwośćwzględnieszybkiejiniezbytkosztownejadaptacji
instytucjidonowychwarunków.Biorącpoduwagęistotęsystemuwujęciuin-
stytucjonalnymnależyjednakpamiętać,żeschematinstytucjonalny(araczej
jegokonsolidacja)dojrzewapowoli,gdyżdokonujesięzwyklemetodąprób
ibłędów
31.
27J.Godłów-Legiędź:Współczesnaekonomia.Kunowemuparadygmatowi?C.H.Beck,
Warszawa2010,s.24-25,76.
28W.M.Dugger:D.C.North’sNewInstitutionalism.„JournalofEconomicIssues”June
1995.
29W.H.Redmond:FormalInstitutionsinHistoricalPerspective.„JournalofEconomicIssues”
June2008.
30E.G.Furubotn,R.Richter:Opcit.,s.28.
31W.Jakóbik:Op.cit.,s.51.Takieujęciesugerujeprzewagęewolucyjnegopowstawania
raminstytucjonalnych.Możliwesąrównież,przynajmniejteoretycznie,zmianyrewolucyjne,sko-
kowe,choćdotyczytoraczejformalnychram.
20
