Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
równieżtakjakodwieków,nadalsłużyłbyjemuikrajowiiginąłbyza«Wiarę,Cara
iOjczyznę».
Alewobecnejsytuacjiwrazzupadkiemcaraupadłasamaideawładzy,wpoję-
ciunarodurosyjskiegoprzestałyistniećwszystkiewiążącegozobowiązania,przy
czymwładzyiowychzobowiązańniebyłoczymzastąpić”68.
PiotrWrangelzapomniałjednakodwóchprzyczynach,którepodważyłyauto-
rytetcaraimonarchii.Pierwsząznichbyłacesarzowa–AleksandraRomanowa.
Wmomenciewybuchuwojny,kiedycarwyjeżdżałnaróżneinspekcjeioddalał
sięodstolicyidworu,onabrałasterwładzywswojeręce.Towywoływałooburze-
niewśródludzi.Byłoonozwiązaneznarodowościącesarzowej,którabyłaniemiec-
kąksiężniczkąizdawałasobieztegosprawę,żejestwrogiemwewłasnymkraju,bo
przecieżRosjaiNiemcybyływstaniewojny69.Dlaniejkonflikttenbyłosobistątra-
gedią,ponieważpostronieNiemiecwalczyłjejrodzonybrat,aonasamachciałajak
najszybszegopokojuzNiemcami70.Zezłąatmosferąotaczającącarowąwiążesię
równieżjejoczarowanieRasputinem71.DoMikołajaIInieprzemawiałysygnały,że-
byodsunąłmałżonkęipozbyłsięzdworuRasputina72.Ostatniąrzeczą,ojakiej
prawdopodobnienaszbohaterzapomniał,byłoto,żecarnienadawałsięnagłów-
nodowodzącego73.
PowspomnianejjużwcześniejrozmowiePiotraWranglazgenerałemAleksan-
dremKrymowemnatemataktuabdykacjicaraimanifestuwielkiegoksięciaMicha-
łaAleksandrowiczapostanowilioni–Krymow,Wrangeliinnidowódcyrankiem
dnianastępnegoodczytaćpodległymimżołnierzomobaakty.OtoopiniaWrangla
natentemat:„Pierwszewrażeniemożnaoddaćjednymtylkosłowem:niedowierza-
nie.Wszyscybylioszołomieninieoczekiwanymwydarzeniem.Oficerowie,podobnie
zresztąjakżołnierze,bylizakłopotaniiprzybici.Przezpierwszedninawetrozmów
natentematbyłostosunkowoniewiele,ludzieprzycichli,jakbywoczekiwaniuna
coś,staralisięzrozumiećipołapaćwtym,cosiędziejewnichsamych.Tylkowpew-
68Ibidem,s.24–25.
69G.Ziegler,TajemniceroduRomanowów,Warszawa2000,s.279.
70DziennikcaraMikołajaII,podred.J.Gondowicza,Warszawa1988,s.336.
71Ibidem,s.337.
72MikołajII,jeżelichodziłookwestiezwiązanezjegożoną,byłnieprzejednany.Kochałjąbardzo,
czegowyrazdałwswoimpamiętniku.Ibidem,s.93–94,97–99.
73G.Ziegler,op.cit.,s.279.
19
