Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cyjnychliniioddzielającychpotęgimorskieodpotęglądowych,aniświatpodzielony
pomiędzypięćmocarstw.Dotychczasowezasięgiwpływówdecydująceowspółpracy
lubsporachmiędzygłównymisiłami,wedługCohena,będąnadalodgrywaćdecy-
dującąrolęwokreślaniuprzyszłegoporządkugeopolitycznego.Wynikatobowiem
zzałożeńteoriigeopolitycznej,którejpodstawąsązwiązkiustrojówpolitycznych
iwarunkównaturalnych,ateprzemawiająnakorzyśćtegoukładu.
GeopolityczneregionyświatawydzieloneprzezS.Huntingtona(1993r.)sąwy-
nikiemtego,żepolitykaświatowaXXIw.wkroczyławnowąfazę,ajejteoretycybez
wahaniatworząróżnewizjerozwojusytuacjimiędzynarodowych.Jednakżewszystkie
onepomijajągłówneaspektydotyczącetego,czympolitykaświatowamożesięstać
wnadchodzącychlatach.Huntingtonuważa,żewtymnowopowstającymświecie
głównymiźródłamikonfliktówniebędąaniideologie,anigospodarka,leczkonflikty
kulturowe.Politykęświatowązdominujązderzeniapomiędzycywilizacjami.
Pierwszekonfliktywhistoriidotyczyłypodbojówterytorialnych,następne,od
czasurewolucjifrancuskiej,byłykonfliktamimiędzynarodami,porewolucjipaździer-
nikowej(bolszewickiej)byłykonfliktamiideologii–najpierwmiędzykomunizmem
ifaszyzmemaliberalnądemokracją,potempomiędzykomunizmemaliberalnąde-
mokracją.Wokresiezimnejwojnytenostatnitypkonfliktówprzekształciłsięwwalkę
międzydwomasupermocarstwami,zktórychżadneniebyłopaństwemnarodowym
wklasycznymrozumieniutegopojęcia.
Wokresiezimnejwojnyświatzostałpodzielonynapodstawieideologicznejigos-
podarczej.Obecniedalekoważniejsze,wedługHuntingtona,wewspółczesnychstosun-
kachmiędzynarodowychjestgrupowaniewkategoriachkulturyicywilizacji–jakonaj-
wyższystopieńugrupowańludzkichinajszerszapłaszczyznakulturowejtożsamości.
Cywilizacjemogąskładaćsięzkilkupaństwnarodowych,np.Zachód,Amery-
kaŁacińska,światislamski,lubtylkojednegopaństwa,np.Japonia.Oczywiście
cywilizacjemogązawieraćkilkasubcywilizacji.Zachodniacywilizacjamapodgrupy:
europejską,północnoamerykańskąiaustralijską.Cywilizacjaislamskazaśmapięć
podgrup:AfrykiPółnocnej(Maghreb),BliskiegoWschodu(Maszrek),Azjiśrodko-
wej,BałkańskąiMalajską(DżammaIslamija).Pozostałeniemająjeszczetakwyraź-
nychwewnętrznychstruktur.Jeśliwprzyszłościrzeczywiściebędzierosłoznaczenie
cywilizacyjnejtożsamości,toświatbędziekształtowanyprzezwzajemnestosunki
ośmiugłównychcywilizacjiibędątocywilizacje:zachodnia,konfucjańska,japońska,
islamska,hinduistyczna,prawosławna,latynoamerykańskaiafrykańska(Czarnej
Afryki).Przestrzennyukładcywilizacjizawieramapanas.20i21.
Głównekonfliktywprzyszłościbędąsiępojawiałynastykukulturowychlinii
granicznych,oddzielającychtecywilizacje.Różnicepomiędzycywilizacjami,we-
długHuntingtona,sąróżnicamipodstawowymi,narastałyoneprzezstuleciaimają
bardziejfundamentalnycharakterniżróżnicemiędzypolitycznymiideologiamiczy
ustrojami.Różniceniekonieczniemusząpowodowaćkonflikty,aleróżnicepomiędzy
cywilizacjamijużdoprowadzałydonajdłużejtrwającychinajbardziejokrutnychkon-
fliktówwhistorii.Ponadto,światstajesięcorazmniejszy.Kontaktymiędzyróżnymi
cywilizacjamisączęstsze,coskutkujerównieżpogłębieniemświadomościistnienia
różnicpomiędzycywilizacjamiinarastaniemanimozji.Dodatkowo,modernizacja
18
