Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp.S.Freud:pomiędzykulturoznawstwemafilozofiąkultury
XVII
owąambiwalencję.uIteraz–jaksądzę–sensrozwojukulturynie
wydajesięjużtakciemny.Musionnampokazywaćwalkęmiędzy
Erosemaśmiercią,popędemżycia,apopędemzniszczeniaprzebie-
gającąwłoniegatunkuludzkiego.Walkatajestistotnątreściążycia
wogóleidlategorozwójkulturymożnakrótkookreślićjakowalkę
ożycietoczącąsięwobrębiegatunkuludzkiego.Itęwalkęgigantów
chcąnaszeniańkiuśmierzyćswym«dobrzejest,jakjest».Dlaczego
nasikrewniacy,zwierzętanieznajątakiejwalkiwłonieswych«kul-
tur»?Niestetyniewiemytego”30.
TymsamymdochodziFreuddokoncepcjikultury,wktórejukaza-
nazostajeonajakoscenanieustannejwalkigigantów,jakimisąmiłość
iśmierć.Walkatadoświadczanajestprzezkażdegoznas.Dlatego
wprzekonaniuFreudatoniejednostkinależybronićprzedkulturą,
alekulturyprzedjednostką.Ponieważkultura,którajestuwalkąożycie”
–przypomnijmykulturoznawczeokreślenie:służyuobronieczłowieka
przednaturąiregulowaniustosunkówmiędzyludźmi”–pomaga
opowiadaćsięzapierwszymznich–czyliErosem–przeciwkodru-
giemu.Wtensposóbspotykająsiędwarozumieniakulturyobecne
wmyśliFreuda–kulturoznawczeifilozoficzne.
Nazakończeniewartoprzypomniećkomentarz,którymtwórca
psychoanalizyopatrujeswojąteorięiktórymógłbywnieśćświeżypo-
wiewdoobecnegotuiówdziefundamentalizmupsychoanalitycz-
nego,awskazujenarzadkopodkreślanyinieczęstoobecnyuFreuda
dystansdowłasnegomyślenia:uNietwierdzę,żeświatjesttakskom-
plikowany,żekażdetwierdzeniemusiodpowiadaćwkażdymwy-
padkujakiejśprawdzie.Bynajmniej,naszemyśleniezachowałoswo-
bodęwynajdowaniazależnościniemającychżadnegozwiązkuzrze-
czywistością.Cenionosobietendarwysoko,skoroczynizeńszeroki
użytekzarównownauce,jakipozanią”31.Niechcytattenpozostanie
bezkomentarzaizostawiswobodęwynajdowaniazależności.
30Tamże,s.292.
31S.Freud,Mojżeszimonoteizm,dz.cyt.,s.205(przyp.2).
