Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
MałgorzataKita
Dodaćtrzeba,żewdawnejpolszczyźniewystępowały-podobniejak
obecnie-dwasłowaotymsamymrdzeniu:posełiposłaniec12.Dziśmają
różneznaczenia,kiedyśbyłyonezbliżone:
[ś]przedwiekamidefinicjewyrazówposłanieciposełnachodziłynasie-
bie,żenasiprzodkowieposługiwalisięnimiwymiennie.Byłyteżwużyciu
inneokreślenia,np.posłannikiposłanik,wszystkieodnotowanejeszcze
wSłownikujęzykapolskiego(tzw.słownikuwarszawskim,Warszawa1908,
t.IV
,s.735).
SłowoposełnazywałowięcnietylkoItego,którybyłwysłanywpo-
selstwo,delegata,pełnomocnika,przedstawiciela,reprezentantaczyjegoś’
(tzn.takjakdzisiaj),aletakżeIczłowiekapoproszonegoprzezkogośozałat-
wieniejakiejśsprawy(urzędowejlubprywatnej),ooznajmienieczegoś’
,czyli
inaczejIwysłannika’
,Iposłannika’
,iItego,którycośdoręczał’
,czyliIposłańca’
.
https://obcyjezykpolski.pl/posel-poslanka/(dostęp20.04.2019)
Współczesneczasycharakteryzująsięformądyplomacji,którąmożna
określićjakonowoczesną(zob.m.in.BerrIdge,Keens-SoPer,OTTe2001;
GrzeloŃskI2006;BaraŃskI,ChynczeWska-Hennel,SzWarciin.2010).
Wprzeciwieństwiedotradycyjnejdyplomacji,reprezentacji,ochrony,in-
formacjiinegocjacjidyplomacjawspółczesnościuległaznacznymzmianom
wrazzmianowaniemszefówmisjiprzezgłowępaństwa.JakmówiłCharles-
-LouisdeSecondatMontesquieuwtraktacieOduchupraw(L’Espritdes
Lois,1748):ΠIls[lesambassadeurs]sontlaparoleduprincequilesenvoie,
etcetteparoledoitêtrelibre”13(http://littre.reverso.net/dictionnaire-fran
cais/citation/ils_les_ambassadeurs_sont_la_parole_du_prince_qui/120987
(dostęp20.04.2019)).
Jednązwielkichinnowacjijestprofesjonalizacjapraktykidyplomatycz-
nej.Dyplomacja,którabyłauważanazarozrywkęarystokracji,stajesięza-
wodem.Choćpraktykadyplomatycznamadługątradycję,nietowarzyszyła
jejkodyfikacja.Tadokonałasięwtokukongresuwiedeńskiegoz1815roku.
Przypomnę:byłotospotkanieprzedstawicieli16większychpaństweuro-
pejskich,trwająceodwrześnia1814doczerwca1815rokuwWiedniu,
zwołanewceludokonaniazmianterytorialnychiustrojowychporewolucji
12Zob.opinięKrystynyDługosz-Kurczabowej:ΠPosełtowyrazbardzostary,kontynuant
prasłowiańskiego*posъlъ,pochodnegoodczasownika*posъlatiIposłać’
,poświadczonyjuż
odXIVw.Występowałwkilkuznaczeniach,wynikałyonezwieloznacznościczasownika
posłać.Posełmógłcośdoręczać(por.posłaniec),załatwiaćjakąśsprawę(por.wysłannik),
udaćsięzmisją(por.delegat),byćreprezentantemkogo(por.przedstawiciel;parlamenta-
rzysta).Whistoriijęzykapojawiałysięwyrazywspółpochodne,któremiałyograniczyćtę
wieloznaczność,stądm.in.posłanek,posłannik,posłaniec.Zachowałsiętylkotenostatni”
.
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/posel-i-poslanka;9102.html(dostęp20.04.2019).
13ΠAmbasadorowietosłowoksięcia,któryichwysyła,atosłowomusibyćwolne”
.
