Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
poradnikównaliteraturę.Herbertwzbudzałpodejrzeniejakoten,
ktokorzystajączestarychiwspółczesnychprzewodników,budował
autorytetesejujakoformyprzezwyciężającejdydaktyzmbedekerów.
Jednocześnienieustanniepodkreślałprzydatnośćkompendiówtury-
stycznychwswojejpodróży.Towłaśnietenambiwalentnystosunek
pisarzadoprzewodnikówwywołałfalępublikacjidemitologizacyj-
nych.Dobrymprzykłademtakiegopodejrzliwegoczytaniaeseistyki
HerbertajestszkicSzymonaWróbla:
MójnieocenionyguideMichelin,mójnieocenionyGuideBleu,
rzeczowyipowściągliwyBaedeker
,PrzewodnikpoEuropiewyda-
nyprzezAkademickiKlubTurystyczny-takpiszeczłowiek,który
manasuczyćoporuwobecterroruprzewodników.Powtarzam
zatemswąlitaniępytań:czyHerbertpodróżuje,byodczuć,że
jestnikim,pozbawionymtożsamościturystąbłąkającymsięod
nadmiarusłońcaspoconym,zprzewodnikiemwdłoni?Czyzatem
zdolnyjestdoopisanegoprzezsiebiezdużązręcznościąflano-
wania?Iczynaflanowaniujegonamiętnościgeograficznesięwy-
czerpują?CzyHerbertwtrakciepodróżyzrzucaniczymwążskórę
własnenja”?Czyteżwprostprzeciwnie,tonja”dopierowtrakcie
wędrówkiodkrywa,dopierosięczegośnaswójtematwpodróży
odinnychdowiaduje?Iwreszciebyćmożenajważniejsze:czy
podróżjestdlaHerbertarodzajemmechanizmuobronnego,który
przeradzasięwtropstylistyczny?CzyspojrzenieHerbertana
światkatedr
,ogrodów,świątyń,muzeówjestdotkniętystygma-
temresentymentu?Awrezultacie,jegopodróż,jestrodzajem,
powiedzmy,reakcjiupozorowanej,dziecięcejgrywobecność
inieobecność,któraprzeradzasięwrodzajironiiinieustającej
autoironii?AmożepodróżjestdlaHerbertarodzajemodwróce-
nia,tj.zwróceniasięprzeciwkosobie,coskutkujenietylkowłasną
hamletyzacją,ocopodejrzewałHerbertajużMichalski,alenade
wszystkostałąpotrzebąinscenizacji,reprezentacji,zamykania
światawfuneralnychramachobrazu?Wogniutychpytań,pora
rozpocząćmetodycznezwiedzaniemiasta13.
Przytaczamtenfragmentanalizydlatego,abypokazać,żeWróbel,
odsłaniająctajemnicesztukipisarskiejHerberta,podajejednocześnie
zarysproblematyki,którątrzebapodjąć,gdyinteresujenasliteracki
ikulturowystatusesejuodczytywanegojakoprzewodnik.
13
S.Wróbel,ZbigniewHerbert:Geografiakamienia,on-line:htp://literat.ug.edu.pl/
herbert/Geografia.pdf,datadostępu:3.06.2019.
11
