Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
SzymonWróbel
ka,którynierozumieswojegotalentu,roztrwaniaswerozlewnemoż-
liwościwsalonowychorgietkachiniemożezapanowaćnadrozrywa-
jącymgonacząstkielementarnekompleksemEdypa.
2.Libretto
DlaCarlaSchmittanajwspanialszympomnikiemwzniesionym
kuchwaleOświeceniajestCzarodziejskifletWolfgangaAmadeusza
Mozarta.uCzarodziejskiflet–czytamywRzymskimkatolicyzmieipoli-
tycznejformie–topieśńoświecenia[…]mówiącaoodwiecznejwalce
słońcaznocą,światłazciemnością”1.DlaSchmittamasońskikapłan–
Sarastro,cechującysięprzerażającąiautorytarnąpewnościąsiebie,
zdiabolicznąironiąodnosisiędoprzeciętnegoczłowieka,którymyśli
nadewszystkoozaspokojeniuswychpotrzeb.Pewnośćsiebieidespo-
tyzmmasońskiegokapłanatooczywiściepewnośćsiebieidespotyzm
samegoRozumu.Arogancjaiironiawobectrywialnychpotrzebludz-
kichtooczywiściearogancjaiironiaSuwerennegoPodmiotuEpiste-
micznego,którypodostąpieniuoświecenia,stajesięCzystymPodmio-
temWiedzyniezbrukanymmaterialnościąitrywialnościąświata.Warto
pamiętać,żetakkompozytor,jakiautorlibrettaCzarodziejskiegofletu,
EmanuelSchikaneder,byliwolnomularzami2.
WnajwiększyminiewybaczalnymskrócietreściąlibrettaCzaro-
dziejskiegofletujestprzemianadokonującasięwksięciuTamino,który
wchodziprzypadkiemnaterytoriumpaństwaKrólowejNocy.Tapro-
sigoouwolnieniecórki,księżniczkiPaminy,rzekomowięzionejprzez
wspomnianegozłegoczarownikaSarastra;wnagrodęzawyzwolenie
córkiobiecujemujejrękę.KrólowaNocywzbudza,i,bytakrzec,roz-
siewawnaiwnymksięciuTaminopragnienia.Książę,któryotrzymuje
czarodziejskifletdlaochronyprzedniebezpieczeństwami,oraztowa-
rzysza–sprytnego,nadwornegoptasznika,Papagena,docieradoświą-
tynibogaSłońca,Ozyrysa.Niewątpliwiekluczowypodkażdymwzglę-
demjestwtejoperzedramatycznyzwrotwpostawieksięciaTamino
itymsamymwcałejakcji:wysłuchawszyracjiSarastraijegokapła-
nów,TaminoprzechodzinastronęporywaczypięknejPaminy.Prze-
1C.Schmitt,Rzymskikatolicyzmipolitycznaforma,przeł.M.A.Cichocki,w:
C.Schmitt,Teologiapolitycznaiinnepisma,SpołecznyInstytutWydawniczyZnak,
Kraków2000,s.99,110.
2J.Henry,MozartFrereMacon.Lasymboliquemaconniquedansl‘oeuvredeMozart,
Alinea,Aix-en-Provence1991.
