Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ryc.2-3.Morfologiachro-
mosomówpłciniektórych
gatunkówzwierząt
frakcjarRNA—5SrRNAjestkodowanaprzezgenywystępującewinnych
miejscachgenomu.Fragmentramieniachromosomu,którywystępujeza
przewężeniemwtórnym,nazywasięsatelitą.
Chromosomydzielonesąnadwiepodstawowegrupy:autosomyihetero-
somy(chromosomypłci).Wgrupieautosomówwystępująidentycznepary
homologicznezarównoupłcimęskiej,jakiżeńskiej.Chromosomyhomo-
logicznemająidentyczneuszeregowanielocitychsamychgenów.Wkażdej
parzejedenchromosompochodziodmatki,adrugiodojcadanego
osobnika.Podobieństwomolekularnewystępującewobrębieparychromo-
somówhomologicznychumożliwiaichkoniugacjępodczasprofazyIpo-
działumejotycznego.Heterochromosomy,oznaczaneussakówsymbolami
XorazY,występująwukładzieXXusamicorazXYusamców.Chromosomy
XiYróżniąsięmiędzysobąpodwzględemdługości(chromosomXjest
przeciętniedwarazydłuższyniżchromosomY),morfologii,układuprążków
poprzecznychoraz,conajważniejsze—zestawulocigenów,któresąwnich
położone.ChromosomYjestznaczniemniejszyniżchromosomXiprzez
torównieżuboższywinformacjęgenetyczną(ryc.2-3).Konsekwencjątych
różnicjestszczątkowahomologiachromosomówXiY,któraograniczasię
doniewielkiegofragmentuokreślanegojakoobszarpseudoautosomalny.
Oznaczato,żewtymobszarzewystępujehomologiapozwalającana
mejotycznąkoniugację,podobniejakwystępujetowobrębieparhomo-
logicznychautosomówlubparyX-X.Kwestiafunkcjiheterochromosomów
będzieporuszonawrozdziale:Determinacjairóżnicowaniepłcioraz
interseksualizm.
Chromosomypodlegająwkażdymcyklukomórkowymprocesowi
kondensacji—napoczątkupodziałujądrakomórkowegoorazdekonden-
sacji—pozakończeniupodziału.Wtelofazieipierwszymokresieinterfazy
(fazaG1)chromosomysązbudowanezjednejchromatydy,którazkolei
zawierajednącząsteczkęDNA.PodczasfazySnastępujereplikacja—
18
