Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
TERESAKOSTKiEWiCZOWA
wydawałbysięczymśdziwnym,albowręczkuriozalnym,wsytuacji
dominowaniazainteresowańrynkiem,finansami,opłacalnościąprodukcji
iwzrostemzysku.
Wydajesię,żetakiewłaśnieobserwacjenatematobszaruzaintere-
sowańipotrzebintelektualnychwspółczesnegoczłowiekamająistotne
znaczenie,pozwalająbowiemdostrzecniezbywalnąpotrzebę,czywręcz
niezbędność,humanistykiwdzisiejszymświecie.Paradoksalnie-towła-
śniecharakteristandzisiejszejkulturysprawiają,żewymagaonaobec-
nościidziałańhumanistów.Gdyby-wsposóbzwięzłyiupraszczający
skomplikowanąrzeczywistośćimechanizmyżyciaspołecznego-przed-
stawićpoglądybadaczynatematdzisiejszejkultury,naplanpierwszy
wysunęłobysiękilkaistotnychzjawisk.Najpierwjesttopowszechnie
zachodząceutożsamianie,fuzjakulturyirozrywki.Znajdujeonapełną
realizacjęwtzw.popkulturze,którasłużyprzedewszystkimwypełnia-
niuwolnegoczasu,dostarczaniusilnychiniezwykłychwrażeń(głównie
wzrokowychisłuchowych),eskalowanychwswoistychgatunkachsztuki
izachowaniach(horror,thriller,prowokacja,programowełamanietabu
itp.).Konsekwencjątychprocesówjest-jaktonazywaTeodorAdorno-
ndeprawacjakultury”
,przejawiającasięwstopniowymrugowaniuzniej
wymogusamodzielności,wzanikupostawyrefleksyjnej,zastępowa-
nej-szczególniewsferzekontaktówmiędzyludzkich-minimalizacją
przekazu,ograniczeniemjegotreścidoprostychspostrzeżeńioczywi-
stychkonstatacji.Skutkujetowypieraniemsamodzielnościsądówprzez
obiegoweschematy,reprodukcjąuproszczeń,kliszmyślowychisłownych,
rozpanoszeniempowtarzanegobezrefleksyjniebanału,zainteresowaniem
przedewszystkimsensacją,ekscytacjątym,cokrzykliwe,alenieniosące
istotnegoprzekazu.
Zmieniasięwtensposóbusytuowanieirolakulturywżyciu
zbiorowym.Wmiejsceindywidualnych,niepowtarzalnychwytwo-
rów-dziełsztukiowysokimstopniuzorganizowaniaartystycznego
igłębokichtreściach-pojawiasięprzemysłkultury,nastawionyna
masowąprodukcjęobiektów(iorganizowaniewydarzeń)jakotowaru
podlegającegoprawomrynkuiekonomiizysku.Rozumieniekultury
jakowyjątkowejwartościwypieranejestprzeztraktowaniejejtakżejako
2019-Pawlicka-Genesis.indd14
2020-01-1709:13:33