Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2010Orientacjebadawczewgeografiispołecznejmiast
21
badawczymbyłaanalizaorazzrozumieniemiejscaisytuacjimiastawśrodowisku
fizycznym.
Wzrostliczbyludnościmiastnaprzełomiewieków(XIXiXX)spowodowałrozsze-
rzenieiczęściowozmianęzainteresowańbadawczych.W1915r.P.Geddeswprowadził
pojęciekonurbacji,azainteresowaniageografówprzesunęłysiękuopisomianalizom
krajobrazuimorfologiimiasta,dająctymsamympoczątekkierunkowimorfologicznemu
wgeografiimiast.Wramachtegokierunkudokonałsiędosyćznacznyrozwójmetodycz-
ny-odprostegoopisuiwyjaśnianiatłahistorycznegodocorazbardziejzłożonychmetod
pomiarowo-opisowych:kształtu,rozwojusieciulic,przemianużytkowaniaziemi.
Dotychczasowąsilnąwspółpracęznaukamihistorycznymiikorzystaniezichmetodroz-
szerzononawspółpracęzurbanistamiiplanistamiprzestrzennymi.
Konsekwentnepomijaniewbadaniachmorfologicznychmiastzagadnieńspołecz-
nychumożliwiłoukształtowaniesięalternatywnegopoczątkowokierunkubadawczego
wgeografiimiast,amianowiciekierunkuekologiczno-społecznego.Pierwszymibada-
czami,którzypostulowalibadaniezwiązkówpomiędzyspołecznąiprzestrzennąstruk-
turąmiast,byli:J.G.Kohl(1841),F.Engels(1841)orazCh.Booth(1893).Pracetych
autorów,któreaktualniemożnazaliczyćdospołecznejgeografiimiast,niewywarły
większegowpływunapóźniejszekierunkibadań,azwłaszczanaukształtowaniesię
ibujnyrozwójekologiispołecznej.
Wramachorientacjiklasycznejnastępowałostopnioweprzesuwaniezaintereso-
wańodbadaniabezpośrednichrelacjiczłowiek-środowiskoprzyrodniczenazwracanie
większejuwaginazagadnieniaekonomiczne.Wbadaniachlokalizacjimiastnp.zwra-
canowiększąuwagęnaekonomiczneczynnikilokalizacjimiast,awcorazmniejszym
stopniuanalizowanouwarunkowaniaśrodowiskowe.Wrezultaciebadaniamiastjako
punktówwprzestrzeniiichlokalizacjidoprowadziłydopowstaniateoriimiejsccen-
tralnych.Podobniewbadaniachwewnątrzmiejskichukształtowanieiprzyjęciedo
badańgeograficznychekologiispołecznejdoprowadziłodoograniczeniabadańnad
uwarunkowaniamiśrodowiskowymistrukturymiasta,natomiastprzyczyniłosiędo
wzrostuzainteresowańuwarunkowaniamispołecznymizachowańmieszkańcówmiasta
(Pacione2001).Dałotopoczątekdynamicznemurozwojowigeografiispołecznej
miast.
201020Orientacjascjentystyczna(neopozytywistyczna)
Pojęcieflgeografiapozytywistyczna”iflgeografianeopozytywistyczna”sąściśle
związanezrozwojemmetodilościowych,azwłaszczaztzw.rewolucjąilościową,
mającąswojeinspiracjewneoklasycznejekonomiiorazsocjologiifunkcjonalnej.
WlatachsześćdziesiątychXXw.dokonałasięwgeografii,podobniejakwinnych
naukachspołecznych,rewolucjailościowa,aniektórzynazywająjąpozytywistyczną.
Geografiastałasięnaukąoprzestrzeni(ang.thescienceofthespatial).Podstawowymi
pojęciamizwiązanymizprzestrzeniąbyły:prawoprzestrzenne,relacjeprzestrzenne,
procesyprzestrzenne,interakcjeprzestrzenne,któretraktowanojakoodrębneodzawar-
tościspołecznej.Twierdzono,żewyjaśnieniezróżnicowańistrukturprzestrzennych
