Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
DOROTAMUSZYTOWSKA
podstawowego,któryobejmowałkluczowewydarzeniaodstworzeniado
śmierciMojżesza.Teksttenmiałbybyćźródłem,którezostałopóźniej
rozbudowaneotradycjęjahwistycznąwrazzrozwojemhistoriiIzraela9.
Żadnazpowyższychhipotezszczegółowonierozwiązywałakwestii
przynależnościposzczególnychfragmentówdozakładanejwersjipier-
wotnejtekstu,aniteżnieodtwarzałamożliwejchronologiiwłączaniado
owejwersjipóźniejszychdodatkówczyscalaniaposzczególnychtekstów.
Wartojednakzwrócićuwagę,żewewszystkichtychhipotezachtematyka
stworzeniabyłatraktowanajakocałość,przypisanatekstompierwotnym
iniebyłauznawanazapóźniejszydodatekredakcyjny.
Niewątpliwienajważniejsząibardziejuszczegółowionąbyłahipoteza
źródeł,określanateżmianemmodeludokumentów(Quellenhypotese,Schi-
chtenmodel).ZostałaonapodanaprzezJuliusaWellhausena(1844-1918)
wdzieleDieCompositiondesHexateuchsundderhistorichenBücherdes
AltenTestaments,któreukazałosięwBerliniew1876r.Istotnedlajego
teoriipochodzeniaPięcioksięgubyłyzałożeniaHeglowskiejfilozofiiewo-
lucjireligii.Egzegetaten,analizującrozwójkultuwstarożytnymIzraelu,
zauważył,żewtekstachodKsięgiRodzajudoKsięgiJozuegomożnadopa-
trzećsięwykorzystaniaczterechróżnychdokumentówspisanych,które
wniezależnyodsiebiesposóbopowiadałyodziejach,ujmującjebądźod
stworzenia,bądźodhistoriiAbrahamapośmierćMojżeszalubpoekspansję
zterenówTransjordanii.Źródłate,zdaniemWellhausena,różniłysięod
siebienietylkoszatąliteracką,aletakżeprezentowałyróżnespojrzenie
natesamewydarzenia,główniedlatego,żepowstawaływróżnymczasie,
wróżnychśrodowiskachizróżnychpowodów.WswojejteoriiWellhau-
senzałożył,żenajstarszymdokumentembyłmateriałJahwisty(J),który
zawierałzwartąsyntezędziedzictwareligijnegonarodu,napisanąprostym,
obrazowymjęzykiem.Dokumentten,jegozdaniem,powstałwJerozolimie
najprawdopodobniejnadworzekrólewskim,wczasachmonarchiiDawi-
dowo-SalomonowejwXw.przedChr.lubwkryzysowymmomencietuż
9
Por.J.L.Ska,TeJahwist,aHerowithaTousandFaces.AChapterintheHistoryof
ModernExegesis,w:AbschiedvomJahwisten:DieKompositiondesHexateuchinderjüngsten
Diskussion,hrsg.J.Ch.Gertz,K.Schmid,M.Witte,Berlin2002,s.3-6.
2019-Pawlicka-Genesis.indd26
2020-01-1709:13:34
