Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Formywyobraźni.Współcześniprzedobrazamiwielkichmistrzów
niesensu,którypoprowadzinastępniewdalszerejonydywaga-
cjiirefleksji.
DwawierszeZagajewskiegozVermeeremwtle,alboraczej
zVermeeremnapierwszymplanie:WidokDelfztomuZiemia
ognistaiDziewczynkaVermeeraztomuJechaćdoLwowasąli-
terackąekfrazą.Trafneiciekaweinterpretacjeobuznajdująsię
wewspomnianejjużksiążceObrazyiwiersze.Zzagadnieńin-
terferencjisztukwpolskiejpoezjiwspółczesnejAdamaDziadka.
Wobuwierszachsamopisdziełamalarskiego–obrazówVer-
meera–jestsprowadzonydopołożeniaakcentunaznacząceele-
mentystanowiąceosensiedzieła.
Powściągliwyzrozmysłem,sprowadzonydo„prostego”opi-
surejestrmalarskichprzedstawieńsłużyprzedewszystkimdo
wyrażeniahołduiszacunkuarcydzielności,jestjedyniemożli-
wymsposobemwypowiedzeniaprzezpoetęrefleksjioniemoż-
nościwyrażeniasłowamisztukinajwyższegolotu,nieokiełzna-
nej,niedościgłej,nieopisywalnej.Tasprowadzonadominimum
„relacjazodbioru”arcydziełajestwyrazempokory,postawyjaką
jedyniemożnaprzyjąć,obcującze„znakiemarcydzieła”
.Itodla-
tegoniespojrzenieodbiorcy–jaktozwyklebywa–jestnajważ-
niejsze(poetastoiprzecieżprzedobrazemipatrzynarzeczy),ale
przedmioty,którepatrzązobrazunaodbiorcę,naświat„naze-
wnątrz”obrazu.
Taksięwłaśniedziejewtymprzypadku:obrazprzedstawiają-
cydziewczynęzperłąVermeerajestczystąpartycypacjąwpięk-
nie,wewłasnejprzestrzenidzieła,uczestniczywobrębieutrwa-
lonejprzezmalarzarzeczywistości,aleteżposiadawłaściwości
transcendowaniaswoich(wewnętrznych)emocjiiswoich(sym-
bolicznieczymetaforycznie)wyrażonychtreścipozanimiponad
nim,zwróconychkuodbiorcy,kustojącejprzedobrazemosobie.
PerłapartycypujewpiękniewprzedstawionymświecieVer-
meera:jestszlachetnąozdobądziewczyny,pięknemsamym
wsobie,jestuosobieniemukrytego,zamkniętegowjejkształ-
ciepiękna,tajemnicy,głębi,jestdrogocennymklejnotem:olśnie-
wającym,subtelnymzarazem,szlachetnymiconajważniejsze–
wiecznym.Taki,ledwiezaznaczony,jestsenssymboliczny.Ale
