Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
FrancuskiteatrkobietnaprzełomieXIXiXXwieku
Kobietyaanarchizm
Pomimozaangażowaniataknietuzinkowychpostaci,jak
EmmaGoldmanczyLouiseMichel,któreniezmordowanieopo-
wiadałysięzabardziejsprawiedliwymporządkiemspołecznym,
naprzełomieXIXiXXwiekukobietyodgrywaływruchuanar-
chistycznym5zdecydowaniemniejsząrolęniżmężczyźni,choć
nieodbiegałyoneodnichzarównoprzygotowaniemteoretycz-
nym,jakipraktycznymdowalkiprzeciwkapitalizmowi.Zdo-
minowanebyłybowiemprzezswychwspółtowarzyszyniedoli,
jakpiszeDanielGrinberg,wwiększymnawetstopniuniżwin-
nych,częstopokrewnychanarchizmowirewolucyjnychruchach
tejepoki:
Spowodowanetobyłonietylkotradycjonalizmemiwiększąreligijnością
kobiet,ichbrakiemwykształceniaoraznawykudoaktywnegoudziału
wsprawachpublicznych,lecztakżeniskąaktywnościązawodowąiwresz-
cieantyinteligenckimiuprzedzeniamianarchistówodstraszającyminasta-
wioneradykalniemłode,energiczneprzedstawicielkipłcipięknej,które
chętnieudzielałysięnaróżnychpolach.Wefekcieodrębnegrupykobiece
stanowiływruchuanarchistycznymwielkąrzadkość6.
Dotegozjawiskaprzyczynilisię,niestety,samianarchiści,
którzypomimoodważnychi„wywrotowych”wręczpoglądówna
życiespołeczneipolityczne,zachowywaliiściekonserwatywne
stanowiskowkwestiirodzinyipodrzędnejroli,jakąmiaławniej
odgrywaćkobieta.Aowozachowawczespojrzenieujawniało
przekonanietowarzyszy–niczymsięnieróżniącodznienawi-
dzonychprzeznichpatriarchalnychmieszczan–iżprzeznacze-
niemkobietbyłoodzaraniadziejówmacierzyństwoiopiekanad
rodziną.Trudnowięcbyłosobiewyobrazićbiałogłowęzajmującą
sięsprawamipublicznymi,gdyżmusiałobytonegatywnieodbić
5
J.Maitron,LemouvementanarchisteenFrance,t.I:Desoriginesà1914,
Maspero,Paris1975.
6
D.Grinberg,RuchanarchistycznywEuropieZachodniej1870–1914,Wy-
dawnictwoNaukowePWN,Warszawa1994,s.183.
