Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Teoretycznepodstawykonfrontacjirosyjskiejipolskiejfrazeologii...
20
pamięci;вражескиеголоса;акулыимпериализма;zaplutykarzeł
reakcji;armiaszczurów3).Niektórejednostkifrazeologicznezasy-
milowałysięjednakwnowychrealiachiweszłydoponownego
użycia,częstozironicznymodcieniem(np.передатьэстафету
//przekazaćpałeczkę;акулыпера;боецневидимогофронта;
битвазаурожай;доскапочёта;gospodarskawizyta;obcesiły;
jedyniesłusznalinia;wczesnyGierek)4.Ichmiejsceszybkozastąpi-
łynowe,ideologicznienacechowanejednostki,którepojawiłysię
wjęzykuwcelukształtowaniaopiniipublicznej(np.поднимать-
сясколен//wstawaćzkolan;духовнаяскрепа//duchowespoiwo;
материнскийкапитал//500PLUS;островокстабильности//
zielonawyspa;Бессмертныйполк;tęczowazaraza;cywilizacja
śmierci;najgorszysortPolaków;zakamuflowanaopcjaniemiecka;
dobrazmiana;PolskiŁad)ł
Definiowaniuwieloznacznegoichętnieużywanegowróżnych
gałęziachhumanistykiorazwnaukachspołecznych(głównie
wsocjologii,aletakżewpolitologii,psychologiiiinnych)pojęcia
dyskurspoświęconolicznepracenaukowe,dlategonapotrzeby
niniejszychrozważańograniczymysiędokilkupodstawowych
stwierdzeń.NadyfuzyjnycharakterterminuzwracauwagęAlek-
sanderKiklewicz,przywołującypróbyzdefiniowaniadyskursu
przezIrinęUchwanową-Szmygową.Białoruskabadaczkawylicza
pięćznaczeńużywanychwlingwistyce:(1)werbalnezdarzenie
komunikacyjne;(2)zespółwypowiedziorganizującychpewną
sferędziałalności;(3)społecznieuwarunkowanyikulturowo
utrwalonysystemracjonalnieuporządkowanychnawykówużycia
języka;(4)(pisanylubmówiony)tekstwkontekściespołecznym
zuwzględnieniemaktorówiwarunkówkomunikacji;(5)gatunek
komunikacjijęzykowejprowadzonejwceluomówieniazdarzeń,
3WpracyRetorykaderatyzacjiwPRL:odczystkietnicznejipolitycznej
doczystkigatunkowejGabrielaJarzębowska(2018)analizujedehumani-
zującąretorykęzczasówrealnegosocjalizmu,odwołującąsiędotępie-
niaszczurów.ΠNapodstawiebadańmateriałówpropagandowychzlat
1945-1989autorkaudowadnia,żedyskursderatyzacyjnytegookresu
wykazujeanalogiezarównoz«sanitarnymi»metaforamiobecnymi
wczystkachocharakterzeetnicznym(antysemityzm),jakizmilitary-
styczno-obywatelskąfrazeologiątowarzyszącączystkompolitycznym”.
4Natematfenomenuradzieckiejnowomowy(новояз)zob.m.in.H.Ку-
пина(1995);В.Мокиенко,T.Hикитина(1998);М.Xевеши(2004).
