Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
FrancuskiteatrkobietnaprzełomieXIXiXXwieku
publicznym.NaprzekórmęskiejdominacjiMichelzawszepra-
gnęłapokazaćmężczyznom,żejestimrównawłaściwiewkaż-
dejdziedzinieżycia.NiemogłareprezentowaćluduParyża,ale
tonieprzeszkadzałojejotaczaćsięwpływowymimężczyznami
pozostającymiusterówKomuny,naktórychbezsprzeczniero-
biławrażenieiktórzyulegalijejurokowi.Podczasburzliwych
dnirewolucjiMichelpoznałaThéophile’aFerré19,zastępcępro-
kuratoraKomunyinieprzejednanegowrogamonarchii,wktó-
rymbyłabezresztyzakochana.Niestety,klęskarewoltypołożyła
kresnietylkotejmiłości,aleirealizacjirewolucyjnychideałów.
Niemniej,Michelniemiałazamiaruzaprzestaćswejwywroto-
wejdziałalności,bowiemdoświadczenieKomunyzpewnością
utwierdziłojąwjejanarchistycznychprzekonaniach:
Jeżelijakakolwiekwładzamogłabyczegokolwiekdokonać,napewnoby-
łabyniąKomunazłożonazludziinteligentnych,odważnychiniesłycha-
nieuczciwych,którzyoddawnadawalibezsprzecznedowodypoświęcenia
ienergii.Władzaichwyraźnieparaliżowała,pozostawiałaimtylkotyle
woli,iletrzebabyło,abyzdobyćsięnazłożenieofiaryzeswegożyciaizgi-
nąćbohaterskąśmiercią.Ztegowynika,żewładzajestprzekleństwem
iotodlaczegojestemanarchistką20.
PoupadkuKomuny„królowaanarchistów”21stanęłaprzed
sądemwojennym,któryoskarżyłjąowywrotowądziałalność.Nie
chciałakorzystaćzpomocyobrońcy,ponieważpostanowiłasama
stawićczołaburżuazyjnejniesprawiedliwości.Mowaobrończa,
któraszybkoprzekształciłasięwoskarżycielską,wprowadziłasę-
dziówwosłupienie.ProkuratormiałnazwaćLouiseMichel„wil-
czycąspragnionąkrwi”,padałyrównieżinneniewybredneepitety,
leczoskarżonadokońcaprzesłuchaniabohaterskozachowywała
19
S.Rayssac,LaCommunedeParis.ThéophileFerré(1846–1871),unevieau
servicedelaRévolution,EditionsUniversitairesduSud,Pamiers2018.
20
L.Michel,LaCommune,s.165,[cyt.za:]I.Grajewska,KomunaParyska
1871r.Zagadnieniawładzy…,s.212.
21
I.Boyer,LouiseMichel:«laviergerouge»,AndréDelpeuchEditeur,Paris
1927,s.201.
