Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
Rozdział1.Historyczneźródłakompensacjiwprawieiprocesie...
Prawaplemienneludów,którewtargnęłynaeuropejskąscenędziejów
wIV-Vw.n.e.,przejśćmiałyrazjeszczepodobnądrogęcoprawaludów
starożytnych,docierającjednakdoinnegofinału.
3.Średniowiecze
Upadekzachodniegocesarstwarzymskiegozerwałnaziemiachwięk-
szościEuropyciągłośćtradycjiprawnej.Musiałominąćkilkawieków,
abyzapośrednictwemKościołaiprawakanonicznegoorazprzecho-
wującegodziedzictwoimperiumcesarstwabizantyjskiegoprzywrócić
pamięćoprawierzymskimistopićjewjednozprawamiludówger-
mańskichisłowiańskich,któreuzaraniawiekówśrednichmigrowały
poEuropie.Prawatestałynaniższympoziomiewyrafinowanianiż
praworzymskie.Jeżelimożnawypowiedziećonichkilkauogólnień,to
podstawowymbędziewspólnatymprawomkoncepcjaładu,porządku
publicznego(miru),któregonaruszeniepodlegałoukaraniu.Mirten
mógłbyćwiązanyzosobą(wodzem,królem,urzędnikiem,kapłanem)
lubmiejscem(drogą,świątynią,targiem)68.Naruszeniemirutraktowane
byłojakonprzestępstwopubliczne”
,wktóregościganiezaangażowa-
namusibyćwładzaplemienna.Innenaruszenia,przeciwkoosobom
prywatnym,traktowanojakonprzestępstwaprywatne”
.Znacznaczęść
tzw.legesbarbarorum,czylizbiorówprawwydawanychprzezwodzów,
książątikrólówgermańskichorazsłowiańskichmiędzyVaXwiekiem
n.e.,poświęconajestwłaśnietymdwómgrupomprzestępstw,pomija-
jąckwestiezwiązanezklasycznierozumianymprawemprywatnym,
obejmującymstosunkirodzinneimajątkowe69.Używaniezbliżonego
dowspółczesnegopojęciaprzestępstwawstosunkudozachowańopi-
sywanychwtychzbiorachwydajesięobarczonemniejszymbłędemniż
wwypadkuprawarzymskiego.
Nienależyjednocześnietracićzpolawidzenia,żewśródludów,które
przyjęłychrześcijaństwo,czynytestanowiłyrównieżgrzechy,akara,
choćwymierzanaprzezwładcęlubspołeczność,nosiławsobieelementy
68
69
T.Maciejewski,Historia...,s.312.
T.Maciejewski,Historia...,s.225-226.
