Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kontrastywnośćwbadaniachtekstologicznychś
47
lingwiścizajmującysięowąproblematyką,m.in.KatarzynaSOBSTYL(2002),
ZofiaBILUT-HOMPLEWICZ(2004,2008,2013),CzesławaSCHATTE(2012,2013),
WaldemarCZACHUR(2007,2010),AgnieszkaMAC(2012)1jest,zjednejstro-
ny,interlingwalnekontrastowaniegatunkówtekstuzdwóchobszarówjęzyko-
wo-kulturowych,azdrugiejstrony1analizawybranychzjawiskjęzykowych
zachodzącychwpodobnychgatunkachtekstu.Pierwszyrodzajbadańprowadzo-
nyjestpodszyldemtekstologiikontrastywnej(SPILLNER,1981;ADAMZIK,2009;
BILUT-HOMPLEWICZ,2013),drugimożnawstępnienazwaćmiędzykulturową
lingwistykątekstu(REJTER,2008;CZACHUR,ZIELIŃSKA,2009).
Rolagatunkówtekstuwbadaniachkontrastywnych
PrzyjmujączaJanuszemANUSIEWICZEM(1994:12),żejęzyknjestrodzajem
określonejtechnikiinterpretacjirzeczywistościwytwarzanejprzeztypowądla
racjonalnościinstrumentalnej(działańinstrumentalnych)logikęrelacjicelu
iśrodka”,anwiedzazawartawkażdymjęzykunaturalnymdajeodpowiedź
napytanie1jaksięzachować,jakpostępować,jakdziałaćicoczynić,by
osiągnąćzamierzonecele”,możnauznać,żegatunkimowydanejspołeczności
sąkulturowouwarunkowanymiwzorcamiinterpretacjirzeczywistości.Aspekt
tenniejestnowywrozważaniachgenologicznych.StanisławGajdawskazywał,
żegatunkisąskładowymihistoryczno-społecznejświadomości,skorelowany-
mizinnymielementamidanejkultury.Twierdził,żenimwiększarozpiętość
społeczno-kulturowychpotrzebicelów,tymszerszyizasobniejszyokazujesię
poczetgatunków”,aonereprodukująnokreślonystosunekdoświataispołecz-
newspółdziałanie”(GAJDA,1993,264).GerdANTOS(2009)wtymkontekście
mówiotekstachiichgatunkachjakoformachspołecznegokonstytuowania
wiedzyijejkomunikatywnejdystrybucji.Konsekwencjątegostylumyślenia
jestzałożenie,żegatunkitekstówsąkulturowouwarunkowanymiformami
organizacjiwiedzyiwchodząwskładwiedzyjęzykowej,powstałejwdanej
wspólnociekomunikacyjnej.
Wkontekścietejrefleksjistwierdzićnależy,żecelemkontrastywnejlin-
gwistykitekstubędzienietylkopozyskiwanieinformacjinatematpodobieństw
iróżnicistniejącychpomiędzyporównywanymigatunkamitekstówzdwóch
obszarówjęzykowo-kulturowych,alerównieżzdobywanieinformacjinatemat
kulturowychuwarunkowańtychróżnicorazichpozycjiwdanejkulturze.Po-
równywanegatunkitekstusłużąbadaczomjakoźródłoinformacjiokulturze,
którejsąwytworemiktórązarazemaktywniewspółtworzą.
Wzwiązkuztymzasadnejestzatemwyodrębnienieconajmniejdwóch
perspektywbadawczychicelówkontrastywnejlingwistykitekstu.Zadaniem
