Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
X
ZofiaRosińska
ślachpsychicznych.uStudiowanieźródełpopęduniejestjużsprawą
psychologii”8–powiadaFreud.
Kategoriaprzedmiotujakoelementupopęduulutuje”człowieka
zkulturąjużnaelementarnympoziomie.Ale,jakpodkreślaFreud,
seksualnypopędiseksualnyprzedmiotsąjedyniezesobązlutowane,
cooznaczamiędzyinnymi,żepopędmożeporzucaćswójprzedmiot
izwiązaćsięzinnym.Umysłludzkijestbowiemniespokojny.Ciągle
grozimudezintegracjaiznajdujesięwciągłejpotrzebiereintegracji.
IwłaśniepsychoterapiawprzekonaniuLearaumożliwiaumysłowi
ponownąintegrację,ponownąreorganizację.
Niejestmoimcelempisaćopopędachiichlosach,alenaprzykła-
dziekategoriipopędupokazaćuwikłaniaFreudawróżnejęzykii–co
jestztymzwiązane–wróżnesposobymyślenia,którestająsiępodło-
żemodmiennych,czasemkonfliktowychinterpretacjijegomyśli.Freud
operowałdwomajęzykami.Jednymbyłjęzykparadygmatunaturali-
stycznego,wktórymFreudukształtowałsięjakobadacz–byłwszak
lekarzem,fizjologiem,neurologiem.Drugitojęzykfenomenologii–
FreuduczęszczałnawykładyFranzavonBrentano.Wparadygmacie
naturalistycznymposzukiwałzwiązkuprzyczynowo-skutkowegopo-
międzybadanymizjawiskami,wparadygmaciefenomenologicznym
starałsięjeopisaćirozumieć,dotrzećdoichistoty.Niezawszeteż
językużywanyprzezFreudaodpowiadałjegopostawiebadawczej.
ByćmożenajlepszymprzykłademtegopodwójnegouwikłaniaFreuda
jestwciążponawianepytanieomiejsceorazrolębiologiiicielesności
wjegokoncepcjiczłowieka.Przypomnijmy,iżwczesnąpracęFreuda
stanowiłProjektpsychologiinaukowej9,gdziepsychologiabyłaprak-
tyczniesprowadzonadoneurologii.Coprawda,Freudnigdynieopu-
blikowałtegoprojektu,ateżnigdyniewracałdoopisupsychewka-
tegoriachneurologicznych.Niemniejjednaksamapracastałasię
powodemujawnieniaróżnychperspektywbadawczychobecnych
wrecepcjiFreuda.Odtakiej,któratraktujepojęciowośćneurologiczną
wsposóbdosłowny,dotakiej,któratraktujejąjakoopismetaforyczny.
WalkaoFreudanieustajeichoćjużponadpółwiekujegomyśl
stanowiprzedmiotfilozoficznychdociekań,toinspirowananiąreflek-
sjafilozoficznawciążbudzizastrzeżeniajakoniekompetentna,zkolei
psychoanalitycznateoriaosobowościjestoskarżanaobrakszerszych
horyzontów,któresąniezbędnewmyśleniuoczłowieku.Wprzekona-
8Tamże.
9S.Freud,EntwurfeinerwissenschaftlichePsychologie,w:AusdenAnfangender
Psychoanalyse.BriefeanWilhelmFlies.AbhandlungenundNotizenausdenJahren1887–
1902,red.M.Bonaparte,A.Freud,E.Kris,Imago,London1950.
