Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WaldemarCzachur
przedmiotemnienawiścidoNiemców”.Brakkoniecznościpodawaniaagensawstroniebier-
nejpowoduje,żeniepojawiasiętożsamośćosóbodpowiedzialnychzazbrodnieIIwojny
światowej,coszczególniewidocznejestwtegotypuprzykładach:
NadnasząbiednąOjczyznązapadłastrasznieciemnanoc,jakiejniedoznaliśmy
odpokoleń.Ponad6milionówobywatelipolskich,wwiększościpochodzenia
żydowskiego,musiałozapłacićżyciemzatenokresokupacji.
WodniesieniudoPolskiużywanyjestzaimekosobowynmy”orazdzierżawczynnasz”,
niebezznaczeniajestrównieżużycieliczebnikówwtymkontekście:nPonad6milionów
obywatelipolskich,2tysiącekapłanówi5biskupów,setkikapłanówidziesiątkitysięcy
osóbcywilnych”.WtensposóbPolskaprofilowanajestwrolipatiensajakodoświadczony
obiekt,coprowadzizjednejstronydodyferencjacjiiniuansowaniaofiar,azdrugiejstrony
dorelatywizacjikomunistycznejnarracji,żenwszyscyNiemcytozbrodniarze,awszyscy
Polacytoofiary”.Jakwidzimy,negatywneelementyhistoriipolsko-niemieckiegosąsiedz-
twaminimalizowanedziękizastosowaniustrategiiochronytwarzypartnera.Istotnadla
budowaniarelacjijestrównieżnastępującawypowiedź:
Niechcemywyliczaćwszystkiego,abynanowonierozrywaćniezabliźnionych
jeszczeran.Jeśliprzypominamystraszliwąpolskąnoc,tojedyniepoto,aby
nasdziśłatwiejbyłozrozumieć,nassamychinaszsposóbdzisiejszegomyślenia...
Staramysięzapomnieć.Mamynadzieję,żeczas-tenwielkiboskikairos-pozwoli
zagoićduchowerany.
Zperspektywybudowaniarelacjiistotnetutajdwaaspekty:metakomunikatywneod-
wołaniesiędowyliczeniastratorazofertanzapomnienia”wwymiarzeteologicznymtego
negatywnegodoświadczenia.Chodzizatemoeksplicytniezwerbalizowanągotowośćwpro-
wadzeniadziałańreparacyjnychwujęciuBonacchi(2013),jednakzzachowaniemwpa-
mięciskutkówwojny.
Petitio
Wtejczęścichodzioustalenieregułkooperacjiwtakisposób,abyodbiorcazrozumiał,
copowinienzrobićzpozyskanymiinformacjami.Wliściebiskupówwyróżnićmożnatrzy
cele,wspartekażdorazowostosownymiargumentami:apelozrozumieniewkwestiigranicy
naOdrzeiNysie,apelodialogorazapelowspółuczestnictwowuroczystościachtysiącle-
ciachrztuPolski.NaprzykładziekwestiizwiązanychzgranicąnaOdrzeiNysieukazany
zostanieargumentacyjnymechanizmbudowaniarelacji.Otodłuższyprzykład:
Powszystkim,costałosięwprzeszłości,niestety,takświeżejprzeszłości-trudno
siędziwić,żecałyNaródpolskiodczuwawagęelementarnejpotrzebybezpieczeń-
stwa,iżewciążjeszczeznieufnościąodnosisiędoswychnajbliższychsąsiadów
nazachodzie.[…]Obciążenieobustronnychstosunkówciąglejeszczejestwielkie,
apotęgujejetakzwanengorąceżelazo”tegosąsiedztwa.PolskagranicanaOdrze
iNysiejest,jaktodobrzerozumiemy,dlaNiemcównadwyrazgorzkimowocem
18