Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
FrancuskiteatrkobietnaprzełomieXIXiXXwieku
WMiędzynarodówcepoglądyProudhonacieszyłysięznacz-
nymuznaniemiwiększośćznichbyłaskoncentrowanaprzede
wszystkimnabieżącychproblemachklasyrobotniczej.James
Guillaume(1844–1916)czynawetGeorgesSorel(1847–1922)
podkreślaliważnośćrodzinyjakofundamentucywilizacji,wktó-
rymkobietapowinnaodgrywaćswąsłużebną,aczkolwiekzna-
czącąrolęmatki.Wowymokresiepanowałoprzekonanie,iż
kwestiakobietwspołeczeństwiemogłabybyćrozpatrzonado-
pieropoodrzuceniusystemukapitalistycznego.Niewszyscy
jednakpodzielalipodobnepoglądy.Laskowskisłuszniewspo-
minadziałalnośćJosephaDéjacque(1821–1864),któryuważał
emancypacjękobietzataksamoważnypostulat,jakwyzwo-
lenieproletariatu,dzieciiludzistarych,bowiemwszystkiete
walkibyłyzesobątożsameiniepowinnosięichrozdzielać.Ten
orędownikanarchizmulibertariańskiegonieomieszkałskryty-
kowaćantyfeministycznejpostawyniektórychsyndykalistów,
wtymnajbardziejznanegoProudhona9.Przychylnychsprawom
kobietbyłojednakwięcej.NiemożnatutajpominąćMichaiła
Bakunina,wzywającegodozniesieniarodziny(zwłaszczarozu-
mianejjakoinstytucjakapitalistycznegoporządkuspołecznego,
wktórymdwojemałżonkówcierpi)iustanowieniarówności
międzykobietąimężczyzną.Samekobietyrównieżpodjęłysię
próbuwrażliwianiaspołeczeństwanakwestieegalitarnemiędzy
płciami.Dochybanajbardziejznanychfeministektegookresu
należałaEmmaGoldman(1869–1940),którawalczyłaowol-
nośćjednostkiwwolnymspołeczeństwie,wktórymczłowiek
niewykorzystujedrugiegoczłowieka.Wjejpismachmiłośćzaj-
mujecentralnemiejsce,bowiemuczuciemożezapewnićsiłę
istocieludzkiejłączącejsięzinnąistotąprzyzachowaniuich
odrębnościiwolności.WeFrancjiikonąanarchofeminizmubyła
legendarnaLouiseMichel,którejpoświęcimyznaczniewięcej
9
J.Déjacque,Del’Être-Humainmâleetfemelle.LettreàP.-J.Proudhon,
[w:]idem,AutourdeLaquestionrévolutionnaire,MutinesSéditions,Paris
2011,s.51–66.
