Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uczniowiewychodzącynaprzerwę,gdziebędąsięswobodnieiHniegrzecznie”zachowy-
wać,częstoniezdająsobiesprawy,żeichnauczycielewycofująsiędopokojunauczyciel-
skiego,gdziebędąkląćipalić,korzystajączpodobnejcooniswobody32.
Iconajważniejsze:uczestników/czkijednegoSpektaklułączyHzmowa
milczenia”,znająregułygryidecydująsięnaichpodtrzymywanie.TaHlojal-
nośćdramaturgiczna”33pozwalanastworzenieokreślonychraminstytucjo-
nalnychsłużącychprzekazywaniutreścipedagogicznych.Gofmansugeruje
więc,żespoiwemumożliwiającymistnienieSpektaklu(czyliuprawomocnio-
nejreprezentacji)jestzachowaniepozorówimilczącazgodaaktorów,którzy
zaudziałwwystępieotrzymująsatysfakcjonującewynagrodzenie.Wmoim
rozumieniumożenimbyćprestiżiuznaniespołeczne,poczucieintegralnej,
trwałej,bezpiecznejtożsamościczyzwykłaprzyjemność,wynikającazpo-
wtarzaniaznanych,utartychschematów34.
PrzywołujękoncepcjęGofmanadlapodkreśleniatrzechkwestii,istot-
nychdladalszegowywodu.Popierwsze,faktu,żereprodukcjaspołeczno-
-kulturowadokonujesię:odbezrefleksyjnegopowielaniaotrzymanegosce-
nariuszapoświadomejegoodgrywanie,dlaczerpaniaokreślonychkorzyści35.
HLojalnośćdramaturgiczna”jestzatemrodzajemHinteligencjimakiawelicz-
nej”36,zawierającejwsobie(jakprzypuszczam)potencjałemancypacyjny.
Podrugie,koncepcjaSpektaklusugerujenamteżistnieniedwóchrze-
czywistości:scenicznejipozascenicznej.NascenieodgrywasięSpektakl
uprawomocniony,publiczny,pozascenązaśaktorzyodzyskująswojeHpry-
watne”oblicze,któreniewątpliwierównieżjestformągry.Myślę,żekulisy
możnateżinterpretowaćjakorodzajnieuprawomocnionejanty-rzeczywi-
stości,Hławkirezerwowej”,gdzieHzepchnięci”zostaliaktorzy-nieudaczni-
cy,niepotrafiącywnależytysposóbodegraćnarzucanychról.Kulisymogą
zagrażaćscenie,aleteżprzypominają,żebezniejistnieniescenyniejestpo
prostumożliwe37.
20
32
33
Tamże,s.158.
Tamże,s.239.
34
Postępujątakdzieci,któredomagająsięwielokrotnegoczytaniatejsamejbaśni.Powtarzalnośćjestdla
nichźródłemprzyjemnościitworzyobrazbezpiecznejrzeczywistości.Pamiętaćrównieżnależy,żepowta-
rzaniejestpodstawąnawyku,mogącegostaćsięźródłemopresji.
35
Natymetapiewywoduograniczęsiędodwóchoptyk,aczkolwiekstudiaqueer,októrychwspomnę
wkolejnychrozdziałach,zpewnościąHrozsadzą”tęograniczającądychotomię.
36
Rozumiemjąjakoświadomąlubnieświadomąumiejętnośćprzystosowaniasięjednostkidoograni-
czeńnarzucanychjejprzezkoniecznośćfunkcjonowaniawokreślonejstrukturzespołecznej.Terminten
stosujePaulChilton,choćpodłożewspomnianejHzdolnościtaktycznegooszukiwania”(P.Chilton,2008,
BrakująceogniwoKAD:moduły,amalgamatyiinstynktkrytyczny,[w:]tegoż,Krytycznaanalizadyskursu,
red.A.Duszak,N.Fairclough,Kraków.s.72)doszukujesięwbiologicznymwyposażeniujednostki.Chilton
dowodzi:HSkoroposzczególniludziesąznaturymakiaweliczni,totakżeznaturysąwstanieprzeciwstawić
sięrozmaitymmachinacjomswychziomków”(Chilton,jw.).JeśliodrzucićsformułowanieHznatury”,za-
łożyćmożna,żepoprzezspołeczno-kulturoweuwarunkowaniajednostkiwyczuwajądynamikędyskursu
ipotrafiąjąkształtować.
37
Wspołecznejteoriiqueerscenaikulisyopisywanesąjakoodzwierciedlenielogikisuplementacji(J.Ko-
chanowski,2009,Spektakliwiedzał,s.23-25).
