Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ścianażołądka,idącodjegoświatła,składasięzbłonyśluzowej,blaszek
mięśniowychbłonyśluzowej(laminamuscularismucosae),tkankipodśluzo-
wej,błonymięśniowejskładającejsięz3warstwibłonysurowiczej(surowi-
cówki).
Błonaśluzowawyścielającażołądekwpostacipofałdowanejwarstwyma
grubość0,25–1mmipowierzchnięok.825cm2umężczyznorazok.782cm2
ukobiet[5].Nafałdachbłonyśluzowejwidocznesądrobniejszewyniosłości
ośrednicykilkumilimetrów(polażołądkowe),naktórychsąrozmieszczone
tzw.dołeczkiżołądkowe.Otwierająsiędonichśrednio4gruczoływłaściwe.
Ogólnąliczbęgruczołówbłonyśluzowejżołądkaokreślasięna14–35mln
[9].Zajmująoneok.80%powierzchniisąrozmieszczoneprzedewszystkim
wobrębiednaitrzonużołądka.
Gruczoływłaściweskładająsięz5typówkomórek.Sąto:1)komórki
okładzinowe(wydzielającekwassolnyiczynnikwewnętrzny[Castla]),2)
komórkigłówne(wydzielającepepsynę),3)komórkiśluzoweszyjki(wydzie-
lająceśluziwodorowęglany),4)komórkiwewnątrzwydzielniczeGiD(zse-
riiAPUD)wydzielającegastrynęisomatostatynę,5)komórkimacierzyste
pnia.Wsąsiedztwiekomórekokładzinowychwystępująteżkomórkientero-
chromatofilne(ECL),wydzielającehistaminę,któradziałaparakrynniena
wydzielanieHClprzezkomórkiokładzinowe.Wzakończeniachpozazwojo-
wychneuronówsplotupodśluzówkowegouwalnianyjestpeptyduwalniający
gastrynę(GRP–gastrinrealisingpeptide).Ponadtowżołądkuuwalnianesą
takżeczynnikiwzrostowe(np.TGFO–transformującyczynnikwzrostuO),
prostaglandynyseriiEiI,tlenekazotu,serotoninaiinne[12].
Wydzielanieżołądkowe
Wydzielinażołądkowajestmieszaninąwytwarzanąprzezodrębnekomórki.
Wskładjejwchodząprzedewszystkimjonywodoru(kwassolny),pepsyna,
śluz,czynnikwewnętrzny(Castla),wodorowęglanyiwoda.Wydzielanie
kwasusolnegostymulują3oddzielnemechanizmy:nerwowy,hormonalny
iparakrynny,agłównymichemicznymisubstancjamipełniącymifunkcję
przekaźnikówsą:acetylocholina,gastrynaihistamina.
Acetylocholina,uwalnianazprzed-ipozazwojowychneuronówcholiner-
gicznychwbłonieśluzowej,pobudzazarównokomórkiokładzinowe,jak
ikomórkiECLpoprzezreceptorymuskarynoweM
1iM
2znajdującesięna
tychkomórkach(ryc.1.2).PobudzonekomórkiECLwydzielająhistaminę,
któradziałającnareceptoryH
2komórekokładzinowychzwiększazawartość
cyklicznegoAMP,natomiastacetylocholinabezpośredniowarunkujewzrost
aktywnościwydzielniczejkomórekokładzinowychprzezzwiększeniewnich
m.in.aktywnościfosfolipazyCistężeniaCa2+.Naskutekpobudzeniako-
16
