Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FrancuskiteatrkobietnaprzełomieXIXiXXwieku
17
sięwobecsędziów,przyznającsiędowszystkichzarzucanych
jejczynów.Ubrananaczarno,zażądaładlasiebie,kuzdziwie-
niuwszystkichzebranych,wyrokuśmierciprzezrozstrzelanie22.
Wprzeciwnymwypadku,jakdodała,będziezmuszonawalczyć
zrządemdokresuswychdni,dążącdopomszczeniatowarzyszy
walki(anadewszystkonieodżałowanegoThéophile’aFerré,który,
pomimojejwstawienniczychlistów,zostałstracony)idousta-
nowieniabardziejsprawiedliwegoporządkuspołecznego.Sądnie
przychyliłsięjednakdopostulatuoskarżonej,którazostałaska-
zananazesłaniedodalekiejNowejKaledonii.TymsamymMichel
podzieliłaloswielukomunardów,którzy,jeśliniezostaliodrazu
zamordowaniprzezwersalczyków,tospędziliwielelatzdalaodoj-
czyzny.TowtedyVictorHugo23napisałwierszpoświęconyMichel
ViroMajor24,wktórymbroniłjejrewolucyjnychprzekonań.Zdala
odkrajuMichelnadalutrzymywałakontaktzautoremNędzni-
ków,podpisującsięwlistachjakoEnjolras,któryuosabiałideałre-
wolucjonisty.KiedyLouisedotarładoNouméa,wszystkomogłoby
wskazywaćnato,iżjejduchwalkizostałujarzmiony.Tymczasem
odpierwszychdnistarałasiępomagaćswoimtowarzyszomnie-
doli.Pobytnaoddalonejotysiącekilometrówodmetropoliiwyspie
przyczyniłsięzpewnościądoskrystalizowaniasięjejpoglądów
anarchistycznych.Niemieliracjisędziowie,którzynieuwierzyli
wjejzapewnienia,iżstaniesiędozgonnymwrogiempanującego
porządku.NouméastałasięprawdziwąszkołądlaMichel,której
22
Dowodziłaprzedsędziami,żetoonapowinnabyćwyeliminowana,bowiem
jestwyjątkowowywrotowymigroźnymelementem.Tymioskarżeniami
pragnęłaocalićżycieswegokochanegoThéophile’aFerré,którywporówna-
niuzjejrewolucyjnądziałalnościąwydawałsięniewinny.Mężczyznazostał
rozstrzelanywSatory28listopada1871roku.MowaMicheltakwstrzą-
snęłatrybunałem,iżtenniezdecydowałsięwymierzyćjejnajwyższejkary.
Rewolucjonistkazostałaskazananabanicjęnaodległejo15tys.kilometrów
odmetropoliiNowejKaledonii.
23
https://www.senat.fr/evenement/archives/D31/viro.html(dostęp:14.03.2022).
24
L.Michel,Œuvresposthumes,t.I:Avantlacommune,wstępL.Tailhade,
LibrairieInternationaliste,Alfortville1905,s.19–20.
